Μικρό βιογραφικό του Λάιμπνιτς (1646-1716)
Ο Λάιμπνιτς (Gottfried Wilhelm Leibniz) γεννήθηκε στη Λειψία και πέρασε το πιο μεγάλο μέρος της ζωής του στην αυλή του Ανόβερο. Ήταν στην υπηρεσία των δουκών, από τους οποίους ο ένας αναγορεύθηκε βασιλιάς της Αγγλίας με το όνομα Γεώργιος ο Α΄. Τα ενδιαφέροντά του ήταν ακόμα πιο καθολικά από εκείνα των άλλων μεγάλων στοχαστών του αιώνα του. Οι γνώσεις και η φιλοσοφική του σκέψη εκτείνονταν στην ιστορία, στη θεολογία, στη γλωσσολογία, στη βιολογία, στη γεωλογία, στα μαθηματικά, στη διπλωματία και στην τέχνη των εφευρέσεων. Συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων που επινόησαν – ύστερα από τον Πασκάλ- υπολογιστική μηχανή. Συνέλαβε το σχέδιο λειτουργίας ατμομηχανών, μελέτησε κινέζικη φιλοσοφία και εργάστηκε για την προώθηση της ενότητας της Γερμανίας.
Είχε θέσει ως κύριο σκοπό της ζωής του την ανεύρεση μιας οικουμενικής μεθόδου, με την οποία θα ήταν δυνατό να αποκτιούνται οι γνώσεις, να γίνονται εφευρέσεις και να κατανοείται η ουσιαστική ενότητα του σύμπαντος. Η scientia generalis (γενική επιστήμη) που προσπάθησε να οικοδομήσει, είχε πολυάριθμες πλευρές και αρκετές από αυτές τον οδήγησαν σε μαθηματικές ανακαλύψεις. Η αναζήτηση μιας lingua universalis (οικουμενικής γλώσσας) στην οποία κάθε νοητικό σφάλμα θα απεικονιζόταν σε σφάλμα υπολογιστικό, δεν τον οδήγησε μόνο στη συμβολική λογική, αλλά και σε πολλές καινοτομίες στο μαθηματικό συμβολισμό. Ο Λάιμπνιτς υπήρξε ένας από τους εξέχοντες επινοητές μαθηματικών συμβόλων. Λίγοι άνθρωποι είχαν κατανοήσει τόσο καλά τη σημασία της ενότητας μορφής και περιεχομένου.
Εισαγωγή
Σύμφωνα με τον Λάιμπνιτς, ο διπλός χαρακτήρας των φιλοσοφικών ερευνών πρέπει να είναι Η ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΤΑ και Η ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ. Αντίθετα με τους προγενέστερούς του και σύγχρονους φιλοσόφους (Ντεκάρτ, Λοκ, Σπινόζα, Μπέικον) που προσπαθούσαν να περιορίσουν τα όρια της φιλοσοφίας, ο Λάιμπνιτς είναι ο πρώτος, στους νεώτερους χρόνους, που αντιμετωπίζει τη φιλοσοφία σαν μέσο για την εύρεση της ενότητας και της αρμονίας των πραγμάτων.
Γενικό-Μερικό, Λογικό-Μεταφυσικό, Ύλη-Πνεύμα, Εμπειρία-Έμφυτο, Φιλοσοφία-Θρησκεία, όλα αυτά είναι ζευγάρια από αντίθετα τα οποία φαίνονται αδύνατο να συμφιλιωθούν. Το πνεύμα της εποχής του Λάιμπνιτς ήταν ότι η αποδοχή της μιας έννοιας επέβαλλε τον πλήρη αποκλεισμό της άλλης. Μέσω της εξονυχιστικής ανάλυσης, αυτές οι έννοιες απογυμνώνονται από τα κοινά τους στοιχεία. Αυτή είναι η λογική του ΚΑΜΑ-ΜΑΝΑΣ (υποκειμενικός νους). Ο Λάιμπνιτς προσπαθεί να μην πέσει σε αυτά τα ψεύτικα διλήμματα και προσεγγίζει την πιο ολιστική φιλοσοφία μέσω του ΜΑΝΑΣ, του Αντικειμενικού Νου. Χρησιμοποιεί δύο μεθόδους: την ΕΚΛΕΚΤΙΚΗ και την ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ.
Αντίθετα με τους σύγχρονούς του, ο Λάιμπνιτς προσπαθεί να γνωρίσει όλες τις θεωρίες των προηγούμενών του. Δεν απορρίπτει καμιά, είναι ΕΚΛΕΚΤΙΚΙΣΤΗΣ και πιστεύει σε μια ΑΙΩΝΙΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ, που σύμφωνα με τον καθ. Jorge A. Livraga είναι «...η Αληθινή Φιλοσοφία, η Αγάπη στη Σοφία, η φιλοσοφία των αιτιών και όχι ένα είδος λογικού παιχνιδιού ξεκομμένου από τη Φύση».
Η σχέση Φυσικής-Μεταφυσικής
Το πρώτο βήμα της φιλοσοφίας του Λάιμπνιτς είναι το πέρασμα από τον μηχανοκρατισμό στη μεταφυσική. Ο μηχανοκρατισμός αποτελεί τη στείρα εξήγηση των πραγμάτων, έτσι όπως γίνεται στα μαθηματικά, με μόνη χρήση των επιφανειακών αιτίων, χωρίς καμιά αναφορά στα αρχικά και ουσιαστικά αίτια.
Γι'αυτό ο Λάιμπνιτς χρησιμοποιεί και τη μεταφυσική, που ήταν δυσφημισμένη στις μέρες του, για να περιγράψει τους γενικούς νόμους της φύσης. Έτσι, δίνει δίκαιο και στις δύο παρατάξεις: «... Όπως η Ψυχή δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για να εξηγήσει τα μέρη του σώματος του ζώου, αλλά την αρμονία του συνόλου, έτσι δεν πρέπει να χρησιμοποιούμε τις μεταφυσικές δυνάμεις για να εξηγήσουμε τα μερικά προβλήματα της φύσης αλλά μόνο τις γενικές αρχές της». Έτσι τις βάζει στη σωστή τους διάσταση: «Από τη μεταφυσική εξαρτάται η αλυσίδα αλλά η φυσική προσφέρει τους κρίκους της αλυσίδας». Εδώ οι απόψεις του Λάιμπνιτς ταυτίζονται με τις ιδέες της αιώνιας Εσωτερικής φιλοσοφίας, που θεωρεί ότι κάθε φαινόμενο που αντιλαμβάνεται η σύγχρονη Φυσική είναι απλώς το αποτέλεσμα μεταφυσικών-πνευματικών δράσεων που δε φαίνονται στα όργανα μέτρησης της μηχανοκρατικής επιστήμης. Αυτό το αναγνωρίζει στον Λάιμπνιτς και η Μπλαβάτσκυ: Το «Πνεύμα –Ύλη» και η «Ύλη – Πνεύμα» εκτείνονται άπειρα σε βάθος και όπως η «ουσία των πραγμάτων» του Λάιμπνιτς, έτσι και η δική μας ουσία των αληθινών πραγμάτων βρίσκεται στο έβδομο βάθος, ενώ η ψεύτικη χονδροειδής ύλη της Επιστήμης βρίσκεται στο κατώτερο άκρο των αντιληπτικών μας αισθήσεων».
Η θεωρία των μονάδων
Ο Λάιμπνιτς έφτασε σ'ένα στενό πλησίασμα ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή. «Αν αναλύοντας τις ιδιότητες των σωμάτων, οδηγηθούμε στο να συλλάβουμε άυλες πρώτες δυνάμεις, απ'την άλλη η εσωτερική εμπειρία μάς κάνει να γνωρίσουμε μια πραγματική ενεργητική δύναμη, την ψυχή μας. Δεν μπορούμε λοιπόν να συλλάβουμε άλλες ουσίες παρά σε αναλογία με την ψυχή μας. Άρα οι ουσίες πρέπει να είναι ψυχές». Έτσι ο κόσμος δεν είναι μια μηχανή, όπως το ήθελαν ο Ντεκάρτ και ο Χομπς. Το ΠΑΝ σ'αυτόν είναι δύναμη, ζωή, ψυχή, σκέψη, επιθυμία. Η μηχανή είναι αυτό που βλέπουμε, αλλά δεν βλέπουμε παρά το εξωτερικό των πραγμάτων. Στην έννοια της πραγματικής ουσίας ο Λάιμπνιτς δίνει την ονομασία της μονάδας.
Τα γενικά χαρακτηριστικά των μονάδων:
- Το πλήθος των μονάδων είναι άπειρο.
- Κάθε μονάδα έχει μια φύση ανάλογη με τη φύση της ανθρώπινης ψυχής και κάθε μια έχει ιδιαίτερα γνωρίσματα.
- Η μονάδα είναι ον αληθινά απλό, δεν έχει μέρη.
- Η μονάδα είναι προικισμένη με αυτάρκεια, δεν υπόκειται σε εξωτερικές επιδράσεις.
- Όλες οι μονάδες είναι προικισμένες με αντίληψη. Τι αντιλαμβάνονται οι μονάδες: το σύμπαν ολόκληρο από μια δική τους άποψη. Έχουν ένα πεδίο αντίληψης ευκρινές, πέρα από το οποίο δε βλέπουν τα πράγματα παρά συγκεχυμένα.
- Κάθε μονάδα έχει μια φύση ανάλογη με τη φύση της ανθρώπινης ψυχής και κάθε μια έχει ιδιαίτερα γνωρίσματα.
- Η μονάδα είναι ον αληθινά απλό, δεν έχει μέρη.
- Η μονάδα είναι προικισμένη με αυτάρκεια, δεν υπόκειται σε εξωτερικές επιδράσεις.
- Όλες οι μονάδες είναι προικισμένες με αντίληψη. Τι αντιλαμβάνονται οι μονάδες: το σύμπαν ολόκληρο από μια δική τους άποψη. Έχουν ένα πεδίο αντίληψης ευκρινές, πέρα από το οποίο δε βλέπουν τα πράγματα παρά συγκεχυμένα.
Οι Μονάδες που αναφέρει ο Λάιμπνιτς δεν είναι υλικά άτομα, ούτε είναι τα άτομα του Δημόκριτου. Όχι, ο Λάιμπνιτς δεν βλέπει τις Μονάδες στον κόσμο των φαινομένων, στην ύλη, στη φύση, αλλά τις βλέπει πίσω από τα υλικά αντικείμενα, πίσω από τον κόσμο των φαινομένων. Κάθε υλικό αντικείμενο ανταποκρίνεται σε κάτι άυλο, σε κάτι αληθινά πραγματικό, σε μιαν αιώνια, αδιαίρετη και ακατάστρεπτη Μονάδα. Για τους ανθρώπους και τα ζώα, μονάδα είναι η ψυχή. Για τα αντικείμενα του υπόλοιπου φυσικού κόσμου, μονάδες άυλες είναι οι «ουσιαστικές μορφές τους».
Παρακάτω θα παρουσιάσουμε μερικά αποσπάσματα από τη Μυστική Δοξασία της Ε.Π.Μπλαβάτσκυ, που αναφέρονται στο πόσο κοντά πλησίασε ο Λάιμπνιτς τις εσωτερικές διδασκαλίες, ειδικά στη θεωρία του για τις μονάδες.
«Ο Λάιμπνιτς διεύρυνε την περιοχή της νοητικής ζωής, καταστρέφοντας την αντίθεση ανάμεσα σε έμψυχη και άψυχη ύλη. Έκανε όμως και κάτι περισσότερο: αντέδρασε στην ιδέα της ύλης, της εκτεινόμενης ουσίας. Ο Λάιμπνιτς δεν ικανοποιούνταν από την υπόθεση ότι η ύλη αποτελούνταν από έναν πεπερασμένο αριθμό πολύ μικρών μερών. Η μαθηματική του σκέψη τον ανάγκασε να επεκτείνει την ιδέα στο άπειρο. Έτσι, μηδενίζοντας τη γεωμετρική έκταση των ατόμων, ο Λάιμπνιτς τα προίκισε με μια άπειρη έκταση στη μεταφυσική διάσταση. Όταν παύει να βλέπει τον κόσμο του χώρου, ο νους πρέπει να βυθιστεί σε ένα μεταφυσικό κόσμο για να συλλάβει την πραγματική ουσία...Αυτό είναι το πνεύμα, η ίδια η ρίζα της απόκρυφης σκέψης».
«Οι μονάδες του Λάιμπνιτς μπορούν από μια σκοπιά να ονομάζονται δύναμη και από μια άλλη ύλη. Για την απόκρυφη επιστήμη, δύναμη και ύλη είναι απλώς δυο όψεις της ίδιας ΟΥΣΙΑΣ»
«...Έτσι η πραγματικότητα στον εκδηλωμένο κόσμο αποτελείται από μια ενότητα μονάδων, άυλων (από τη δική μας σκοπιά) και άπειρων. Αυτές ο Λάιμπνιτς τις ονομάζει «Μονάδες», η Ανατολική φιλοσοφία «Τζιβά» και ο Αποκρυφισμός (όπως οι Καμπαλιστές και όλοι οι Χριστιανοί) τους δίνει διάφορα ονόματα. Για μας, όπως και για τον Λάιμπνιτς, είναι η «έκφραση του σύμπαντος» και κάθε φυσικό σημείο δεν είναι παρά η φαινομενική έκφραση του νοούμενου, μεταφυσικού σημείου. Η διάκρισή του ανάμεσα στην αντίληψη και την κατάληψη είναι η φιλοσοφική, αν και ασαφής, έκφραση των εσωτερικών διδασκαλιών. Τα «περιορισμένα σύμπαντά» του, από τα οποία «υπάρχουν τόσα πολλά όσες και Μονάδες», είναι η χαοτική παρουσίαση του δικού μας Επταδικού Συστήματος με τις διαιρέσεις και τις υποδιαιρέσεις του».
Η προαποκατεστημένη αρμονία (Ψυχής και Σώματος)
Στην εποχή που δρούσε ο Λάιμπνιτς δέσποζε η Καρτεσιανή αντίληψη ότι Σώμα και Ψυχή είναι ουσίες της ίδιας φύσης, συνεπώς δεν μπορούσαν να εξηγήσουν την αλληλεπίδρασή τους. Ο Λάιμπνιτς προσπάθησε να λύσει το πρόβλημα των σχέσεων ανάμεσα στο σώμα και την ψυχή, αλλά και των σχέσεων όλων των ουσιών μεταξύ τους. Κατέληξε στην υπόθεση της «προαποκατεστημένης αρμονίας», μια θεωρία του συναντά τις έννοιες του Ανατολικού «Δάρμα» και του «Κάρμα», όλων των όντων.
Σύμφωνα μ'αυτήν την υπόθεση ο Θεός δημιούργησε την ψυχή και το σώμα, με τρόπο που καθένα από αυτά να ακολουθεί τους δικούς του νόμους, που έλαβε από το ξεκίνημά του, και ταυτόχρονα να συμφωνεί το ένα με το άλλο (Ψυχή και Σώμα). Η σωματική μάζα βρίσκεται η ίδια έτοιμη να δράσει με τρόπο που η ψυχή θέλει, και η ψυχή έχει η ίδια τις αντιλήψεις που αντιστοιχούν στη διάταξη του σώματός της.
Υποθέστε, λέει ο Λάιμπνιτς, ότι η ψυχή και το σώμα συγκρίνονται με δύο ρολόγια. Αυτά τα δύο ρολόγια δεν δρουν το ένα πάνω στο άλλο, ο ωρολογοποιός επίσης δεν ασχολείται συνέχεια να τα βάζει να συμφωνούν μεταξύ τους. Έχουν από κατασκευής φτιαχτεί με τέτοια τέχνη, ώστε μόνα τους να είναι πάντα σύμφωνα. Η ένωση της ψυχής και του σώματος δεν είναι καθόλου μια ψευδαίσθηση, είναι μια πραγματικότητα.
Η φαινομενικότητα του εξωτερικού κόσμου
Σαν συνέπεια της θεωρίας των μονάδων προκύπτει καθαρά, σύμφωνα με τον Λάιμπνιτς, ότι η ύπαρξη του κόσμου δεν μπορεί να είναι παρά φαινομενική, αφού αυτό που πραγματικά υπάρχει είναι άυλο.
Εδώ ο Λάιμπνιτς ταυτίζεται με την Ινδική σοφία, που λέει ότι στον κόσμο μας κυριαρχεί η Μάγια ή Ψευδαίσθηση που ρίχνει τα πέπλα της και εξαπατά τον κόσμο νομίζοντας για πραγματικό αυτό που είναι ψεύτικο. Συναντά και τον Πλάτωνα που στο Μύθο της Σπηλιάς διαφοροποιεί τον πραγματικό κόσμο που βρίσκεται έξω από τον ψεύτικο κόσμο της σπηλιάς.
Αναφέρει ο Λάιμπνιτς στη Μοναδολογία του:
Αναφέρει ο Λάιμπνιτς στη Μοναδολογία του:
«Το σώμα δεν έχει καθόλου αληθινή ενότητα. Η ενότητά του προέρχεται από την αντίληψή του. Αυτή είναι ένα ον της φαντασίας, ένα φαινόμενο... Έτσι, τα σώματα είναι: 1) φαινόμενα 2) φαινόμενα λογικά διαταγμένα, κατανοητά από μια φαντασία»
Αυτές τις πρωτοποριακές για τη Δύση ιδέες που είχε ο Λάιμπνιτς τις σχολιάζει και η Ε.Π. Μπλαβάτσκυ:
«Για τον Σπινόζα, η ύλη είναι νεκρή και αδρανής, αλλά για τις διεισδυτικές νοητικές δυνάμεις του Λάμπνιτς καθετί είναι ζώσα δραστηριότητα και δρώσα ενέργεια. Υποστηρίζοντας αυτήν την άποψη έρχεται πιο κοντά στην Ανατολή από οποιοδήποτε άλλο στοχαστή της εποχής του ή μεταγενέστερο. Η ανακάλυψή του ότι μια δρώσα ενέργεια σχηματίζει την ουσία της ύλης, είναι μια αρχή που τον φέρνει σε άμεση σχέση με τους ενορατικούς της Ανατολής».
Η ιεραρχία και η εξέλιξη των όντων
Όπως είδαμε πιο πάνω, ψυχή και σώμα, κατά τον Λάμπνιτς, έχουν πραγματική αλληλεγγύη, επειδή η ψυχή είναι η ενότητα του σώματος και το σώμα είναι η άποψη της Ψυχής. Μπορούμε να παρομοιάσουμε το σώμα μ'έναν κύκλο και την ψυχή το κέντρο του όπου όλες οι ακτίνες καταλήγουν σ'αυτόν.
«Κάθε οργανισμός υπόκειται σε μια διαρκή ανανέωση των μερών του. Αλλά ταυτόχρονα η μορφή μένει. Και μ'αυτό το νόημα, όλα τα σώματα, τα φυτά και τα ζώα έχουν έναν πυρήνα ουσιαστικό, ο οποίος μένει άθικτος, όταν το ορατό σώμα καταστρέφεται».
Αυτή η αντίληψη είναι σύμφωνη με τις αρχαίες διδασκαλίες και την πραγματική έννοια της αθανασίας της ψυχής. Ο Λάιμπνιτς πιστεύει ότι η αθάνατη ψυχή πάντα συνδέεται μ'έναν οργανισμό, άλλοτε περισσότερο και άλλοτε λιγότερο τέλειο. Ούτε η γέννηση ούτε ο θάνατος είναι απόλυτα γι'αυτόν. Αν η γέννηση είναι ένα πέρασμα από το μη ον στο Είναι, τότε ο θάνατος είναι ένα πέρασμα από το Είναι στο μη ον. Εδώ ο μεγάλος αυτός φιλόσοφος μας θυμίζει έντονα την αντίληψη για την ζωή και το θάνατο, σαν δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, η οποία επικρατούσε στις παραδοσιακές κοινωνίες της Αιγύπτου, της Ινδίας, της Αρχαίας Ελλάδας και σε τόσες άλλες.
Τη διαδικασία αυτή ο Λάιμπνιτς την ονόμαζε «μεταμόρφωση» και όχι μετεμψύχωση. Υποστηρίζει ότι οι ψυχές δεν αφήνουν ποτέ τα σώματά τους ολοκληρωτικά και δεν περνούν ποτέ από ένα σώμα σε ένα άλλο που θα τους ήταν τελείως νέο.
Σύμφωνα με την Ε.Π. Μπλαβάτσκυ:
«Είναι αρκετά γνωστό ότι ο Λάιμπνιτς πλησίασε αρκετά πολλές φορές πολύ κοντά στην αλήθεια, αλλά όρισε λαθεμένα την εξέλιξη των Μονάδων, πράγμα που δεν είναι παράξενο αφού δεν ήταν μυημένος, ούτε καν Μυστικιστής, αλλά απλώς ένας πολύ ενορατικός φιλόσοφος. Κι όμως κανένας ψυχο-φυσικός δεν πλησίασε ποτέ πιο κοντά απ'ό,τι αυτός στο γενικό εσωτερικό περίγραμμα της εξέλιξης...».
Ας δούμε τώρα ποιο ήταν αυτό το εμπνευσμένο περίγραμμα της εξέλιξης του Λάιμπνιτς:
«Η τελειότητα μιας ψυχής δεν είναι άλλο παρά ο βαθμός ευκρίνειας των αντιλήψεών της. Έτσι υπάρχει μια απειρία βαθμών στα ζωντανά όντα».
Ανάμεσα σ'αυτήν την απειρία βαθμών ο Λάιμπνιτς διακρίνει τρεις που είναι σαν τα κύρια στάδια της φύσης. Αυτοί είναι: τα απλά ζώντα, τα ζώα και οι άνθρωποι.
1. Η γυμνή μονάδα ενωμένη με ένα ιδιαίτερο σώμα σχηματίζει ένα ζωντανό. Στην κατώτερη αυτή βαθμίδα της εξέλιξης υπάρχει μόνο αντίληψη και όρεξη, όχι όμως συνείδηση. Εδώ ο Λάιμπνιτς κατατάσσει τα φυτά. Είναι τα όντα που λειτουργούν στο Αιθεροφυσικό και το πρανικό (ενεργειακό) επίπεδο. Τα θεωρεί προικισμένα με Ψυχή.
2. Ο δεύτερος βαθμός αυτής της μονάδας είναι προικισμένος με μια πιο ευκρινή αντίληψη, δηλαδή αίσθημα. Μια τέτοια μονάδα ενωμένη μ'ένα ιδιαίτερο σώμα ονομάζεται ζώο. Αυτό κατέχει και Αισθηματικό Σώμα, όπως ονομάζει ο Λάιμπνιτς το ενδιάμεσο ανάμεσα στην απλή αντίληψη και το λόγο.
3. Η τρίτη βαθμίδα είναι για τις ψυχές που έχουν προικιστεί με λόγο και εσωτερική παρατήρηση ή για τα πνεύματα τα οποία συνδεδεμένα με ένα σώμα ιδιαίτερο, αποτελούν τα λογικά ζώα: τον άνθρωπο που έχει την ικανότητα να ανυψώνεται προς τις αλήθειες (Νοητικό Σώμα).
4. Ο Λάιμπνιτς υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος δεν είναι το πιο τέλειο δημιούργημα του Θεού. Παραδέχεται ότι πάνω από τον άνθρωπο υπάρχει μια σκάλα πνευμάτων που πλησιάζουν αόριστα τον Θεό, όπως κάτω από αυτόν (τον άνθρωπο) υπάρχει μια σειρά ζώων και οργανικών όντων που κατέρχονται αόριστα προς την καθαρή υλικότητα.
Και πάλι θα αναφέρουμε την άποψη της Μπλαβάτσκυ για τον Λάιμπνιτς, τις Μονάδες και την εξέλιξη:
«Οι υποδιαιρέσεις που έκανε ο Λάιμπνιτς, οσοδήποτε ατελείς από τη σκοπιά του Αποκρυφισμού, δείχνουν ένα πνεύμα μεταφυσικής ενόρασης στο οποίο δεν έφτασε ποτέ κανένας άνθρωπος της επιστήμης ούτε ο Ντεκάρτ ούτε ο Κάντ. Σύμφωνα με τον Λάιμπνιτς: «Υπήρχε πάντα μια άπειρη διαβάθμιση σκέψης. Mόνο ένα μικρό τμήμα του περιεχομένου της σκέψης μας, ανεβαίνει στην καθαρότητα της διαίσθησης μέσα στο φως της τέλειας συνείδησης. Πολλά παραμένουν σε μια συγκεχυμένη ή ασαφή κατάσταση, την κατάσταση της αντίληψης, αλλά υπάρχουν εκεί».
Ο Ντεκάρτ αρνήθηκε την ψυχή στο ζώο, αντίθετα ο Λάιμπνιτς, όπως οι αποκρυφιστές, προίκισε ολόκληρη τη δημιουργία με νοητική ζωή, που σύμφωνα μ΄ αυτόν είναι ικανή για άπειρες διαβαθμίσεις...».
«Ο άνθρωπος, το Άτμα, η Θεία Μονάδα είναι που περνά από το Ορυκτό στο φυτό, από το φυτό στο ζώο, από το ζώο στον άνθρωπο, από τον άνθρωπο στον θεάνθρωπο».
«ΘΕΟΣ-ΜΟΝΑΔΑ-ΑΤΟΜΟ είναι οι αντιστοιχίες του: ΠΝΕΥΜΑ-ΨΥΧΗ-ΣΩΜΑ ΑΤΜΑ-ΜΑΝΑΣ-ΑΣΤΡΙΚΟ στον άνθρωπο».
Έτσι βλέπουμε ότι η Μπλαβάτσκυ συνδέει τη μονάδα του Λάιμπνιτς με το σώμα ΜΑΝΑΣ (μονάς-Μάνας μοιάζουν και ετυμολογικά) στον άνθρωπο δηλ. τον αγνό Νου που υπάρχει μέσα στον καθένα και που είναι αυτή, η μονάδα, η οποία επανενσαρκώνεται κάθε φορά πλουτίζοντας σε εμπειρίες.
«Η μελέτη του έργου του Λάιμπνιτς δείχνει πόσο είχε προσεγγίσει τα κρυμμένα μυστικά της εσωτερικής Θεογονίας. Κι όμως αυτός ο φιλόσοφος μόλις ανυψώθηκε απ'τα πεδία, τις κατώτερες αρχές του Κοσμικού Μεγάλου σώματος. Η θεωρία του δεν φτάνει σε ύψη ανώτερα από εκείνα της εκδηλωμένης ζωής, της αυτοσυνείδησης και της διάνοιας, αφήνοντας ανέγγιχτα τα προγενετικά μυστήρια».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1 LEIBNITZ: «Μοναδολογία»
2 Ε.Π.ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ: «Μυστική Δοξασία, τόμοι 2,3,4»
3 Π.ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ: «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος»
4 D.J.STRUIK: «Συνοπτική Ιστορία Μαθηματικών»
1 LEIBNITZ: «Μοναδολογία»
2 Ε.Π.ΜΠΛΑΒΑΤΣΚΥ: «Μυστική Δοξασία, τόμοι 2,3,4»
3 Π.ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ: «Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πνεύματος»
4 D.J.STRUIK: «Συνοπτική Ιστορία Μαθηματικών»
πηγή: nea-acropoli