ΟΡΟΣ ΑΘΩΣ - Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ "ΑΘΩΟΥ"ΔΙΟΣ

April 12, 2015, 12:40 pm

≫ Next: ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ - ΟΛΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ

≪ Previous: Η ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ ΩΣ ΚΩΔΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΚΟΣΜΟΓΟΝΙΑ - Ο ΔΙΟΝΥΣΙΑΚΟΣ ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΟΣ ΚΥΚΛΟΣ

$

0

0

Η χερσόνησος του Άθως ήταν αφιερωμένος τόπος για χιλιάδες χρόνια (;) στην Ουράνια Άρτεμη, ενώ σε ύψωμα κοντά στη μονή της Μεγίστης Λαύρας υπήρχε άγαλμα του Δία, του Αθώου Δία (εκ του Άθω). Το άγαλμα βρισκόταν πολύ ψηλά και ανέβαινε εκεί, σύμφωνα με την παράδοση, μόνο όποιος ήταν καθαρός και ενάρετος μετά από νηστεία και αυτό φανερωνόταν από την φωτεινότητά του και χαρακτηριζόταν Αθώος!!  

Αρχίζοντας από τους προ-ιστορικούς χρόνους, στην περιοχή διεξήχθη η Γιγαντομαχία, η μάχη των Θεών.  Ο Γίγαντας Άθως οχυρώθηκε σύμφωνα με τον μύθο στην περιοχή, έχοντάς το ως ορμητήριο. Σύμφωνα με την μυθολογία στην Κασσάνδρα καταπλακώθηκε ο Εγκέδαλος από τους Θεούς του Ολύμπου, και προσπαθεί από καιρού εις καιρόν να απελευθερωθεί. Η Σιθωνία οφείλει το όνοµά της στο Σίθωνα, το γιο του Ποσειδώνα. Η τύχη των Γιγάντων είναι γνωστή και ακολούθησε αυτή των Τιτάνων. Πρώτοι επιτέθηκαν οι Γίγαντες, όμως υπερίσχυσαν οι Ολύμπιοι Θεοί, οπότε ξεκίνησε μία Νέα Τάξη Πραγμάτων. Έχω καταλάβει λοιπόν πως κατά τακτά χρονικά διαστήματα συμβαίνουν κοσμικά γεγονότα και αλλαγές που κάτι αόρατο τα καθορίζει.  Όταν ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, οι επόμενοι δεν έκαναν κάτι διαφορετικό από τους Ολύμπιους, απλά παραδειγματίστηκαν από την αρχαία ιστορία.

  

Λέγεται πως η περιοχή του Άθω ποτέ δεν βρεχόταν επειδή η νέφωση ήταν χαμηλή και πως η σκιά του βουνού έφτανε μέχρι την Σκιά + Άθως = Σκιάθος !!!  Χαλκιδική δε ονομάστηκε εξ αιτίας του εποικισμού των Χαλκιδέων από την Εύβοια !!!  

Απολιθώματα ελεφαντοειδών, λιονταριών και άλλων άγριων ζώων, μιλούν για μια άλλη άγνωστη εποχή σε μας.   Σύμφωνα με τα ευρήματα του αρχαιολόγου Πουλιανού στο σπήλαιο των Πετραλώνων, ζωή εμφανίζεται πάνω από 700.000 χρόνια πριν και οι αρχαιότεροι κάτοικοι ήταν οι Θράκες και οι Πελασγοί. Το 348 π.Χ. ο Φίλιππος ενσωµατώνει την περιοχή στο Μακεδονικό Βασίλειο. Με τους Ρωμαίους, την επικράτηση του χριστιανισμού, τις εισβολές Σλάβων και Βουλγάρων αναγκάζει πλέον τους κατοίκους να φύγουν κατά τον 5^ο μ.Χ αιώνα και η παρακμή έχει πλέον ολοκληρωθεί. Απλώς στέκουν όσα αγάλματα είχαν σωθεί. 

Φυσικά δεν θα μπορούσε ο ιερός Άθως να μην ήταν ένας φανταστικά όμορφος τόπος Θεών και Θεαινών, Βωμών και Ναών.  Θεοί που λατρεύονταν είναι : ο Ζευς Ομάλιος ή Φύξιος, ο Απόλλων, ο Διόνυσος, ο Ηρακλής, ο Τιτάνας Κρείος, ο Νηρέας, η Αφροδίτη η Ουρανία, η Μορφώ, η Άρτεμις η Αγραία και Ποτάμια, η Δήμητρα και άλλες πελασγικές και θρακικές Θεότητες. Καθώς επίσης αναφέρεται και η λειτουργία του μαντείου του Απόλλωνα.  Στο Πάνθεον του ιερού αυτού χώρου δέσποζε ως κεντρική θεότητα, αυτή της Αρτέμιδος.   Υπήρχε επίσης ένα γιγαντιαίο άγαλμα του Αθώος Διός (από εκεί προέκυψε το αθώος) για το οποίο η παράδοση λέει πως είχε δύο τεράστια διαμάντια για μάτια που έλαμπαν το βράδυ.  Ο Παρθενώνας της Ακρόπολης της Αρτέμιδος άρχισε να βεβηλώνεται τον 6^ο μ.Χ αιώνα ……!!! Μετετράπη σε φράγκικη εκκλησία το 1204 και με την Τουρκοκρατία το 1456 σε Τζαμί.  

Η Άρτεμις αντιπροσωπεύει μια από τις πιό γνωστές μορφές της πανάρχαιας Μεγάλης Θηλυκής Θεάς και η λατρεία της θεωρείται προγενέστερη του Απόλλωνα, με τον οποίο αδελφοποιήθηκε μυθολογικά, αργότερα για καθαρά αστρολογικούς σκοπούς {για την αντιστοιχία Μεγάλης και Μικρής Άρκτου και μετά Ηλίου και Σελήνης}. Σύμφωνα με τον αρχαιολάτρη συγγραφέα Βλάση Ρασσιά, αυτή κατέχει « Όλα τα ψυχικά κέντρα του Πλανήτη Γή {ώς χθονία και παμβασίλεια Θεά} και αντιπροσωπεύει το πνεύμα ενός θεραπευτικού σαμανισμού της Μητριαρχικής Εποχής, με έμφαση στις ψυχικές θεραπείες. Γι'αυτό και σχετίσθηκε αργότερα με την Απολλώνια θεολογία καθώς και με την ιδέα της αγνότητος ». Σύμφωνα με αυτόν, η επίκληση της εξασφαλίζει τρομερή δύναμη σε όποιον δέχεται ψυχικές επιθέσεις. Πρός τους ανθρώπους φέρεται συνήθως με αυστηρότητα και είναι άκαμπτη στις αποφάσεις της, τις οποίες εκτελεί με ψυχραιμία. Άλλα επίθετά της είναι Λυκία, Δελφινία, Πυθία, Δαφνία, Ποταμία, Λιμνάτις, Ελαφία, Ελαφιόβολος, Εκαέργη, Κυνηγέτις, Εύλοχος, Λοχεία,  Φιλοπάρθενος, Αγνή καί Παρθένος  Της είχαν αφιερώσει την έκτη ημέρα κάθε μηνός και, ιδιαίτερα, τη νύχτα της Εαρινής Ισημερίας. 

Η Άρτεμις με άλλα λόγια, συμβολίζει την αιώνια παρθενία και ουδέποτε γέννησε ή υπέκυψε σε ερωτικά καλέσματα. 

Αφιερωμένη η περιοχή λοιπόν στην κεντρική θεότητα την ουράνια Αρτέμιδα, τα μυστήρια ετελούντο από τις ιέρειες Μούσες, αυτός ήταν και ο λόγος που απαγορευόταν ρητά η παρουσία του ανδρικού φύλου. Σε περίπτωση καταπάτησης του άβατον, τότε το άτομο εκτελείτο.  Συγκρίνουμε λοιπόν πως καίτοι η περιοχή αφιερώθηκε αργότερα στην Παναγία, το άβατον συνεχίστηκε μεν, όμως για τις γυναίκες αυτήν την φορά δε, λες και έπρεπε να παρθεί …… εκδίκηση.  Το νέο άβατον άρχισε να ισχύει από το 971 και όχι νωρίτερα. Συνειρμικά και προστιθέμενα τα όσα ακολουθούν, καίτοι η ανοικοδόμηση των εκκλησιών και των μοναστηριών άρχισε πολύ αργότερα, υπήρχε λόγος που έπρεπε η περιοχή να χαρακτηριστεί ως άβατον νωρίτερα, ώστε να προετοιμαστεί γι αυτό που θα ακολουθούσε.   

Αυτό που ακολούθησε είναι : από Άλσος της Άρτεμιδος και Άλσος των Μουσών, μετονομάστηκε σε Άγιον Όρος από τον Κωνσταντίνο Θ’ τον Μονομάχο (1042-1054) και περιβόλι της Παναγίας, οπότε τότε άρχισε και το κτίσιμο των μοναστηριών. 

Έχουν γραφεί διάφορες θεωρίες, όπως ότι τάχατε η Μαρία ήλθε στην περιοχή για να διδάξει την διδασκαλία του υιού της, αιτία της μεταμόρφωσεως στην ιερότητα του τόπου και πως ετάφη εκεί.   Σύμφωνα όμως με την εκδοχή από το κυνήγι του αγίου δισκοπότηρου, λέγεται πως η Παναγία μετά την ανάσταση μαζί με τον ευαγγελιστή Ιωάννη ταξίδεψαν στην Κύπρο, κατά τον πλου όμως έπεσαν σε θαλασσοταραχή εξ αιτίας της οποίας χάθηκαν και βρέθηκαν μίλια μακριά……….. στον Άθω …..

 Άσχετα όμως με τις όποιες εκδοχές, πως κατάφερε η Μαρία να υπεξαιρέσει τον ιερό χώρο της Αρτέμιδος και δη από τις ιέρειες Μούσες; Και αν υποθέσουμε πως λάβουμε υπ’ όψιν μας την όποια εκδοχή επιθυμεί ο καθένας, πως τότε άρχισαν την δόμηση ύστερα και πάνω από 900 χρόνια ;

Τα μοναστήρια κτίστηκαν πάνω στα αρχαία ερείπια και μερικά από αυτά ενσωματώθηκαν στην δόμηση ή την διακόσμηση των μοναστηριών.  Τέλος διατηρούνται σε πολλά σημεία μεγάλα τμήματα ερειπίων των αρχαίων τειχών.

Στο σημερινό status του Άθω αρκετά μοναστήρια διατηρούν μουσεία στα οποία εκτίθενται αρχαία Ελληνικά και Ελληνιστικά νομίσματα καθώς και αγάλματα.  Σε ειδικούς διαμορφωμένους χώρους ασφαλείας – θησαυροφυλάκια διατηρούνται πάνω από 20.000.000 χειρόγραφες σελίδες αρχαίων φιλοσόφων όπως Αριστοτέλης κλπ κατά δήλωση του δημοσιογράφου, ξένων συγγραφέων, όσο και χριστιανών αντίστοιχα, με αυτά των αρχαίων να υπερισχύουν κατά πολύ.  Σε έρευνα που έκανα διάβασα πως σώζονται πάνω από 20.000 συγγράμματα

Σύμφωνα με τον αείμνηστο Γεράσιμο Καλογεράκη, ο τόπος παρουσιάζει έντονα ενεργειακά φαινόμενα, που δεν γνωρίζω αν αυτό είναι γνωστό στους παροικούντες την περιοχή, δηλαδή τους μοναχούς.  Όμως για να υπάρξει συντονισμός και εναρμονισμός με την ευεργετική ενέργεια των πεδίων του χώρου, πρωτίστως πρέπει να έχει προυπάρξει σεβασμός αυτού και όχι βανδαλισμοί και βιαιότητα.  Πολλές αρχαίες θεότητες αντικαταστάθηκαν με νεώτερους αγίους, όπως η χθόνια Δήμητρα με τον Άγιο τον Δημήτριο κλπ.  

πηγή: Διαλογισμού Αναζήτηση

---

ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ - ΟΛΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ

April 14, 2015, 8:13 am

≫ Next: ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΓΝΩΘΙ Σ΄ ΑΥΤΟΝ (ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ)

≪ Previous: ΟΡΟΣ ΑΘΩΣ - Η ΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΗΣ ΟΥΡΑΝΙΑΣ ΑΡΤΕΜΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ "ΑΘΩΟΥ"ΔΙΟΣ

$

0

0

"Ου χρη δε τους τοσαύτης ακούοντας διαφοράς νομίζειν εναντιολογίας είναι ταύτας των φιλοσοφησάντων, όπερ τινές ταις ιστορικαίς μόναις αναγραφαίς εντυγχάνοντες και μηδέν των λεγομένων συνιέντες ονειδίζειν επιχειρούσι, καίτοι μυρίοις σχίσμασιν αυτοί κατεσχισμένοι ου περί τας φυσικάς αρχάς (τούτων γαρ ουδέ όναρ επαΐουσιν ), αλλά περί την καθαίρεσιν της θείας υπεροχής. ουδέν δε ίσως χείρον ολίγον παρεκβάντα τοις φιλομαθεστέροις επιδείξαι, πως καίτοι διαφέρεσθαι δοκούντες οι παλαιοί περί τας των αρχών δόξας, εναρμονίως όμως συμφέρονται."

Σιμπλίκιος – Σχόλια στο Φυσικής Ακροάσεως του Αριστοτέλους 9.28.32

Αυτοί που ακούν για την ύπαρξη κάποιων πολύ μεγάλων διαφορών μεταξύ των φιλοσόφων, δεν πρέπει να μένουν με την εντύπωση ότι οι διαφορές αυτές είναι αντιφάσεις όλων όσων φιλοσοφούν. Κάθε φιλόσοφος αναφέρεται σε ένα διαφορετικό επίπεδο πραγματικότητας χρησιμοποιώντας δικούς του γλωσσολογικούς όρους.

Αυτή την περί αντιφάσεως άποψη επιχειρούν να προβάλλουν ορισμένοι, μόνο και μόνο για να κοροϊδέψουν. Βέβαια κάτι τέτοιο το κάνουν όσοι έχουν απλώς μια επαφή αναγνώστη με τα πράγματα ή για να είμαστε ακριβείς όσοι έχουν επαφή μόνο με τις ιστορικές αναγραφές. Ουσιαστικά δηλαδή δεν καταλαβαίνουν τίποτε από όσα λέγονται. Άσε που είναι χωρισμένοι και οι ίδιοι σε χίλια κομμάτια όχι μόνο σε ότι αφορά τις φυσικές αρχές ( διότι αυτές ούτε στα όνειρα τους δεν μπορούν να τις γνωρίσουν), αλλά και σε σχέση με την καθαίρεση της θεϊκής ανωτερότητας.

Δεν είναι κακό λοιπόν, κάνοντας μια μικρή παράκαμψη, να δείξω σε αυτούς που θέλουν πραγματικά να μάθουν, πως παρά το γεγονός, ότι οι απόψεις των παλαιών σχετικά με τις αρχές φαίνεται να διαφέρουν και οι ίδιοι μοιάζει να διαφωνούν, τελικά κατά βάθος συμφωνούν αρμονικά μεταξύ τους.

πηγή: empedotimos.gr

ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΓΝΩΘΙ Σ΄ ΑΥΤΟΝ (ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ)

April 14, 2015, 9:22 am

≫ Next: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

≪ Previous: ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ - ΟΛΗ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ

$

0

0

Η Σφίγγα αποτυπώνει το μυστικό για να εισέλθουμε στα άδυτα του εαυτού μας

Ο φιλόσοφοςΣωκράτηςπρέσβευε ότι, για να φιλοσοφήσει κανείς πραγματικά και να συλλάβει την αλήθεια, θα έπρεπε να γνωρίσει τον πραγματικό εαυτό του (αυτογνωσία). Ποιος ήταν κατά τη γνώμη του ο τρόπος που επιτυγχάνεται η γνώση του πραγματικού εαυτού μας; Η απώλεια της διπλής άγνοιας. Δηλαδή μας λέει ο Σωκράτης ότι όλοι οι άνθρωποι αρχικά αγνοούν δύο πράγματα νομίζοντας:

α) ότι είναι βέβαιοι για οτιδήποτε  γνωρίζουν (ακόμα και τον εαυτό τους)
β) ότι γνωρίζουν πώς είναι ο κόσμος και η ζωή

Και τα δύο, μας λέει ο Σωκράτης, αποτελούν άγνοια,αμαρτάνουν (δεν έχει σχέση με την χριστιανική θεώρηση - αμαρτάνωσημαίνει κινούμαι έξω από τις μοίρες> εκ του ρήματος "μείρομαι").


Για να συλλάβει κανείς τον πραγματικό εαυτό του και να γνωρίσει τον τρόπο που υπάρχει ο κόσμος πρέπει να αποβάλλει τα εξής:

α) να σταματήσει να νομίζει ότι είναι βέβαιος για αυτά που γνωρίζει
β) να σταματήσει να νομίζει ότι ξέρει πώς είναι ο κόσμος

Αν αποβάλλει κανείς αυτές τις δύο μορφές άγνοιας, τότε έχει τη δυνατότητα να εισέλθει στην ΕΝΔΟΣΚΟΠΗΣΗ και να διανύσει το δρόμο προς το γνώθι σ΄αυτόν!!

Να θυμίσουμε το μύθο με τον Οιδίποδα και τη Σφίγγα. Γιατί κανείς περαστικός δεν έβρισκε τη λύση του αινίγματος της Σφίγγας που είχε σχέση με το πόσα πόδια "έχει"ο άνθρωπος σε κάθε ηλικία; Γιατί απλά δεν γνώριζαν ότι ήταν άνθρωποι! (Γνώθι σ΄αυτόν). Ας σκεφτούμε επίσης. Μόνο ο Οιδίποδας βρήκε τη λύση. Αλήθεια, γιατί το όνομά του σήμαινε αυτόν με το πρησμένο πόδι και είχε σχέση με τα πόδια του αινίγματος; Η αιώνια σοφία για τον άνθρωπο, το θείο και τον κόσμο είναι κρυμμένη μέσα στην ελληνική φιλοσοφία και μυθολογία.

Παρατίθεται στο βίντεο ένα απόσπασμα από το διάλογο Αλκιβιάδης του Πλάτωνα, στον οποίο ο Σωκράτης αναλύει αυτήν την διπλή άγνοια..

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

April 15, 2015, 1:40 am

≫ Next: "Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΦΑΙΡΩΝ" - 2500 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ Η NASA ΔΙΚΑΙΩΝΕΙ ΠΥΘΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝΑ (ΒΙΝΤΕΟ - ΚΕΙΜΕΝΟ)

≪ Previous: ΣΩΚΡΑΤΗΣ - ΓΝΩΘΙ Σ΄ ΑΥΤΟΝ (ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΗΣ ΑΓΝΟΙΑΣ)

$

0

0

Η ελληνική φιλοσοφία και η σύγχρονη κοσμολογία μέσα από την ελληνική θεολογία

Τι είναι το κέρας της Αμαλθείας; Ο τρόπος που στροβιλίζεται αρχικά η ύλη και η ενέργεια μετά τη δημιουργία με τη μορφή κώνου. Τι είναι Ζευς;Ο δημιουργός του συμπαντικού σχεδίου-ολογράμματος των πολλών διαστάσεων που δεν γίνονται αντιληπτές σε μας τους θνητούς, παρά μόνο ένα μικρό μέρος του. Τι είναι ο Διόνυσος;Η μαύρη τρύπα κάθε γαλαξία, η οποία αποτελεί είδωλο του Διονύσου, μια μορφή καθρέπτη του πραγματικού σχεδίου του κόσμου. Στην ουσία αναπαράγει ο Διόνυσος τον αιθερικό, νοητό και πολυδιάστατο κόσμο στην τρισδιάστατη μορφή του, την μόνη που μπορούμε να αντιληφθούμε εμείς οι άνθρωποι.

Ο μύθος του σπηλαίου του Πλάτωνα μας αποκαλύπτει τον δεσμώτη άνθρωπο, τον άνθρωπο που έχει άγνοια όχι μόνο σχετικά με το πώς είναι ο κόσμος αλλά και ποιος είναι ο εαυτός του. Ζει κυριολεκτικά σε υλικό και πνευματικό σκοτάδι. Γιατί σε μας αποκαλύπτεται μόνο ένα μικρό μέρος του τρόπου που υπάρχει ο κόσμος, ο τρισδιάστατος κόσμος. Η μυθολογία φέρει κωδικοποιημένη μέσα στις πράξεις θεών και ηρώων ολόκληρη την συμπαντική αλήθεια που γίνεται κατανοητή τελείως ορθολογικά μέσα μας. Κάθε μορφή μεταφυσικής υποχωρεί, ο λόγος και τα επιχειρήματα πρωταγωνιστούν στη συγκρότηση της αληθινής εικόνας για τα όντα.

Ο υπέρτατος νόμος της δημιουργίας ακολουθεί τρία στάδια και αυτά είναι: α) η ΜΟΝΗ, η αιτία της δημιουργίας, β) η ΠΡΟΟΔΟΣ, ο τρόπος που εκδηλώνεται ο κόσμος, και γ) η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, δηλαδή η επιστροφή του όλου των όντων στην αρχική τους πηγή, προκειμένου να επανασυστήνεται και να αναδημιουργείται αενάως ο κόσμος όλων των επιπέδων με τις νέες κάθε φορά "πληροφορίες"που αντλεί μέσω της κοσμικής εμπειρίας.

Με λίγα λόγια  οι Θεοί αντιπροσωπεύουν διαφορετικά επίπεδα αιώνιας γένεσης  του κόσμου. Ο κόσμος είναι έναολόγραμμα, όπως ισχυρίζονται πλέον και οι Δανέζης - Θεοδοσίου. Δηλαδή το πρωτότυπο σχέδιο ενυπάρχει ως πλατωνική ιδέα σχεδίασης κόσμου στους υπερκόσμιους θεούς και αυτή η ιδέα σχεδίασης κόσμου εφαρμόζεται από τους Δημιουργούς θεούς που "βλέπουν"και "υλοποιούν"την παρτιτούρα (Ο Φάνης του Ησιόδου, το Αυτόζωον του Πλάτωνα, κ.λπ).  Για να γίνει πιο απλοϊκό και κατανοητό στην ανθρώπινη αντίληψη και καθημερινότητα, είναι δόκιμο να το παραλληλίσουμε με μια μουσική συναυλία στην οποία ο δημιουργός (υπερκόσμιος θεός) είναι ο συνθέτης κάθε μουσικού κομματιού που έχει δομήσει την μουσική παρτιτούρα που έχει μπροστά του ο μαέστρος (συντονιστής θεός). Ο συντονιστής θεός βλέπει την παρτιτούρα και δίνει το ρυθμό στους οργανοπαίχτες (υπόλοιποι θεοί), προκειμένου να δημιουργήσουν τον κόσμο (σύμπαν ή γαλαξίας).



[ Στα μικρά διαγράμματα-εικόνες παραπάνω αποτυπώνεται η δομή σύμφωνα με την οποία διαρθρώνεται ο κόσμος κατά την ελληνική θεολογία (δηλαδή κοσμολογία). Πολύ απλά δηλαδή, έχουμε τρία επίπεδα της δημιουργίας: αρχικά υπάρχουν οι ΙΔΕΕΣ στο πρώτο επίπεδο, στο δεύτερο οι ιδέες καθίστανται ΕΙΚΟΝΕΣ, και στο τρίτο επίπεδο ο δημιουργός κατασκευάζει τον υλικό και ενεργειακό κόσμο, τα ΣΥΜΠΑΝΤΑ. Όποιος θέλει να κατανοήσει μέσα στα βίντεο σε 4 λεπτά την ουσιαστικά επιστημονική διάρθρωση  του κόσμου μπορεί να παρακολουθήσει στο 3ο μέρος (τρίτο κατά σειρά βίντεο) το χρονικό διάστημα από το 22:30 λεπτό μέχρι το 26:30 λεπτό. Όλες οι έννοιες, οι αποσυμβολισμοί και οι κοσμικές διαδικασίες αναλύονται συνολικά και στα 4 βίντεο προκειμένου να έχουμε μια απόλυτα ορθολογική εικόνα για το σύμπαν και τη δημιουργία.]


Στα τέσσερα  βίντεο ο χημικός-ερευνητής Βύρων Ζάττας αναλύει κάθε κοσμική πράξη, ενέργεια, διαδικασία και εκδήλωση μέσα από αντιστοιχίες που αποκαλύπτει η ελληνική φιλοσοφία και μυθολογία. Κείμενα του Πλάτωνα, του Πρόκλου και πολλών Νεοπλατωνικών ή Νεοπυθαγόρειων φιλοσόφων κομίζονται ως μαρτυρία για μια συναρπαστική αναδόμηση των μεταφυσικών μυθολογικών ειδών ως υπέρτατης ΦΥΣΙΚΗΣ και ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ!!

Δεν πρόκειται για μεταφυσική, αλλά για φυσική και προηγμένη επιστήμη. Σύμπτωση και ταύτιση ΦΥΣΙΚΗΣ και ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗΣ. Ολόκληρη η δημιουργία εξηγείται ορθολογικά και επιστημονικά....

"Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΦΑΙΡΩΝ" - 2500 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ Η NASA ΔΙΚΑΙΩΝΕΙ ΠΥΘΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝΑ (ΒΙΝΤΕΟ - ΚΕΙΜΕΝΟ)

April 17, 2015, 7:23 am

≫ Next: ΠΕΡΙ ΠΡΩΤΩΝ ΑΡΧΩΝ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ

≪ Previous: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΟΣΜΟΛΟΓΙΑ

$

0

0

Ακούστετους ήχους που παράγουν οι πλανήτες του ηλιακού μας συστήματος μέσα από τους ανιχνευτές των μη επανδρωμένων διαστημοπλοίων της NASA: Voyager I και II, οι οποίοι κατέγραψαν τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα στο ''αθόρυβο''κενό του διαστήματος. Είναι μια συλλογή των πλανητικών εκπομπών ραδιοφωνικών σημάτων που κατεγράφησαν και μετατράπηκαν σε αρχεία ήχου. Αυτή είναι η ''Μουσική των ουράνιων σφαιρών'', για την οποία, (2500 χρόνια πριν η ΝΑΣΑ αποδείξει την ύπαρξη της Μουσικής στο Σύμπαν), μίλησε ο Πλάτωνο οποίος ονόμαζε την μουσική ως την ομορφιά του Σύμπαντος... έλεγε επίσης ότι «η Μουσική είναι η κίνηση του ήχου  για να φτάσει την ψυχή και να της διδάξει την αρετή», «η μουσική είναι ένας ηθικός κανόνας. Δίνει ψυχή στο σύμπαν, φτερά στη σκέψη, απογειώνει τη φαντασία, χαρίζει χαρά στη λύπη και ζωή στα πάντα». 

Πιο πριν όμως ο Πυθαγόρας ο Σάμιος, αυτός ο μέγιστος των μεγίστων φιλόσοφος, μαθηματικός, γεωμέτρης και μουσικός, είχε φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ευαισθησίας ώστε ν’ ακούει (όχι βέβαια με τα φυσικά αυτιά) τη συμφωνία του ουρανού, τη μουσική των ουράνιων σφαιρών και 6 αιώνες π.Χ. από τον Κρότωνα της Ιταλίας αυτός και οι μαθητές του “ θεμελίωναν την θεωρία τους για τους αριθμούς. «κατὰ δὴ τοὺς Πυθαγορικοὺς πρεσβευτέα τὰ τῶν ἀριθμῶν ὡς ἀρχὴ καὶ πηγὴ καὶ ῥίζα τῶν πάντων».

Ανακάλυπταν τις αρμονικές σχέσεις των αριθμών στη μουσική και βάσει αυτών ερμήνευσαν τον Σύμπαντα Κόσμο. Η μουσική για τους Πυθαγόρειους ήταν πάνω από όλα μαθηματικά. Η ουσία της ήταν οι αριθμοί και η ομορφιά της η έκφραση των αρμονικών σχέσεων των αριθμών, «τοὺς ἐν τοῖς ἀριθμοῖς ἁρμονικοὺς λόγους ἐννοῶν καὶ τὸ ἐν αὐτοῖς ἀκουστὸν ἀκούειν ἔλεγε τῆς ἁρμονίας». Η μουσική ήταν ακόμα η εικόνα της ουράνιας αρμονίας. Οι αρμονικές σχέσεις των αριθμών μεταφέρονταν στους πλανήτες. Οι πλανήτες καθώς περιστρέφονται – δίδασκε – παράγουν διάφορους μουσικούς ήχους, «αρμονία των σφαιρών», που δεν τους ακούμε” : «Εστίν ουν η ουσία των πραγμάτων αρμονία και αριθμός σφαιρών στρεφομένων»!!

Εάν σταθούμε για λίγο στην γεωμετρική και μαθηματική πλευρά του θέματος θα παρατηρήσουμε ότι υπάρχουν 5 συμμετρικά πολύεδρα. Ο μέγας Πλάτων έλεγε ότι αυτά τα πολύεδρα είναι οι βασικοί δομικοί κρίκοι, τα πλέον σημαντικά δομικά στοιχεία στην δημιουργία του σύμπαντος. Ο Kepler που μελέτησε τα έργα των αρχαίων Ελλήνων και ιδιαίτερα του Πλάτωνα παρατήρησε με τις μετέπειτα έρευνές του, ότι οι τροχιές των πλανητών, και φυσικά της Χθονός – Γης, “γράφουν” την περιφέρεια συγκεκριμένων πολυέδρων.Η τροχιά του Άρεως γράφει την περιφέρεια ενός τετράεδρου (Πυρ). Η τροχιά του Διός γράφει την περιφέρεια ενός κύβου (γη). Η τροχιά της Αφροδίτης γράφει την περιφέρεια ενός οκτάεδρου (Αήρ). Η τροχιά της Γης γράφει την περιφέρεια ενός εικοσάεδρου (Ύδωρ). 

Μερικοί από αυτούς τους ήχους είναι σαν δελφίνια, άνεμοι, κύματα, πουλιά, 
Θιβετιανά μουσικά μπολ, κρυσταλλικά κύμβαλα, κ.α.

Και μην ξεχνάμε το καταπληκτικότερο σχετικά με τους ήχους των πλανητών. Ότι σχετίζονται απόλυτα με τις 7 νότες.

Οι αντιστοιχίες των επτά κύριων πλανητών σε σχέση με τους μουσικούς φθόγγους (νότες) είναι:

1) Ήλιος = Μι
2) Αφροδίτη = Φα
3) Ερμής = Σολ
4) Σελήνη = Λα
5) Κρόνος = Σι
6) Δίας = Ντο
7) Άρης = Ρε

πηγές:
http://www.awakengr.com/2011/11/blog-post_5018.html#ixzz3XZjft2gT
youtube 

ΠΕΡΙ ΠΡΩΤΩΝ ΑΡΧΩΝ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ

April 19, 2015, 1:03 am

≫ Next: Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ ("ΦΑΙΔΡΟΣ", ΠΛΑΤΩΝΑ)

≪ Previous: "Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΩΝ ΟΥΡΑΝΙΩΝ ΣΦΑΙΡΩΝ" - 2500 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ Η NASA ΔΙΚΑΙΩΝΕΙ ΠΥΘΑΓΟΡΑ ΚΑΙ ΠΛΑΤΩΝΑ (ΒΙΝΤΕΟ - ΚΕΙΜΕΝΟ)

$

0

0

Αν προσεγγίσουμε τα Ελληνικά Κείμενα επιφανειακά τότε μπορεί να σχηματισθεί η λανθασμένη εντύπωση ότι υπάρχει μεγάλη διαφωνία μεταξύ των Φιλοσοφικών Σχολών, ακόμα δε και μεταξύ Φιλοσόφων που ανήκουν στην ίδια Φιλοσοφική Σχολή, και αυτό γιατί κάθε Φιλοσοφική Σχολή προσεγγίζει και μελετά την πραγματικότητα από κάποιο επίπεδο και κάτω, και επιπροσθέτως χρησιμοποιούνται για την ίδια έννοια διαφορετικοί όροι που προκαλούν σύγχυση.

Όπως μας λέει ο Σιμπλίκιος «παρά το γεγονός, ότι οι απόψεις των παλαιών σχετικά με τις αρχές φαίνεται να διαφέρουν και οι ίδιοι μοιάζει να διαφωνούν, τελικά κατά βάθος συμφωνούν αρμονικά μεταξύ τους»
(δες την σχετική ανάρτηση :http://empedotimos.blogspot.com/2009/01/blog-post.html)

Ας κάνουμε μια μικρή προσπάθεια να «προσανατολιστούμε» και να δούμε με ποιο επίπεδο της πραγματικότητας «μιλά» ο καθένας ώστε να έχουμε έναν «μπούσουλα» όταν προσεγγίζουμε τα Ελληνικά Κείμενα.

Θα χρησιμοποιήσουμε σαν βάση της δομή της Ορφικοπυθαγορείου και Πλατωνικής Φιλοσοφικής γραμμής και θα τοποθετήσουμε/αντιστοιχίσουμε τις βασικές Φιλοσοφικές Σχολές με συγκεκριμένα επίπεδα της δομής αυτής.

Όπως έχουμε ξαναπεί, η βασική δομή της ΟΡΦΙΚΟΠΥΘΑΓΟΡΕΙΑΣ - ΠΛΑΤΩΝΙΚΗΣ (ΟΠΠ) Φιλοσοφικής γραμμής είναι ότι το παν διαμορφώνεται στα παρακάτω επίπεδα κατά φθίνουσα τάξη :
ΕΝ(ΕΝΑΔΕΣ) – ΝΟΥΣ – ΨΥΧΗ – ΦΥΣΕΙΣ – ΣΩΜΑΤΑ.

Ο Πρόκλος στον Πρώτο Τόμο της Πλατωνικής Θεολογίας 12.11κ.επ. μας διευκρινίζει ότι όλοι οι θεολόγοι συμφωνούν ότι οι θεοί είναι τα πρώτα όντα στην φύση και ότι είναι το αντικείμενο της θεολογίας.
Αλλά οι γνώμες διίστανται για την φύση των πρώτων αρχών.

Για τους Στωικούς, είναι σώματα, για τον Αναξαγόρα είναι η ψυχή, για τους Αριστοτελικούς είναι ο νους.

Μόνο ο Πλάτων τοποθετεί την πρώτη αρχή πάνω από το σώμα, πάνω από την ψυχή, πάνω ακόμα και από τον νου, και ανεβαίνει μέχρι το Εν που υπερέχει των σωμάτων, των ψυχών και του νου. Αυτή η αποκάλυψη έκανε τον Πλάτωνα να τοποθετήσει την ιεραρχία σε τρεις υποστάσεις : το Εν, τον Νου, την Ψυχή και αυτές που είναι συνδεδεμένες με αυτές, δηλαδή τις φύσεις και τα σώματα που υπάρχουν στοναισθητό κόσμο.

Γενικά οι Φυσικοί και οι Ατομικοί Φιλόσοφοι ασχολούνται και μελετούν τα δύο επίπεδα Φύσεις και Σώματα.

[Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι παρότι ο Αναξαγόρας μιλάει για νου, επειδή ο νους αυτός κινείται, δεν ταυτίζεται με τον Νου του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη (καθώς για αυτούς ο Νους είναι ακίνητος) αλλά με την ψυχή μιας και αυτή κινείται σε αντίθεση με τον Νου. Άρα ο Νους του Αναξαγόρα είναι Ψυχή για την ΟΠΠ]

Ετσι λοιπόν έχοντας στο μυαλό μας το επίπεδο στο οποίο κάθε Φιλόσοφος προσεγγίζει το παν, θα συνειδητοποίησουμε ότι οι φαινομενικές αντιφάσεις που συναντάμε είναι ανύπαρκτες.

Παραδείγματος χάριν ο μεν Παρμενίδης μας λέει ότι το Ον είναι Ένα, Αιώνιο, Ακίνητο, Αμετάβλητο, ο δε Ηράκλειτος μας λέει ότι τα πάντα ρει και μεταβάλλονται. Ουδέν το περίεργο, μιας και ο Παρμενίδης (και η Ελεατική Σχολή) μελετά την ανώτατη κατάσταση του Όντος (το Εν-Ον του Πλάτωνος) που βρίσκεται στον Υπεραισθητό Κόσμο, ενώ οι Φυσικοί και Ατομικοί Φιλόσοφοι με τον αισθητό κόσμο που διέπεται από κίνηση και μεταβολή.

Κάθε Φιλοσοφική γραμμή αφού προσδιόρισε την ανώτατη αιτία κατ’αυτήν, προσδιόρισε και μια δυάδα αντίθετων αρχών από τις οποίες «παράγεται» και «εκδηλώνεται» όλη η πραγματικότητα.

( «μετὰ τὴν μίαν τῶν πάντων αἰτίαν δυάδα πάντες ὑπέθεντο πάσης ἀντιθέσεως ἐξηγουμένην καὶ οἱ μυθικῶς καὶ οἱ φιλοσόφως τὰς θείας ἐκφαίνοντες τάξεις, ἥτις ἀντίθεσις ἐν μὲν τοῖς θείοις ὑπὸ τῆς ἑνώσεως τῆς ἐκεῖ κρατουμένη συγκέκρυπται, ἐνταῦθα δὲ πολυειδῶς ἀναφαίνεται»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 183.13

Αφού δε έθεσαν τις πρώτες αρχές δεν αναζήτησαν πλέον κάτι πάνω από το αίτιο των αρχών αυτών.
(« ἀρχὰς γὰρ θέμενοι ταύτας οὐδὲν ἔτι ζητοῦσιν ἐπέκεινα τῶν ἀρχῶν αἴτιον)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στο Περί Ουρανού του Αριστοτέλους 564.23

Όπως δε είπαμε οι αρχές αυτές είναι αντίθετες η δε αρμονική τους σύνδεση δημιουργεί την πραγματικότητα.
(«πάντες οἵ τε φυσικοὶ καὶ οἱ τούτων ὑπερτέραν θεωρίαν φιλοφρονούμενοι τὰς ἀρχὰς τοῦ ὄντος ἐναντίας ποιοῦσιν»)
Συριανός – Σχόλια στα Μεταφυσικά του Αριστοτέλους 63.36

Σε αυτές τις αρχές δόθηκαν διάφορα ονόματα. Είναι προφανές ότι όσα ονόματα ανήκουν στην ίδια Φιλοσοφική Γραμμή είναι ονόματα των ιδίων αρχών.

Ετσι για την περίπτωση της ΟΠΠ γραμμής συναντάμε τις εξής ισοδύναμες δυάδες αρχών:
Πέρας-Απειρο (Πλάτων και Φιλόλαος)
Πρατέα-Δυάς (Πθυαγόρας)
Μονάδα-Δυάδα, Περιττός-Αρτιος κλπ (Πυθαγόρεια Συστοιχία Αρχών)
Αιθήρ-Χάος (Ορφεύς)
Φιλία-Νείκος (Εμπεδοκλής)
Πυρ-Γη (Παρμενίδης)

Τα ονόματα που δόθηκαν δε σε αυτές είναι ενδεικτικά γιατί δεν μπορούμε να νοήσουμε τι φύσεως είναι αυτές οι αρχές μιας και είναι πέραν πάσης ανθρώπινης νόησης, πόσο μάλλον να τις δώσουμε και ονόματα.

(« ἀλλὰ κἂν μίαν λέγωμεν εἶναι τὴν πάντων ἀρχὴν καὶ θεὸν αὐτὴν ἢ τἀγαθὸν ἢ ἓν προσαγορεύωμεν, πέρας καὶ ἀπειρίαν, ὡς ἐν Φιλήβῳ Πλάτων καὶ πρὸ αὐτοῦ Φιλόλαος, αὐτὰς ὀνομάζοντες, ἢ μονάδα καὶ δυάδα, ὡς οἱ πλεῖστοι τῶν Πυθαγορείων, ἢ αἰθέρα καὶ χάος, ὡς ᾿Ορφεύς, ἢ Πρατέα καὶ δυάδα, ὡς αὐτὸς ὁ Πυθαγόρας ἐν τῷ ῾Ιερῷ Λόγῳ, οὔτε κυρίως αὐτὰς ὀνομάζομεν (ἐπέκεινα γάρ εἰσιν οὐ μόνον κλήσεως, ἀλλὰ καὶ πάσης ἀνθρωπίνης νοήσεως), οὔτε τὸ ἓν καὶ δύο κατ’ ἀριθμὸν ἢ εἶδος ὀνομάζομεν (παντὸς γὰρ ἀριθμοῦ καὶ παντὸς εἴδους νοητοῦ καὶ νοεροῦ τὴν αἰτίαν ἐν ἑαυταῖς αἱ ἀρχαὶ προειλήφασιν), ἀλλ’ ἔστιν ἕτερος ὁ τρόπος παρὰ τοῖς θεολογικωτέροις τῆς περὶ τούτων ἐνδείξεως. καὶ τοσαῦτα μὲν περὶ τῶν Πυθαγορείων ἀρχῶν, ταὐτὸν δὲ εἰπεῖν ᾿Ορφικῶν τε καὶ Πλατωνικῶν»)
Συριανός – Σχόλια στα Μεταφυσικά του Αριστοτέλους 10.

(«οἱ μὲν γὰρ Πυθαγόρειοι περιττὸν καὶ ἄρτιον, Παρμενίδης δὲ πῦρ καὶ γῆν, Πλάτων πέρας καὶ ἄπειρον, ᾿Εμπεδοκλῆς φιλίανκαὶ νεῖκος»)
Συριανός – Σχόλια στα Μεταφυσικά του Αριστοτέλους 63.38

Γιατί όμως δεν μπορούμε να τις νοήσουμε ;Επειδή είναι αρχές, είναι διαφορετικές από αυτό το οποίο παράγουν, όπως για παράδειγμα η γραμμή της οποίας η αρχή είναι το σημείο αλλά η ίδια δεν είναι σημείο.

(«ἡδὲ ἀρχὴ ἕτερόν ἐστιν, οὗ ἐστιν ἀρχή· ἀρχὴ γὰρ γραμμῆς τὸ σημεῖον, οὐκ ὂν γραμμή, καὶ ἡ γραμμὴ ἐπιφανείας ἀρχή, οὐκ οὖσα ἐπιφάνεια, καὶ αὐτὴ σώματος ἀρχή, οὐκ οὖσα σῶμα· ἀλλὰ καὶ τὸ νῦν ἀρχὴ χρόνου, οὐκ ὂν χρόνος. ἡ μὲν οὖν μονὰς ταυτότης ἐστὶν ἀδιαίρετος οὖσα· τὸ γὰρ ταυτὸν ἀδιαίρετον»)
Φιλόπονος – Σχόλια στην Αριθμητική Εισαγωγή του Νικομάχου 2.60.14

Άρα σαν αρχές της ουσίας θα είναι διαφορετικές από την ουσία και ανώτερες από αυτήν, δηλαδή θα είναι υπερούσιες.

(«τὰς γὰρ τῶν οὐσιῶν ἀρχὰς ὑπερουσίους εἶναι χρή»)
Συριανός – Σχόλια στα Μεταφυσικά του Αριστοτέλους 165.33

Συνεπώς επειδή εμείς μπορούμε να νοήσουμε μόνο ό,τι είναι ουσία, αυτές – όπως και το ΕΝ που είναι υπερούσιο - δεν μπορούμε να νοήσουμε την φύση αυτών των αρχών.

Κατ’ανάλογο τρόπο και οι υπόλοιποι Φιλόσοφοι, θεώρησαν μια δυάδα αντίθετων αρχών.

Δημόκριτος : Πλήρες-Κενόν, Ον-Ουκ Ον
(«ποιεῖ δὲ καὶ Δημόκριτος τὰ ἐναντία ἀρχὰς τὸ πλῆρες καὶ τὸ κενὸν λαμβάνων, ὧν τὸ μὲν ὄν, τὸ δὲ οὐκ ὂν ἔλεγεν»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 180.16

Στωικοί : Ποιούν-Πάσχον
(«Δοκεῖ δ’ αὐτοῖς ἀρχὰς εἶναι τῶν ὅλων δύο, τὸ ποιοῦν καὶ τὸ πάσχον»)
Διογένης Λαέρτιος 3.157

Κάποιοι Φιλόσοφοι έθεσαν ένα στοιχείο σαν αρχή, ο Θαλής το ύδωρ, ο Ηράκλειτος το πυρ, ο Αναξιμένης τον αέρα.

(«Καὶ ὅσοι δὲ ἓν ἔθεντο στοιχεῖον, ὡς Θαλῆς καὶ Ἀναξίμανδρος καὶ Ἡράκλειτος, καὶ τούτων ἕκαστος εἰς τὸ δραστήριον ἀπεῖδεν τὸ καὶ πρὸς γένεσιν
ἐπιτήδειον ἐκείνου, Θαλῆς μὲν εἰς τὸ γόνιμον καὶ τρόφιμον καὶ συνεκτικὸν καὶ ζωτικὸν καὶ εὐτύπωτον τοῦ ὕδατος, Ἡράκλειτος δὲ εἰς τὸ ζῳογόνον καὶ
δημιουργικὸν τοῦ πυρός, Ἀναξιμένης δὲ εἰς τὸ τοῦ ἀέρος εὔπλαστον καὶ ἑκατέρωσε ῥᾳδίως μεταχωροῦν ἐπί τε τὸ πῦρ καὶ ἐπὶ τὸ ὕδωρ, ὥσπερ καὶ
Ἀναξίμανδρος, εἴπερ τὸ μεταξὺ διὰ τὸ εὐαλλοίωτον ὑποτίθεται»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 36.7

Ο Αναξίμανδρος δεν προσδιόρισε το είδος της αρχής και το ονόμασε άπειρο.
(«Ἀναξίμανδρον λέγειν φησὶν ἄπειρον οὐ διορίσαντα τὸ εἶδος εἴτε πῦρ εἴτε ὕδωρ εἴτε ἀήρ»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 36.7

Όμως ακόμα και αυτοί προσδιόρισαν την δράση δυο αντιθέτων ως πύκνωση και αραίωση.

(«ὅπως οἱ μίαν τὴν ἀρχὴν καὶ τὸ στοιχεῖον λέγοντες, ὡς οἱ περὶ Θαλῆν καὶ Ἀναξιμένη καὶ Ἀναξίμανδρον καὶ Ἡράκλειτον, φυσικοὶ καὶ οὗτοι, τὴν φορὰν πρώτην τῶν κινήσεων τίθενται· διὰ γὰρ πυκνώσεως καὶ μανώσεως τὰς γενέσεις καὶ φθορὰς ἀποδιδόασι») Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 1319.20

Ηράκλειτος : Χαρακτηριστική η αναφορά του στο τόξο και στην λύρα («Παλίντονος αρμονίη οκώσπερ τόξου και λύρης-Απ. 51») και φυσικά «εἰκόνας τῶν ἐν τῷ παντὶ προουσῶν ἐναντιώσεων· πόλεμον γὰρ εἶναι τὸν πάντων πατέρα καὶ κατὰ τὸν ῾Ηράκλειτον [Απ. 53]. – Πρόκλος)

Θαλής – Αναξιμένης : Πύκνωμα – Αραίωμα
(«καὶ οἱ ἓν δὲ καὶ κινούμενον τὴν ἀρχὴν ὑποθέμενοι, ὡς Θαλῆς καὶ Ἀναξιμένης, μανώσει καὶ πυκνώσει τὴν γένεσιν ποιοῦντες, ἐναντίας καὶ οὗτοι ἀρχὰς ἔθεντο τὴν μάνωσιν καὶ τὴν πύκνωσιν»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 180.13

Αναξαγόρας : («σαφῶς δὲ καὶ αὐταῖς λέξεσι τὰς ἐναντιότητας ἐν τῇ γενέσει παραδίδωσιν ὁ Ἀναξαγόρας, ἐν οἷς φησι “ἡ δὲ περιχώρησις αὕτη ἐποίησεν ἀποκρίνεσθαι, καὶ ἀποκρίνεται ἀπὸ τοῦ ἀραιοῦ τὸ πυκνὸν καὶ ἀπὸ τοῦ ψυχροῦ τὸ θερμὸν καὶ ἀπὸ τοῦ ζοφεροῦ τὸ λαμπρὸν καὶ ἀπὸ τοῦ διεροῦ τὸξηρόν»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στα Φυσικά του Αριστοτέλους 180.31

Αποτέλεσμα αυτού είναι αν δεν γνωρίζουμε την διαφορά οπτικής μεταξύ των σχολών να υπάρχει σύγχυση και με την έννοια της ψυχής και πως αυτή εντάσσεται στο κάθε σύστημα. Είδαμε για παράδειγμα την εννοιολογική διαφορά Νου και Ψυχής μεταξύ Αναξαγόρα και ΟΠΠ.

Έτσι, επειδή η κάθε Σχολή συνέστησε την ψυχή από τις αρχές που η κάθε μια υπέθεσε για το Σύστημα της, υπάρχει διαφοροποίηση - της όποιας έννοιας «ψυχή» χρησιμοποιείται από τον καθένα - όσον αφορά τόσο την σύσταση της όσο και την γνωστική αλλά και την κινητική της συμπεριφορά.

(« Ἐπειδὴ ἐκ τῶν ἀρχῶν συμπληροῦσι τὴν ψυχὴν οἱ περὶ αὐτῆς, ὡς αὐτὸς ἱστορεῖ, φιλοσοφήσαντες, ὁποίας ἂν καὶ ὁπόσας ἕκαστος ὑπέθετο ἀρχάς, ἐκ τοιούτων καὶ τοσούτων καὶ τὴν ψυχὴν συνέστησαν, σωματικὰς μὲν οἱ φυσιολόγοι θέμενοι, ἀσωμάτους δὲ οἱ Πυθαγόρειοι καὶ Πλάτων, μίξαντες δὲ ἀπ’ ἀμφοῖν Ἐμπεδοκλῆς τε καὶ Ἀναξαγόρας. ἑπομένως δὲ τούτοις καὶ τὴν ψυχὴν ἀποδιδόασιν, ἕκαστος τὴν παρ’ αὐτοῦ ἀρχὴν εἰς τὴν ψυχὴν φέρων ἢ τὰς ἀρχάς, οὐχ ὡς γνωστικὴν μόνον τῶν ὄντων, ἀλλὰ καὶ ὡς κινητικήν»)
Σιμπλίκιος – Σχόλια στο Περί Ψυχής του Αριστοτέλους 30.26 )

Ανακεφαλαιώνοντας μπορούμε να παραθέσουμε τις αντιστοιχίσεις ανά επίπεδο του παντός :

ΕΝ === > ΟΡΦΕΥΣ - ΠΥΘΑΓΟΡΕΙΟ Ι- ΕΛΕΑΤΕΣ - ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ - ΠΛΑΤΩΝ
ΝΟΥΣ === > ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
ΨΥΧΗ === > ΑΝΑΞΑΓΟΡΑΣ
ΦΥΣΕΙΣ/ΣΩΜΑΤΑ === > ΣΤΩΙΚΟΙ – ΦΥΣΙΚΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΙ

Συνεπώς μπορούμε με ασφάλεια να μελετήσουμε οποιαδήποτε Ελληνική Φιλοσοφική Σχολή, χωρίς να ανησυχούμε αν και κατά πόσο είναι ασύμβατη ή όχι με κάποια άλλη, από την στιγμή που θα ξεκαθαρίσουμε στο μυαλό μας το επίπεδο της πραγματικότητας που πραγματεύεται.

Γιατί όλη η Ελληνική Φιλοσοφία είναι Ενιαία.

πηγή: empedotimos.blogspot.gr

Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ ("ΦΑΙΔΡΟΣ", ΠΛΑΤΩΝΑ)

April 19, 2015, 10:25 am

≫ Next: ΠΡΟΚΛΟΣ – ΕΚΛΟΓΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΧΑΛΔΑΪΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 5

≪ Previous: ΠΕΡΙ ΠΡΩΤΩΝ ΑΡΧΩΝ - Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΝΙΑΙΑ

$

0

0

Ενας άλλος τρόπος συμβολισμού είναι η χρήση μύθων και ιστοριών που ανήκει στα λεγόμενα "Γλωσσολογικά"σύμβολα.

Ενα "κλασσικό"παράδειγμα είναι τα Ομηρικά Επη.

Τα Ομηρικά Επη δεν είναι απλώς μια αφηγηματική παρουσίαση κάποιων γεγονότων, πραγματικών ή φανταστικών, αλλά είναι μια πολύ καλά κωδικοποιημένη αποτύπωση βαθιών μυστηριακών θεμάτων.

Παρότι μπορούμε να βρούμε διάσπαρτα στα Φιλοσοφικά κείμενα επεξηγηματικές αναφορές που μας αποκαλύπτουν τι κρύβεται πίσω από τις αφηγήσεις του Ομήρου, μπορούμε να πάρουμε την κεντρική ιδέα από τα Σχόλια του Ερμεία στον Φαίδρο του Πλάτωνα.

"Ἴλιον μὲν οὖν νοείσθω ἡμῖν ὁ γενητὸς καὶ ἔνυλος τόπος παρὰ τὴν ἰλὺν καὶ τὴν ὕλην Ἴλιον ὠνομασμένον, ἐν ᾧ καὶ ὁ πόλεμοςκαὶ ἡ στάσις·

οἱ δὲ Τρῶες τὰ ἔνυλα εἴδη καὶ αἱ περὶ τοῖς σώμασι πᾶσαι ζωαὶ, διὸ καὶ ἰθαγενέες λέγονται οἱ Τρῶες· καὶ γὰρ οἰκείαν τὴν ὕλην περιέπουσιν αἱ περὶ τὰ σώματα ζωαὶ πᾶσαι καὶ αἱ ἄλογοι ψυχαί·

οἱ δὲ Ἕλληνες αἱ λογικαὶ ψυχαὶ ἐκ τῆς Ἑλλάδος, τουτέστιν ἐκ τοῦ νοητοῦ, ἐλθοῦσαι εἰς τὴν ὕλην, διὸ καὶ ἐπήλυδες λέγονται οἱ Ἕλληνες, καὶ κρατοῦσι τῶν Τρώων ἅτε τῆς ὑπερτέρας ὄντες τάξεως."

δηλαδή :

"Ιλιον λοιπόν ας νοήσουμε τον γενητό και ένυλο τόπο που ονομάστηκε από την ιλύν(λάσπη) και την ύλην, στον οποίο είναι και ο πόλεμος και η στάση.

Οι δε Τρώες είναι τα υλικά είδη και όλες οι περί τα σώματα ζωές, για αυτό και ιθαγενείς καλούνται οι Τρώες. Διότι και την ύλη περιτριγυρίζουν όλες οι περί τα σώματα ζωές και οι άλογες ψυχές.

Οι δε Ελληνες είναι οι λογικές ψυχές που ήλθαν από την Ελλάδα, δηλαδή από το νοητό. Οι οποίες ήλθαν στην ύλη, για αυτό και ακαολύνται επήλυδες οι Ελληνες και επικρατούν των Τρώων επειδή είναι υπέρτερης από αυτούς τάξεως."

Οπως και το παρακάτω :

"Οἱ θεωρητικώτερον δὲ ἐξηγησάμενοι τὴν Ἰλιάδα καὶ τὴν Ὀδύσσειαν καὶ τὴν ἄνοδον ... διὸ, φασὶν, ἐν τῇ Ἰλιάδι, ἐπειδὴ ἡ ψυχὴ πολεμεῖται ἐκ τῆς ὕλης, μάχας καὶ πολέμους καὶ τὰ τοιαῦτα ἐποίησεν, ἐν δὲ τῇ Ὀδυσσείᾳ ... παραπλέοντα τὰς Σειρῆνας καὶ ἐκφεύγοντα τὴν Κίρκην, τοὺς Κύκλωπας, τὴν Καλυψὼ καὶ πάντα τὰ ἐμποδίζοντα πρὸς ἀναγωγὴν
ψυχῆς καὶ μετὰ ταῦτα ἀπελθόντα εἰς τὴν πατρίδα, τουτέστιν εἰς τὸ νοητόν".

δηλαδή :

"Αυτοί δε που εξήγησαν θεωρητικότερα την Ιλιάδα και την Οδύσσεια και την άνοδον... για αυτό λένε στην Ιλιάδα, επειδή η ψυχή πολεμείται από την ύλη, μάχες και πολέμους και τα τοιαύτα έκανε, στην δε Οδύσσεια...παραπλέοντας τις Σειρήνες και διαφεύγοντας από την Κίρκη, τους Κύκλωπες, την Καλυψώ και όλα όσα εμποδίζουν την αναγωγή της ψυχής και μετά από αυτά επιστρέφοντας στην πατρίδα, δηλαδή στο νοητό".

Ετσι λοιπόν η Ιλιάδα αλληγορεί την δημιουργία του κόσμου και την κάθοδο των ψυχών στον κόσμο της ύλης, ενώ η Οδύσσεια αλληγορεί την προσπάθεια επιστροφής των ψυχών στο νοητό.

Αν λοιπόν έχουμε στο μυαλό μας την βασική αυτή θέση των Ομηρικών Επών, τότε σίγουρα τα Ομηρικά Επη θα μας μιλήσουν και θα μας αποκαλύψουν τα πολύ καλά κρυμμένα μυστικά τους.

πηγή: empedotimos.blogspot.gr

ΠΡΟΚΛΟΣ – ΕΚΛΟΓΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΧΑΛΔΑΪΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 5

April 20, 2015, 4:22 am

≫ Next: ΠΛΑΤΩΝ - ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

≪ Previous: Ο ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΟΜΗΡΙΚΩΝ ΕΠΩΝ ("ΦΑΙΔΡΟΣ", ΠΛΑΤΩΝΑ)

$

0

0

«συνέστηκε γὰρ ἡ ψυχὴ ἀπὸ τῶν ἱερῶν λόγων καὶ τῶν θείων συμβόλων·
ὧν οἱ μέν εἰσιν ἀπὸ τῶν νοερῶν εἰδῶν, τὰ δὲ ἀπὸ τῶν θείων ἑνάδων· καὶ ἐσμὲν εἰκόνες μὲν τῶν νοερῶν οὐσιῶν, ἀγάλματα [τὰ] δὲ τῶν ἀγνώστων συνθημάτων. Καὶ ὥσπερ πᾶσα ψυχὴ πάντων μέν ἐστι πλήρωμα τῶν εἰδῶν, κατὰ μίαν δὲ ὅλως αἰτίαν ὑφέστηκεν, οὕτω καὶ πάντων μὲν μετέχει τῶν συνθημάτων, δι’ ὧν συνάπτεται τῷ θεῷ, ἀφώρισται δὲ ἡ ὕπαρξις ἐν ἑνί, , καθὸ συνάγεται πᾶν τὸ ἐν αὐτῇ πλῆθος εἰς μίαν κορυφήν. Δεῖ γὰρ καὶ τοῦτο
εἰδέναι, ὡς πᾶσα ψυχὴ πάσης κατ’ εἶδος διέστηκε, καὶ ὅσαι ψυχαί, τοσαῦτα καὶ τὰ εἴδη τῶν ψυχῶν ἐστι· πρῶτον μὲν γὰρ καθ’ ἓν εἶδος, πολλῶν ἀτόμων ὑπόστασις ἑνοειδῶν περί τε τὴν ὕλην ἐστὶ καὶ τὰ σύνθετα τῶν ὄντων, μιᾶς
ὑποκειμένης φύσεως ποικίλως τοῦ αὐτοῦ μετεχούσης εἴδους· εἰ γὰρ τὸ εἶναι τῆς ψυχῆς λόγος ἐστὶ καὶ εἶδος ἁπλοῦν, ἢ οὐδὲν διοίσει κατ’ οὐσίαν ψυχή τις ἄλλης ἢ κατ’ εἶδος ἂν διαφέροι· ὃ γάρ ἐστι διοίσει μόνον, ἔστι δὲ εἶδος μόνον. ῞Οθεν δῆλον ὡς πᾶσα ψυχή, κἂν τῶν αὐτῶν ᾖ λόγων πλήρης, ἀλλ’ ἓν εἶδος ἔλαχεν ἀφοριστικὸν τῶν ἄλλων, ὥσπερ τὸ ἡλιακὸν εἶδος χαρακτηρίζει τὴν ἡλιακὴν ψυχήν, ἄλλο ἄλλην»

«Γιατί η ψυχή έχει συσταθεί από τους ιερούς λόγους και από τα θεϊκά σύμβολα. Από αυτά τα δύο, οι ιεροί λόγοι προέρχονται από τα νοερά είδη, ενώ τα θεϊκά σύμβολα προέρχονται από τις θεϊκές ενάδες. Και είμαστε εικόνες των νοερών ουσιών και ομοιώματα των αγνώστων συμβόλων. Και όπως ακριβώς κάθε ψυχή είναι σύνολο όλων των ειδών και έχει λάβει υπόσταση από μία αιτία, έτσι μετέχει σε όλα τα σύμβολα μέσω των οποίων συνδέεται με τον θεό, ενώ η ύπαρξη της έχει καθοριστεί από ένα με το οποίο ολόκληρο το πλήθος που έχει μέσα της συγκεντρώνεται σε μια κορυφή.

Γιατί πρέπει να γνωρίζουμε και τούτο, ότι κάθε ψυχή έχει διαφοροποιηθεί από κάθε άλλη ψυχή ως προς το είδος, και ότι όσες είναι οι ψυχές, τόσα είναι και τα είδη των ψυχών. Γιατί κατά πρώτον, με βάση ένα είδος υπάρχει η υπόσταση πολλών ατόμων που έχουν την μορφή του ενός μέσα στην ύλη και μέσα στα σύνθετα όντα, καθώς η μια φύση που υπάρχει ως υπόστρωμα μετέχει με ποικίλο τρόπο στο είδος. Γιατί αν η ουσία της ψυχής είναι λόγος και απλό είδος, τότε είτε η μία ψυχή δεν θα διαφέρει καθόλου από την άλλη ως προς την ουσία, είτε θα διαφέρει ως προς το είδος. Γιατί θα διαφέρει μόνο αυτό που είναι ψυχή , και η ψυχή είναι μόνο είδος.

Γι’αυτό είναι φανερό ότι κάθε ψυχή, ακόμα κι αν είναι γεμάτη από τους ίδιους λόγους, ωστόσο έλαβε ένα είδος που καθορίζει τα άλλα, όπως ακριβώς το ηλιακό είδος χαρακτηρίζει την ηλιακή ψυχή και κάποιο άλλο είδος χαρακτηρίζει κάποια άλλη ψυχή»

πηγή: empedotimos.blogspot.gr

---

ΠΛΑΤΩΝ - ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

April 21, 2015, 2:56 am

≫ Next: ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ ΣΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ (ΠΡΟΚΛΟΣ - ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ)

≪ Previous: ΠΡΟΚΛΟΣ – ΕΚΛΟΓΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΧΑΛΔΑΪΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 5

$

0

0

Σύμφωνα με τον Πλάτωνα, οι ασθένειες οφείλονται καθαρά στη ανισορροπία των στοιχείων του σώματος και στην παρά φύσιν λειτουργία τους.

«Η προέλευση των ασθενειών είναι, φυσικά, εμφανής σε όλους. Τα στοιχεία από τα οποία φτιάχτηκε το σώμα είναι τέσσερα, η γη, η φωτιά, το νερό και ο αέρας. Το πλεόνασμα ή η έλλειψη κάποιου απ'αυτά αντίθετα με τη φύση και η μετακίνηση του από τον τόπο όπου μένει σε κάποιο άλλο σημείο, αλλά και οι διάφορες ποικιλίες της φωτιάς και των υπόλοιπων στοιχείων, τα οποία παίρνουν ιδιότητες που δεν τους ταιριάζουν, και όλα τα παρόμοια, προκαλούν εσωτερικές διαταραχές και αρρώστιες. Όταν ένα στοιχείο υφίσταται κάποια μεταβολή που είναι αντίθετη με τη φύση, τα ψυχρά μέρη θερμαίνονται, τα στεγνά γίνονται υγρά, τα ελαφριά βαριά και το αντίθετο- παθαίνουν δηλαδή κάθε είδους αλλαγή. Υποστηρίζουμε επομένως ότι ένα στοιχείο θα παραμείνει σώο, υγιές και όμοιο με τον εαυτό του μόνο όταν υπάρχει προσθήκη ή αφαίρεση ίδιας ύλης από ίδια ύλη με την ίδια τάξη, τον ίδιο τρόπο και την ίδια αναλογία. Οτιδήποτε ξεφεύγει από αυτές τις συνθήκες μπαίνοντας ή βγαίνοντας, θα προκαλέσει κάθε είδους μεταβολές και αμέτρητες ασθένειες ή φθορές.» [1]

Στην ίδια θέση εδράζεται και η πανάρχαια Κινεζική Ιατρική όπου και κατ’αυτήν οι διάφορες ασθένειες οφείλονται στην ανισορροπία των στοιχείων στο σώμα μας :

«Στην παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική, τα πέντε στοιχεία – ξύλο, γη, πυρ, μέταλλο και ύδωρ – σχετίζονται με τα σώματα και τους ιστούς του ανθρωπίνου σώματος. Κάθε στοιχείο φέρει μια συγκεκριμένη ενέργεια και διακριτά χαρακτηριστικά και διασυνδέεται με τα άλλα στοιχεία. Κάθε ανισορροπία μεταξύ τους προκαλεί ασθένεια» [2]

Είναι συνεπώς προφανές ότι η ορθή προσέγγιση και αντιμετώπιση των ασθενειών που μας ταλαιπωρούν έγκειται στην κατά φύσιν θεραπεία των, με την χρήση καθαρά φυσικών μεθόδων και όσο το δυνατόν περιορισμό των χημικών, μέθοδο που ακολουθεί επιτυχώς η Κινεζική Ιατρική, αλλά και που όπως φαίνεται τόσο από την παραπάνω θέση του Πλάτωνα, όσο και από τα αντίστοιχα Ελληνικά Ιατρικά κείμενα (Ιπποκράτη, Γαληνού κλπ) είναι και η Ελληνική προσέγγιση.

Πράγματι η κατά φύσιν προσέγγιση είναι η ορθή αντιμετώπιση των ασθενειών. Αυτό σημαίνει, πέραν των άλλων, ότι πρέπει να αφήνουμε την φύση να λειτουργεί και να κάνει τους κύκλους της και να αντιμετωπίζει με τον τρόπο που ξέρει τα όποια προβλήματα αντιμετωπίζει, η δε παρέμβαση μας να είναι όσο το δυνατόν ελάχιστη.

«Γι'αυτό τον λόγο καλύτερη κίνηση είναι, εκείνη που καθαρίζει και αναπτύσσει το σώμα με τη γυμναστική· ακολουθεί εκείνη που γίνεται με ταλαντώσεις χωρίς σωματική κόπωση, όπως συμβαίνει μέσα σ'ένα πλοίο ή σε κάποιο όχημα- το τρίτο είδος, που μολονότι είναι χρήσιμο σε κάποιον που βρίσκεται σε απόλυτη ανάγκη, δεν πρέπει να γίνεται αποδεκτό από κανέναν, είναι η κάθαρση με φάρμακα. Καμιά ασθένεια που δεν συνεπάγεται μεγάλους κινδύνους δεν πρέπει να την ερεθίζουμε με φάρμακα. Πραγματικά, η φύση των ασθενειών μοιάζει κάπως με εκείνη των ζωντανών πλασμάτων, επειδή η σύσταση αυτών των πλασμάτων έχει καθορισμένη περίοδο ζωής για το σύνολο του είδους αλλά και για κάθε συγκεκριμένο άτομο χωριστά, με εξαίρεση τα αναπότρεπτα ατυχήματα. Τα τρίγωνα κάθε ατόμου είναι φτιαγμένα από την αρχή με ικανότητα ζωής μέχρι ένα ορισμένο χρονικό όριο, πέρα από το οποίο τίποτα δεν μπορεί να συνεχίσει να ζει. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τη σύσταση των ασθενειών. Όταν τις διαλύσουμε βίαια με φάρμακα πριν συμπληρωθεί ο προκαθορισμένος τους χρόνος, τότε ακολουθούν πολλές και σοβαρές αρρώστιες στη θέση των λίγων κι ελαφρών. Γι'αυτό πρέπει να αντιμετωπίζουμε αυτές τις ασθένειες, όσο έχει κάποιος αυτή την ευκαιρία, με δίαιτα, παρά να τις ερεθίζουμε με φάρμακα που μπορεί να δυσκολέψουν τη θεραπεία του κακού.» [3]

Η σύγκριση με την σημερινή πρακτική της πολυφαρμακίας και της για ασήμαντο λόγο κατανάλωσης φαρμάκων είναι νομίζω καταλυτική.

=========
[1] «τὸ δὲ τω̂ν νόσων ὅθεν συνίσταται, δη̂λόν που καὶ παντί τεττάρων γὰρ ὄντων γενω̂ν ἐξ ὡ̂ν συμπέπηγεν τὸ σω̂μα, γη̂ς πυρὸς ὕδατός τε καὶ ἀέρος, τούτων ἡ παρὰ φύσιν πλεονεξία καὶ ἔνδεια καὶ τη̂ς χώρας μετάστασις ἐξ οἰκείας ἐπ'ἀλλοτρίαν γιγνομένη, πυρός τε αὐ̂ καὶ τω̂ν ἑτέρων ἐπειδὴ γένη πλείονα ἑνὸς ὄντα τυγχάνει, τὸ μὴ προση̂κον ἕκαστον ἑαυτῳ̂ προσλαμβάνειν, καὶ πάνθ'ὅσα τοιαυ̂τα, στάσεις καὶ νόσους παρέχει: παρὰ φύσιν γὰρ ἑκάστου γιγνομένου καὶ μεθισταμένου θερμαίνεται μὲν ὅσα ἂν πρότερον ψύχηται, ξηρὰ δὲ ὄντα εἰς ὕστερον γίγνεται νοτερά, καὶ κου̂φα δὴ καὶ βαρέα, καὶ πάσας πάντῃ μεταβολὰς δέχεται. μόνως γὰρ δή, φαμέν, ταὐτὸν ταὐτῳ̂ κατὰ ταὐτὸν καὶ ὡσαύτως καὶ ἀνὰ λόγον προσγιγνόμενον καὶ ἀπογιγνόμενον ἐάσει ταὐτὸν ὂν αὑτῳ̂ σω̂ν καὶ ὑγιὲς μένειν: ὃ δ'ἂν πλημμελήσῃ τι τούτων ἐκτὸς ἀπιὸν ἢ προσιόν, ἀλλοιότητας παμποικίλας καὶ νόσους φθοράς τε ἀπείρους παρέξεται» - Πλάτων - Τίμαιος 82a

[2] «In traditional Chinese medicine, five elements--wood, fire, earth, metal and water--relate to the organs and tissues of the human body. Each element carries a particular energy and distinctive characteristics, and is interconnected with the other elements. Any imbalance among them causes illness»
( http://www.livestrong.com/…/123830-ancient-chinese-medicine/ )

[3] «διὸ δὴ τω̂ν καθάρσεων καὶ συστάσεων του̂ σώματος ἡ μὲν διὰ τω̂ν γυμνασίων ἀρίστη, δευτέρα δὲ ἡ διὰ τω̂ν αἰωρήσεων κατά τε τοὺς πλου̂ς καὶ ὅπῃπερ ἂν ὀχήσεις ἄκοποι γίγνωνται: τρίτον δὲ εἰ̂δος κινήσεως σφόδρα ποτὲ ἀναγκαζομένῳ χρήσιμον, ἄλλως δὲ οὐδαμω̂ς τῳ̂ νου̂ν ἔχοντι προσδεκτέον, τὸ τη̂ς φαρμακευτικη̂ς καθάρσεως γιγνόμενον ἰατρικόν. τὰ γὰρ νοσήματα, ὅσα μὴ μεγάλους ἔχει κινδύνους, οὐκ ἐρεθιστέον φαρμακείαις. πα̂σα γὰρ σύστασις νόσων τρόπον τινὰ τῃ̂ τω̂ν ζῴων φύσει προσέοικε. καὶ γὰρ ἡ τούτων σύνοδος ἔχουσα τεταγμένους του̂ βίου γίγνεται χρόνους του̂ τε γένους σύμπαντος, καὶ καθ'αὑτὸ τὸ ζῳ̂ον εἱμαρμένον ἕκαστον ἔχον τὸν βίον φύεται, χωρὶς τω̂ν ἐξ ἀνάγκης παθημάτων: τὰ γὰρ τρίγωνα εὐθὺς κατ'ἀρχὰς ἑκάστου δύναμιν ἔχοντα συνίσταται μέχρι τινὸς χρόνου δυνατὰ ἐξαρκει̂ν, οὑ̂ βίον οὐκ ἄν ποτέ τις εἰς τὸ πέραν ἔτι βιῴη. τρόπος οὐ̂ν ὁ αὐτὸς καὶ τη̂ς περὶ τὰ νοσήματα συστάσεως: ἣν ὅταν τις παρὰ τὴν εἱμαρμένην του̂ χρόνου φθείρῃ φαρμακείαις, ἅμα ἐκ σμικρω̂ν μεγάλα καὶ πολλὰ ἐξ ὀλίγων νοσήματα φιλει̂ γίγνεσθαι. διὸ παιδαγωγει̂ν δει̂ διαίταις πάντα τὰ τοιαυ̂τα, καθ'ὅσον ἂν ᾐ̂ τῳ σχολή, ἀλλ'οὐ φαρμακεύοντα κακὸν δύσκολον ἐρεθιστέον».
Πλάτων – Τίμαιος 89a

ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΙΑΤΡΙΚΗ

πηγή: empedotimos.blogspot.gr

ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ ΣΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ (ΠΡΟΚΛΟΣ - ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ)

April 22, 2015, 4:54 am

≫ Next: ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ)

≪ Previous: ΠΛΑΤΩΝ - ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΕΙΩΝ ΚΑΙ Η ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΟΥΣ

$

0

0

Τι είναι η φαντασία ;

Κατ’αρχήν ας θυμηθούμε ότι τα όντως όντα βρίσκονται στο νοητό, στον κόσμο των ιδεών του Πλάτωνα. Αυτά τα όντα υλοποιούνται στον αισθητό κόσμο με αποτέλεσμα εμείς να βλέπουμε τις εικόνες τους, τα είδωλα τους τα οποία και γεννιούνται και φθείρονται σε αντίθεση με τα όντως όντα που είναι αιώνια και αμετάβλητα.

Οι ιδέες λοιπόν πρέπει κατ’αρχήν να αποκτήσουν μορφή η οποία μετά θα «εκτυπωθεί» πάνω στην ύλη και έτσι θα προκύψουν τα αισθητά όντα που αντιλαμβανόμαστε.

Επειδή λοιπόν οι ιδέες δεν έχουν μορφή, πρέπει πρώτα να αποκτήσουν τα μορφικά χαρακηριστικά εκείνα τα οποία θα προσδιορίσουν τα αισθητά , δηλαδή μέγεθος, σχήμα κλπ.

Η μορφοποίηση αυτή θα γίνει σε μια διαβάθμιση της ουσίας που βρίσκεται μεταξύ της διάνοιας και της αίσθησης. Αυτή η διαβαθμισμένη ουσία είναι η φαντασία.

«Γιατί και η ύλη είναι διπλή, όπως λέει κάπου ο Αριστοτέλης, μία αυτή που είναι συνδεδεμένη με την αίσθηση και μια αυτή των φανταστικών αντικειμένων. Θα παραδεχτούμε ότι το καθολικό είδος που συντάσσεται μαζί τους είναι δύο λογιών, ένα το αισθητό επειδή επιδέχεται συμμετοχή από τα αισθητά, και ένα το φανταστικό, επειδή έχει λάβει υπόσταση μέσα στα πλήθη που γεννιούνται στην φαντασία»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλείδη 51.15-20)

Οπως δε γνωρίζουμε στην ουσία της ψυχής μας βρίσκονται οι λόγοι, οι οποίοι ουσιαστικά είναι οι γνώσεις τις οποίες διαθέτουμε εκ κατασκευής και οι οποίοι όμως πρέπει να ενεργοποιηθούν.

Για να ενεργοποιηθούν όμως πρέπει να συνειδητοποιηθούν από την ψυχή μας και αυτό μπορεί να γίνει μόνο αν αυτοί προβληθούν τρόπον τινά σε μια οθόνη, από όπου η ψυχή θα τους δει και θα συνειδητοποιήσει ότι τους έχει, με άλλα λόγια θα τους ενεργοποιήσει.

Αυτή η προβολή θα γίνει στην φαντασία :

«Γιατί καθώς η διάνοια έχει τους λόγους αδυνατεί να τις δει συμπτυγμένα και γι αυτό τις εξαπλώνει και τις εναποθέτει και τις οδηγεί στην φαντασία που βρίσκεται στα πρόθυρα της διάνοιας και αναπτύσσει την γνώση τους μέσα σε κείνη ή μαζί με εκείνη»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλειδη 54.27-55.02)

Την φαντασία μπορούμε να την θεωρήσουμε σαν ένα επίπεδο καθρέφτη, μια οθόνη προβολής :

«Έτσι και η ψυχή, ενεργώντας με την γνωστική της δύναμη, προβάλλει στην φαντασία σαν σε καθρέφτη τις ιδέες των σχημάτων. Και η φαντασία, η οποία τα υποδέχεται σαν είδωλα και περιέχει απεικονίσεις των ιδεών που υπάρχουν μέσα στην ψυχή, μέσω αυτών παρέχει στην ψυχή την δυνατότητα να στραφεί μέσα και προς τον εαυτό της μέσω των ειδώλων. Είναι για παράδειγμα σαν να κοιτάζει κάποιος τον εαυτό του σε καθρέφτη και αφού θαυμάσει την δύναμη της φύσης, να θελήσει να δει την μορφή του κατευθείαν και να αποκτήσει τέτοια δύναμη, ώστε να γίνει ταυτόχρονα και αυτός που βλέπει και το ορατό αντικείμενο»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλειδη 141.4-12)

Εκεί πάνω λοιπόν οι λόγοι της ψυχής θα αποκτήσουν «αισθητά» χαρακτηριστικά :

«Γιατί γενικά οι λόγοι προσλαμβάνουν έκταση, όγκο και διάστση λόγω της ύλης που τις υποδέχεται και η οποία προσλαμβάνει τα αδιαίρετα με διαιρετό τρόπο, τα αδιάστατα με διάσταση και τα ακίνητα με κίνηση»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλειδη 49.27-50.0212)

Αλλωστε και η Ευκλείδια γεωμετρία που μαθαίναμε στο σχολείο είχε αυτή την λειτουργία και έτσι ακριβώς δουλεύαμε όταν ασχολούμασταν με γεωμετρικές ασκήσεις.

Γιατί ο Ευκλείδης :

«Δικαιολογημένα λοιπόν όρισε αυτή την επιφάνεια και πραγματεύεται τα πάντα θεωρώντας ότι βρίσκονται πάνω της. Για τον λόγο αυτό μάλιστα έχει αποκαλέσει το έργο του επίπεδη γεωμετρία. Και έτσι πρέπει να εννοούμε το επίπεδο σαν να έχει προβληθεί και να βρίσκεται μπροστά στα μάτια μας και την διάνοια να χαράζει τα πάντα πάνω του, επειδή η φαντασία μοιάζει με επίπεδο κάτοπτρο και οι λόγοι της διάνοιας στένουν σε εκείνο τις εικόνες τους»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλειδη 120.25-121.07)

Η φαντασία λοιπόν είναι είδος νου που μορφοποιεί τις ιδέες :

«Και η μεν φαντασία ως νόηση μορφοποιητική των νοητών αποβαίνει γνώση ορισμένων ενώ η αίσθηση καταπιάνεται με το ίδιο όπως η δοξασία αντικείμενο της γένεσης, για το ποίο μπορεί να σχηματιστεί αντίληψη βάσει της δοξασίας και μαζί της άλογης αίσθησης»
(Πρόκλος – Σχόλια στην Πολιτεία 1.235.18-19)

Η διάνοια λοιπόν είναι εκείνη που θα αναλάβει να προβάλλει στην φαντασία αυτά που «κρύβουν» οι ιδέες, η οποία και θα τους δώσει μορφή :

«Αλλά και όσα υπάρχουν απόκρυφα μέσα στην ιδέα, προβάλλονται στην φαντασία με διάσταση και διαίρεση, και αυτό που τα προβάλλει είναι η διάνοια, αυτό από το οποίο προβάλλονται είναι η διανοητή ιδέα»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλειδη 56.11-22)

«Από την άλλη, η φαντασία που κατέχει την μεσαία θέση μεταξύ των γνώσεων, διεγείρεται από τον εαυτό της και προβάλλει το γνωστικό αντικείμενο από τον εαυτό της. Επειδή όμως δεν βρίσκεται έξω από το σώμα, οδηγεί τα γνωστικά της αντικείμενα από την αδιαίρετη ζωή στην διαίρεση, στην διάσταση και το σχήμα. Γι’αυτό ό,τι τυχόν νοεί η φαντασία, είναι σχήμα και μορφή νοήματος»
(Πρόκλος – Σχόλια στον Ευκλειδη 52.20-53.05)

Ετσι λοιπόν η διέγερση της φαντασίας προκαλεί την προβολή των ουσιωδών λόγων πάνω της με αποτέλεσμα η ψυχή να τους «βλέπει» και να τους συνειδητοποιεί.

Τι σχέση έχει όμως αυτό με τους μύθους ;

Οπως γνωρίζουμε η ψυχή μας αποτελείται από την λογική ψυχή (λογιστικό) και την άλογη ψυχή (θυμοειδές και επιθυμητικό).

Οι ουσιώδεις λόγοι είναι στην λογική ψυχή τους οποίους και μπορούμε να τους διεγείρουμε με την μελέτη της φιλοσοφίας.

Οταν όμως είμαστε μικροί, λόγω του ότι δεν έχουμε ακόμα την ικανότητα φιλοσοφικής μελέτης, διεγείρουμε τους λόγους μας «προβάλλοντας» πάνω στην φαντασία μας μορφές που προσλαμβάνουμε από τις αισθήσεις μας και μάλιστα ακούγοντας ή διαβάζοντας μύθους.

Διότι :

«Όταν είμαστε παιδιά ζούμε κατά φαντασία, το δε φανταστικό μέρος σε μορφές και τύπους και τα τοιαύτα. Για να τηρείται λοιπόν σε εμάς το φανταστικό χρησιμοποιούμε μύθους, ως αν το φανταστικό να χαίρεται τους μύθους. Άλλωστε και ο μύθος δεν είναι τίποτε άλλο παρά ψευδής λόγος που απεικονίζει την αλήθεια.
Εαν λοιπόν ο μύθος είναι εικόνα της αλήθειας και είναι και η ψυχή εικόνα αυτών που είναι πριν από αυτήν, είναι φανερό ότι η ψυχή χαίρεται με τους μύθους ως εικόνα με εικόνα. Επειδή λοιπόν από παιδιά και εξ απαλών ονύχων τρεφόμαστε με μύθους πρέπει αυτούς να παραλαμβάνουμε»
Ολυμπιόδωρος – Σχόλια στον Γοργία 46.3

Ετσι λοιπόν ενώ σε εμάς τους μεγάλους η χρήση των μύθων είναι συμπληρωματική της φιλοσοφικής προσέγγισης, για τα παιδιά είναι τροφή για αυτό και θέλει πολύ προσοχή οι μύθοι που απευθύνονται στα παιδιά να είναι τέτοιοι που να μην τους βλάπτουν, πράγμα που είχε θίξει και ο Πλάτων.

Ο Ομηρος δε στην Οδύσσεια, που όπως έχουμε πει αλληγορεί την προσπάθεια της ψυχής να επιστρέψει στο νοητό, με την Καλυψώ αλληγόρησε την φαντασία, η οποία "καλύπτει"τον Οδυσσέα σαν νέφος, το οποίο μόνο ο λόγος μπορεί να διαλύσει, για αυτό και είναι ο Ερμής που δίνει την εντολή στην Καλυψώ να απελευθερώσει τον Οδυσσέα από την σαγήνη της.

«διὸ καὶ ὁ Ὀδυσσεὺς μώλυος ἐδεήθη Ἑρμαϊκοῦ καὶ λόγου ὀρθοῦ πρὸς τὸ ἐκφυγεῖν τὴν Καλυψὼ φαντασίαν οὖσαν καὶ δίκην νέφους ἐμποδὼν γενομένην τῷ λόγῳ ἡλίῳ ὄντι· κάλυμμα γὰρ αὕτη, διὸ καί τις ἔφη ‘Φαντασίη τανύπεπλε’»
(Ολυμπιόδωρος – Σχόλια στον Φαίδωνα 6.2.7)

πηγή: empedotimos,blogspot.gr

ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ)

April 23, 2015, 3:38 am

≫ Next: ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ

≪ Previous: ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - Η ΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΜΥΘΩΝ ΣΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ (ΠΡΟΚΛΟΣ - ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ)

$

0

0

Ο ήχος και η μουσική, ανάλογα με τη χρήση που γίνεται από τους δημιουργούς και τους χρήστες τους, έχουν τη δυνατότητα:

α) Να θεραπεύσουν την ψυχή
β) Να "μετακινήσουν"ταξιθετικά την ύλη
γ) Να "διαμορφώσουν", κατά περίπτωση (θετικά ή αρνητικά) την ανθρώπινη συμπεριφορά
δ) Να μεταμορφώσουν σε ορατή ύλη με μορφή την ενέργεια
ε) Να καθοδηγήσουν την συναισθηματική κατάσταση του ανθρώπου
στ) Να ελέγξουν την ανθρώπινη συνείδηση

Ο ήχος και η φωνή επικοινωνώντας άμεσα με τις υποσυνείδητες περιοχές του νου, θεωρείται ως το αρχαιότερο μέσο θεραπείας. Σήμερα είναι πλέον αποδεκτή η θεραπευτική δύναμη του ήχου. Από παλιά ιερείς, θεραπευτές, φιλόσοφοι και μουσικοί πίστευαν, ότι η δύναμη του ήχου και γενικά της μουσικής μπορεί να φέρει σε αρμονία σώμα και νου του ανθρώπου. Ο ήχος έχει πρόσβαση στις βαθύτερες καταστάσεις της συνείδησης.

Ερεθίσματα:

Τα εγκεφαλικά κύματα μπορούν να επηρεάσουν ταυτόχρονα τις διαφορετικές περιοχές του εγκεφάλου, μεταβάλλοντας ανάλογα την εγκεφαλική δραστηριότητα. Ένα εξωτερικό ερέθισμα με μια συγκεκριμένη συχνότητα μπορεί να συντονίσει τον εγκέφαλο, παρασύροντάς τον από την κατάσταση που βρίσκεται ήδη σε μια άλλη.

Ένα άτομο που είναι σε στάδιο επαγρύπνησης (κατάσταση Βήτα), αν δεχτεί ένα ερέθισμα από μια συχνότητα 10 Hz (κατάσταση Άλφα) για κάποιο χρονικό διάστημα, τότε η συχνότητα του εγκεφάλου μπορεί να αλλάξει προς το εφαρμοζόμενο ερέθισμα, με αποτέλεσμα να βρεθεί σε στάδιο χαλάρωσης. Όταν η κατάσταση του εγκεφάλου είναι πλησιέστερη προς αυτό το ερέθισμα, τότε η συχνότητα συντονισμού είναι πιο αποτελεσματική.

Οι εγκεφαλικές συχνότητες έχουν εξεταστεί και χαρτογραφήθηκαν, ώστε να μπορεί να αναγνωριστεί αμέσως η εκάστοτε εγκεφαλική μας κατάσταση. Μέσα από αυτή τη μελέτη και εφαρμογή τους ανακαλύπτουμε όλο και περισσότερα στοιχεία, που αφορούν στις καταστάσεις του εγκεφάλου. Έτσι συμβάλλουμε στη διανοητική ανάπτυξη και επαγρύπνηση της συνείδησης. Με τις συχνότητες αυτές δηλαδή μπορούμε να κουρδίσουμε ή καλύτερα να συντονίσουμε τον εγκέφαλο.

Πώς επηρεάζεται νους - σώμα:

Με δυο τρόπους μπορούμε να επηρεάσουμε τον νου και το σώμα:

α) Χρησιμοποιώντας ηχητικές δονήσεις συχνοτήτων θεραπεύουμε με φυσικό συντονισμό το σώμα.

β) Μεταβάλλοντας τις καταστάσεις της συνείδησης με συμπαθητικό συντονισμό των συχνοτήτων του εγκεφάλου.

Ο εγκέφαλος ως ηλεκτροχημικό όργανο έχοντας μοναδικό μέγεθος, πυκνότητα και μάζα, παράγει κύματα από τις διεγέρσεις των ηλεκτρικών δραστηριοτήτων, που λαμβάνουν χώρα (ή διαδραματίζονται) σε όλο το νευρικό του σύστημα.

Κάθε μία από τις αμέτρητες ηλεκτροχημικές αλλαγές των νευρικών κυττάρων δημιουργεί ένα μικρό ηλεκτρομαγνητικό πεδίο με συχνότητα μεταξύ 0,5 και 40 Hz (=ταλαντώσεις ανά δευτερόλεπτο: c/sec = Χερτζ). Η ενέργεια αυτή, αν και είναι πολύ περιορισμένη, εμφανίζεται με συγκεκριμένους τρόπους, που είναι χαρακτηριστικοί του ανθρώπινου εγκεφάλου. Η ηλεκτρική αυτή δραστηριότητα εμφανίζεται με την μορφή εγκεφαλικών κυμάτων, οι τύποι των οποίων καθορίζονται από τις συχνότητες παλμού τους, χαρακτηρίζοντας την αντίστοιχη κατάσταση του εγκεφάλου.

Η Νευροφυσιολογία αναγνωρίζει τέσσερις τύπους εγκεφαλικών κυμάτων. Τα εγκεφαλικά κύματα δηλ., που παράγονται ανάλογα με την ψυχοσωματική κατάσταση, στην οποία βρίσκεται ο κάθε άνθρωπος (κατάσταση ύπνου, διαλογισμού, χαλάρωσης, νοητικής διέγερσης, επικέντρωσης της προσοχής στον έξω κόσμο, κλπ.), διακρίνονται σε 4 κύριες κατηγορίες, που είναι:

Τα Κύματα Βήτα (40-13Hz) για αυξημένη συγκέντρωση και επαγρύπνηση. Τα Κύματα Άλφα (13-7Hz) για περισυλλογή και χαλαρή επαγρύπνηση.Τα Κύματα Θήτα (7-4Hz) για βαθιά χαλάρωση και Τα Κύματα Δέλτα (4-0,1Hz) για βαθύ ύπνο.

Η υψηλή συγκέντρωση Βήτα κυμάτων έχει σχέση με την αυξανόμενη παραγωγή των ορμονών του Στρες (στρεσογόνων παραγόντων). Στις καλύτερες στιγμές δημιουργικότητας εμφανίζονται στην πλειοψηφία τους κύματα Θήτα. Αυτό συνήθως συμβαίνει όταν βρισκόμαστε σε βαθιά χαλάρωση και λίγο πριν τον ύπνο. Έτσι εξηγείται, γιατί παρουσιάζονται οι μεγάλες ιδέες μας κατά τη διάρκεια αυτής της διεργασίας. Θα λέγαμε λοιπόν, ότι ο χρόνος που αφιερώνεται σ'αυτή την περίοδο της εγκεφαλικής μας κατάστασης δεν σπαταλιέται, αλλά ξοδεύεται δημιουργικά.

 

Η δύναμη του ήχου:

Μουσικά κείμενα, που ανάγονται στην 3η π.χ. χιλιετία χρησιμοποιούνταν από Σουμέριους ιερείς σε διάφορες θρησκευτικές τελετές. Ανάλογη χρήση της μουσικής γίνονταν στην αρχαία Αίγυπτο και Κίνα. Στην Αίγυπτο οι ιερείς έψελναν ύμνους προς τους θεούς χρησιμοποιώντας επτά φωνήεντα, που επαναλάμβαναν αλληλοδιάδοχα. Η ευχάριστη ευφωνία του ήχου των γραμμάτων αυτών αντικαθιστούσε τη φλογέρα και την κιθάρα.

Οι απεριόριστες χρήσεις της δύναμης του ήχου ήταν αρκετά γνωστές στους αρχαίους Έλληνες. Ευρύτατα διαδεδομένη ήταν η χρήση επωδών, που θεωρούνταν ιαματικά άσματα ή λόγια, που αποδίδονταν στον Ασκληπιό. Μ'αυτά πίστευαν, ότι θεραπεύονταν τραύματα και κάθε νόσος. Η ελληνική Μυθολογία και Ιστορία είναι γεμάτη από παραδείγματα ατόμων, που έκαναν χρήση των απόκρυφων δυνάμεων του ήχου.

Ο θεός Πάνας με την άγρια φωνή του τρομοκρατούσε τους εχθρούς του και τους έτρεπε σε φυγή (πανικός), ενώ με τη μουσική του αυλού του προσέλκυε τις νύμφες, που δεν μπορούσαν να αντισταθούν στο άκουσμα της μουσικής του. Με τη δύναμη της μουσικής του ο φιλόσοφος Εμπεδοκλής γαλήνεψε έναν εξαγριωμένο νέο, που ήταν έτοιμος να επιτεθεί στον συκοφάντη του πατέρα του. Ο Αμφίονας, γιος της Αντιόπης, γνώριζε την τέχνη εμψύχωσης των λίθων και μ'αυτή τη γνώση που κατείχε, κατάφερε να οικοδομήσει τα τείχη των Θηβών.

Στο άκουσμα της λύρας και του τραγουδιού του οι πέτρες κινούνταν και τα δέντρα άφηναν τις ρίζες τους στο χώμα και παραδίνονταν στους ξυλουργούς. Οι κινούμενες πέτρες έμπαιναν σε τάξη με τον ήχο της λύρας και έτσι υψώθηκε το τείχος με τις επτά πύλες, γιατί η λύρα του είχε επτά χορδές. Μ'αυτό τον τρόπο η Θήβα έγινε ισχυρή πόλη. Ο θεός Απόλλων με τη δύναμη των μελωδιών της λύρας του έχτισε τα τείχη της Τροίας.

Ο Ορφέας με τη μουσική του μάγευε θεούς και ανθρώπους. Οι ορφικοί ύμνοι με τη σωστή χρήση και εκφορά τους μπορεί να επιταχύνουν τους ρυθμούς της πνευματικoνοητικής εξέλιξης του χρήστη. Ο Ορφέας ψέλνοντας με την συνοδεία ενός μουσικού οργάνου είχε την δύναμη να επιδρά στην συναισθηματική και νοητική σφαίρα των ανθρώπων εξαγνίζοντάς τις και βοηθώντας στην εξέλιξή τους. Χρησιμοποιώντας τη μελωδική φωνή του και επαναλαμβάνοντας τους ήχους μπορούσε να δημιουργήσει εικόνες στα μάτια των μαθητών του και να διευρύνει την αντίληψή τους για την πραγματικότητα.

Μ'αυτό τον τρόπο τους οδηγούσε σε επαφή με ανώτερους κόσμους. Αυτή η συγκεκριμένη τεχνοτροπία χρησιμοποιήθηκε αργότερα στις τελετουργίες των Ελληνικών Μυστηρίων. Ακόμη πιο καθοριστική ήταν η συμβολή του Πυθαγόρα, τόσο στην εξέλιξη του ήχου, όσο και στη συστηματοποίηση της μαθηματικής βάσης της μουσικής κλίμακας. Ο Πυθαγόρας πίστευε ότι τα άστρα και οι πλανήτες παράγουν ήχους, που δεν γίνονται αντιληπτοί, λόγω ατέλειας του ανθρώπινου αυτιού. Μπορούν όμως και επηρεάζουν τον ψυχισμό του ανθρώπου.

Οι ήχοι, έλεγε, κάθε μιας από τις 7 σφαίρες παράγουν έναν κάποιο θόρυβο. Η πρώτη πραγματοποιεί τον πρώτο ήχο και σ'αυτούς τους ήχους δόθηκαν τα ονόματα των φωνηέντων.

Οι αντιστοιχίες των επτά κύριων πλανητών σε σχέση με τους μουσικούς φθόγγους (νότες) είναι:

1) Ήλιος = Μι,2) Αφροδίτη = Φα,3) Ερμής = Σολ,4) Σελήνη = Λα,5) Κρόνος = Σι,6) Δίας = Ντο,7 Άρης = Ρε.

"Αν κάποιος σαν τον Πυθαγόρα, που άκουγε αυτή την αρμονία, είχε ελεύθερο το γήινο φορέα του και εξαγνισμένες τις αισθήσεις του και φωτεινό τον ουράνιο φορέα του, από αγαθή τύχη, ή λόγω χρηστής ζωής, ή μέσω κάποιας τελειοποίησης από τα ιερά λειτουργήματα, αυτός ο άνθρωπος θα αντιλαμβάνονταν αόρατα πράγματα και θα άκουγε ανήκουστα πράγματα σε άλλους". (Αριστοτέλους: Περί Ουρανού).

Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν, ότι η μουσική οδηγεί στην ενοποίηση σώματος και ψυχής και διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή τους. Κοιμόντουσαν ακούγοντας ένα είδος μουσικής, που τους βύθιζε σε βαθύ ύπνο και ξύπναγαν στο άκουσμα μιας μουσικής, που τους έδινε ενέργεια και ζωτικότητα. Όλες αυτές οι συνήθειες και πεποιθήσεις των αρχαίων Ελλήνων δείχνουν, ότι κατείχαν αρκετά σημαντικές γνώσεις γύρω από την επιστήμη της Ψυχοακουστικής.
Η μουσική, μαζί με το σιτάρι και τις μέλισσες, ήταν κατά την αρχαιότητα τα δώρα των "Θεών"στον άνθρωπο, στην προσπάθεια να τον βοηθήσουν στην εξέλιξή του. Λέγεται ότι είναι πιθανό τα κυκλώπεια κατασκευάσματα και οι πυραμίδες να χτίστηκαν με τη χρήση ηχητικών δονήσεων. Γεγονός πάντως είναι ότι αρκετοί αρχαίοι πολιτισμοί κατανόησαν τη φύση του ήχου και τη δύναμη της μουσικής, χρησιμοποιώντας τα ως μέσα θεραπείας, αυτό-βελτίωσης και σε θρησκευτικές τελετές.

Η γενεσιουργός αιτία των δομών της ύλης είναι η ΔΟΝΗΣΗ. Η μουσικοθεραπεία βασίζεται στην επιστήμη της Κυματικής, σύμφωνα με την οποία κάθε υγιές όργανο εκπέμπει μια συγκεκριμένη δόνηση και η μεταβολή της σημαίνει την εμφάνιση κάποιας ασθένειας. Πίσω από τη δημιουργία των δομών του ορατού κόσμου κρύβονται οι ηχητικές δονήσεις. Ο Πλωτίνος ταύτιζε τον ήχο με την δημιουργό ενέργεια.

Η Αλίκη Μπέιλη πίστευε ότι με τον τριπλό κοσμικό ήχο, που προσαρμόστηκε στα ανθρώπινα δεδομένα, έγινε δυνατή η δημιουργία. Η ίδια χώριζε τους ήχους σε εναρκτήριους, δηλ. αυτούς που παράγουν οποιαδήποτε εκδήλωση ή φαινόμενο και σε παρεμπίπτοντες, δηλ. αυτούς που παράγουν οι ίδιες οι μορφές κατά την διεργασία εξέλιξης.

Ο Ερνέστος Χλαντνί, (Γερμανός Φυσικός του 18ου αιώνα, που έθεσε τα θεμέλια για τη δημιουργία της επιστήμης της Κυματικής), κάνοντας πειράματα με την δράση των ήχων ενός βιολιού πάνω σε μικρή ποσότητα ψιλής άμμου, παρατήρησε ότι η συνεχής δόνηση του ίδιου μουσικού τόνου μπορούσε να δημιουργήσει συγκεκριμένα γεωμετρικά σχήματα στην επιφάνεια της άμμου, ενώ κάθε φορά που άλλαζε την ηχητική συχνότητα, μεταβάλλονταν και ο γεωμετρικός σχηματισμός.

Ο Χανς Τζένυ (Ελβετός) συνέχισε με πιο προηγμένο τεχνικό εξοπλισμό. Πειραματίστηκε με διάφορους ήχους και μουσικές και μελέτησε την επίδρασή τους σε ρινίσματα σιδήρου και σε υδράργυρο. Το πλήθος σχημάτων έδειξε, ότι ο ήχος είναι ο κρυμμένος δημιουργικός παράγων πίσω από τον κόσμο των ορατών μορφών. Οι δονήσεις, οι συχνότητες, η περιοδικότητα και τα ρυθμικά μοτίβα ίσως είναι η γενεσιουργός αιτία της ύλης, αποτελώντας ταυτόχρονα μια γιγάντια μουσική ορχήστρα ηχοχρωμάτων, που αέναα εκτελεί ένα μουσικό έργο εν αγνοία μας.

Τα ενεργειακά κέντρα του ανθρώπου αφυπνίζονται με την εκφορά επαναλαμβανόμενων λεκτικών φράσεων. Η αφύπνιση αυτή οδηγεί στην ανάπτυξη των ψυχικών δυνάμεων του ατόμου. Η σωστή χρήση τους μπορεί να βοηθήσει στην καλή υγεία του σώματος και την επιμήκυνση της ζωής για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα.

Από την αρχαιότητα είναι ευρύτατα διαδεδομένη η θεραπεία ασθενειών με τη χρήση επαναλαμβανόμενων ήχων. Πολλοί, που δεν βρήκαν λύση στο πρόβλημά τους με την συμβατική ιατρική μπορεί να βοηθηθούν με την ηχοθεραπευτική, αρκεί αυτή να ασκείται από πραγματικούς γνώστες των ιδιοτήτων του ήχου, γιατί η λανθασμένη χρήση της συγκεκριμένης τεχνικής από αμύητους μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την πρόκληση ασθενειών και άλλων προβλημάτων σε διάφορα όργανα του σώματος.
Καλή χρήση ήχου:

Χρήση καμπάνας σε χριστιανικές εκκλησίες και μοναστήρια: Οι δονήσεις της εξαγνίζουν την ατμόσφαιρα αποτρέποντας την παρουσία διάφορων αρνητικών δυνάμεων, που μπορεί να καταστρέψουν την ζωτική ενέργεια των ανθρώπων.
Κακή χρήση ήχου:

Η μέλαινα ηχολογία: Ο καθηγητής Γκαβρό κατασκεύασε μια παραλλαγή της σφυρίχτρας της γαλλικής αστυνομίας, μήκους 2 μέτρων. Ο τεχνικός που δοκίμασε να τη χρησιμοποιήσει πέθανε από ρήξη των εσωτερικών οργάνων του. Τα ίδια αποτελέσματα είχαν και άλλες ηχητικές συσκευές.

Ψιθυρίζεται, ότι σε κάποια σημεία της χώρας μας τοποθετήθηκαν ορισμένες συσκευές με σκοπό τον έλεγχο της συμπεριφοράς του λαού. Λένε ότι η απαγόρευση της διέλευσης μετά τη δύση του ήλιου στον Υμηττό, την Πάρνηθα και  συνδέεται με μυστικά πειράματα χειραγώγησης του πλήθους, με τη χρήση παραγωγής ηχητικών συχνοτήτων.

Οι συσκευές αυτές παράγουν απόηχους κάτω από το όριο της συνειδητής ανθρώπινης ακουστότητας, επηρεάζοντας τις εγκεφαλικές λειτουργίες και αλλοιώνοντας την φύση των εγκεφαλικών κυμάτων.

Οι εκπεμπόμενες κατηγορίες ηχητικών κυμάτων των συσκευών αυτών κυμαίνονται σε πολύ χαμηλές συχνότητες, που έχουν μεγάλο μήκος κύματος, δηλ. μπορούν να διανύσουν μεγάλες αποστάσεις και συνεπώς να επηρεάσουν πολλά άτομα. Αν υπάρχει η αντίστοιχη τεχνολογία ίσως τα παραπάνω να είναι αληθινά. Στη διάρκεια της νύχτας οι γεννήτριες αυτές παράγουν συχνότητες, που οδηγούν τον ανθρώπινο εγκέφαλο σε παραγωγή κυμάτων Θήτα, δημιουργώντας αίσθημα κούρασης και διάθεση για ύπνο στους ανυποψίαστους πολίτες.

Στη διάρκεια της μέρας παράγουν παραπλήσιου τύπου υποηχητικές συχνότητες, που επιδρούν στη λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου, βυθίζοντας το άτομο σε ημιληθαργική κατάσταση και ταυτόχρονα εμποδίζοντας την πνευματική αφύπνισή του. Έτσι οι άνθρωποι επικεντρώνουν την προσοχή τους στον κόσμο της ύλης, αδιαφορώντας για πνευματικής φύσης ζητήματα, ενώ δέχονται πιο εύκολα την πλύση εγκεφάλου, που ασκείται από την πλειοψηφία των μέσων μαζικής ενημέρωσης.

Ίσως γι'αυτό πολλοί από τους συνανθρώπους μας σήμερα δείχνουν τάσεις ακραίου υλισμού και όλο το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται σε μάταιες και ασήμαντες ασχολίες, διευκολύνοντας έτσι τις κυβερνήσεις να επιτελούν ελεύθερα το "έργο"και τις μυστικές συνομωσίες τους, χωρίς ανησυχούν για το "υπνωτισμένο"πλήθος πολιτών. Μια άλλη φήμη λέει, ότι αρκετοί πολιτικοί, όταν μιλούν εκφέρουν τα λόγια τους με μια τεχνική βασισμένη σε επίδραση των ηχητικών κυμάτων, που προκαλεί την προσοχή του κοινού "υποβάλλοντας"απόψεις στο συλλογικό ασυνείδητο.

Έτσι αρκετοί δέχονται απόψεις και ψηφίζουν πολιτικούς χωρίς ιδιαίτερη σκέψη, νιώθοντας ότι πράττουν το σωστό για το ατομικό και συλλογικό συμφέρον. Στην ουσία όμως εξυπηρετούν ασυνείδητα και παρά τη θέλησή τους διάφορα σκοτεινά πολιτικά συμφέροντα και όχι μόνο αυτά.

Σχέση χρωμάτων με ηχητικές συχνότητες, (ήχους):

Οι άνθρωποι που μπορούν να δουν τις εικόνες και τα χρώματα, που προκύπτουν από τις ηχητικές δονήσεις αποκαλούνται συναισθητικοί. Όσοι έχουν το χάρισμα της ηχόρασης ανήκουν στην κατηγορά των συναισθητικών, δηλ. των ανθρώπων που κατέχουν αισθήσεις πέρα από τις γνωστές και χρησιμοποιούν ένα είδος δικτύου, που τις συνδυάζει όλες μεταξύ τους. Λόγω των "παράξενων"ιδιοτήτων του για χρόνια θεωρούνταν ασθενείς και όχι προνομιούχοι.

Ο ήχος παράγει χρώμα. Αναμιγνύοντας τις ηχοδονήσεις μπορεί να παραχθούν πανδαισίες χρωμάτων. Οι άνθρωποι που πάσχουν από αχρωματοψία, δεν μπορούν να ακούσουν τις νότες που σχετίζονται με τα ανάλογα χρώματα. Αυτοί που δεν μπορούν να ξεχωρίσουν το κόκκινο, δυσκολεύονται να ακούσουν την νότα Σολ, το πράσινο την νότα Ρε.

Ο Πλάτων πίστευε ότι τα δημιουργήματα των καλλιτεχνών δεν είναι στην ουσία δικά τους, αλλά δώρο των θεών. Το ίδιο και οι Βυζαντινοί καλλιτέχνες όταν σημειώνουν π.χ. το "δια χειρός Φωτίου του αναξίου", δηλ. το έργο το δημιούργησε ο Θεός χρησιμοποιώντας τα δικά μου χέρια.
Η επίδραση του ήχου στη ζωή μας είναι πολυεπίπεδη και πολυποίκιλη. Ένα άρθρο δεν μπορεί να καλύψει πλήρως ένα τόσο πολύπλοκο και ευρύ θέμα. Μπορεί όμως να ωθήσει μερικούς σε περαιτέρω έρευνα και δημιουργική σκέψη, κάτι που θα είναι ένα ευχάριστο αποτέλεσμα. Μάταιος είναι ο λόγος, που δεν επιφέρει κανένα αποτέλεσμα.
 
Η δύναμη της μουσικής είναι γνωστή και την έχουμε νιώσει οι περισσότεροι. Η μουσική επηρεάζει την ψυχολογική μας διάθεση, μας χαλαρώνει, μας εμπνέει, μας εκνευρίζει, μας ταξιδεύει, μας θεραπεύει.

Η μουσικοθεραπεία είναι μια μορφή ψυχοθεραπείας, η οποία συγκαταλέγεται ανάμεσα στις άλλες μορφές θεραπείας μέσω της τέχνης. Μέσω της χρήσης της μουσικής και των μουσικών οργάνων στοχεύεται η επαναφορά, διατήρηση ή και βελτίωση της ψυχικής και φυσικής κατάστασης του ανθρώπου.

Τις ρίζες της μπορούμε να τις αναζητήσουμε στην αρχαία Ελλάδα, όταν οι πρόγονοί μας μελετούσαν την επίδραση των ήχων στον άνθρωπο, με πνεύμα επιστημονικό και ορθολογιστικό.

Μέσα από την γραπτή κληρονομιά που μας άφησαν οι αρχαίοι Έλληνες, όπως οι Πυθαγόρειοι και ο Αριστοτέλης, γίνεται φανερή η γνώση των θετικών επιδράσεων της μουσικής στον ψυχισμό του ανθρώπου. Ο Όμηρος αναφέρεται στη χρήση της μουσικής με σκοπό την ίαση τραυμάτων.

Στον 20ο αιώνα αναγνωρίστηκε η επιστημονική χρήση της μουσικής για την αντιμετώπιση ψυχικών και νοητικών παθήσεων και την καλύτερη κοινωνική ενσωμάτωση ευπαθών κοινωνικών ομάδων. Σήμερα, η μουσικοθεραπεία αποτελεί ξεχωριστό κλάδο της παιδαγωγικής και θεραπευτικής και στις περισσότερες προηγμένες χώρες διδάσκεται σε πανεπιστήμια και σχολές.

Το μουσικό δρώμενο γίνεται αντικείμενο συζήτησης, επεξεργασίας και εμβάθυνσης, εστιάζοντας στην επαναφορά, διατήρηση και προαγωγή της ψυχικής, σωματικής και πνευματικής υγείας.

Η προσοχή του θεραπευτή εστιάζεται στην δημιουργία και αξιολόγηση της εξελισσόμενης θεραπευτικής σχέσης με την βοήθεια της μουσικής και των ήχων. Η σχέση αυτή δημιουργείται κυρίως μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού ή της μουσικής ακρόασης, χωρίς βέβαια να αποκλείει την δυνατότητα λεκτικής επικοινωνίας.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, ο θεραπευτής και οι συμμετέχοντες είτε ακούγοντας μουσική, είτε χρησιμοποιώντας απλά μουσικά όργανα που δεν απαιτούν μουσική γνώση, δημιουργούν ένα μοναδικό μουσικό δρώμενο.

Η θεραπευτική σχέση δημιουργείται μέσω του μουσικού αυτοσχεδιασμού ή της μουσικής ακρόασης. Δεν απαιτείται μουσική γνώση, ενώ στόχος δεν είναι τόσο το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, όσο το θεραπευτικό.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, τα άτομα μπορούν να εκφράσουν και να επεξεργαστούν τα συναισθήματά τους με τη βοήθεια της μουσικής. Με αυτό τον τρόπο βελτιώνεται η κοινωνικότητα και η αυτογνωσία, αυξάνεται η δημιουργικότητα και επιτυγχάνεται καλύτερη επαφή με τον εσωτερικό κόσμο.

Οι τεχνικές της μουσικοθεραπείας εφαρμόζονται από εξειδικευμένους επιστήμονες και συνδυάζονται ανάλογα με την προσωπικότητα και την ψυχική ή σωματική πάθηση του θεραπευόμενου.

Η μουσικοθεραπεία απευθύνεται σε ενήλικες, εφήβους και παιδιά και μπορεί να γίνει είτε ατομικά είτε ομαδικά. Ενδεικτικές περιπτώσεις στις οποίες χρησιμοποιείται η μουσικοθεραπεία είναι οι συναισθηματικές και αγχώδεις διαταραχές, η κατάθλιψη, οι ψυχοσωματικές διαταραχές, οι αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισμός, νοητική υστέρηση κτλ), οι μαθησιακές δυσκολίες, οι νευρολογικές παθήσεις κλ.

Οι συνεδρίες της μουσικοθεραπείας πραγματοποιούνται σε τομείς της ψυχικής υγείας, νοσοκομεία, ειδικά σχολεία, κοινωνικές υπηρεσίες, αλλά και ιδιωτικά.

- Ερευνητικά δεδομένα

Η επιστημονική τεκμηρίωση των επιδράσεων της μουσικής στον ψυχισμό του ανθρώπου έχει γίνει με πολυάριθμες έρευνες. Δεν είναι λίγες εκείνες που έχουν καταγράψει τα θετικά αποτελέσματά της στην ποιότητα της ζωής, την έκφραση των συναισθημάτων και την κοινωνικοποίηση.

Έρευνα, η οποία διεξήχθη από τον Nayak και τους συνεργάτες του, έδειξε ότι η μουσικοθεραπεία συνδέεται με βελτίωση της διάθεσης, μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων, ελάττωση του στρες και ενίσχυση της κοινωνικοποίησης.

Άλλες πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι η μουσική μπορεί να βελτιώσει την κινητοποίηση των ασθενών και να αυξήσει τα θετικά συναισθήματά τους.

Δεν είναι λίγοι οι ερευνητές που υποστηρίζουν πως όταν η μουσικοθεραπεία συνδυάζεται με παραδοσιακές μεθόδους θεραπείας αυξάνεται η πιθανότητα επίτευξης του θεραπευτικού στόχου (Kim 2005, Schauer & Mauritz 2003, Schneider et al 2007).

Σύμφωνα με ανασκόπηση 23 κλινικών πειραμάτων του Cochrane, έχει βρεθεί ότι η μουσική μπορεί να μειώσει τον καρδιακό και αναπνευστικό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο (Bradt & Dileo 2009). Παρ’ όλα αυτά όμως, σύμφωνα με τους Joke Bradt, PhD και Cheryl Dileo, PhD, από το Πανεπιστήμιο Temple της Φιλαδέλφειας η μουσική δεν είχε αποτελέσματα πάνω στο ψυχολογικό στρες των καρδιακών ασθενών. Οι ίδιοι ισχυρίζονται ότι τα ευρήματα δεν είναι αξιόπιστα και είναι μικρής κλινικής σημασίας.

Πηγή: http://www.awakengr.com/2011/11/blog-post_5018.html#ixzz3XrGCB8mp
Under Creative Commons License: Attribution Share Alike

ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ

April 24, 2015, 9:29 am

≫ Next: Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ - ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΥΣ, ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΒΑΛΕΡΙΟ

≪ Previous: ΟΙ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΟΥ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ (ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ)

$

0

0

Όπως γνωρίζουμε οι μύθοι έχουν μια εξωτερική εικόνα και μια εσωτερική.

Υπάρχει λοιπόν η επιφάνεια του μύθου που είναι η εξωτερική εικόνα που μας δίνει και η εσωτερική εικόνα που αποτελείται από τα βαθύτερα νοήματα που υποκρύπτονται μέσα στον μύθο.

Πολλές φορές η επιφάνεια του μύθου δίνει μια τελείως αντίθετη και πολλές φορές εξωπραγματική εικόνα από ό,τι θέλει να δώσει η εσωτερική, πράγμα που οδήγησε ως γνωστόν τον Πλάτωνα να εναντιωθεί στην χρήση των μύθων των ποιητών από τους νέους, οι οποίοι λόγω του νεαρού της ηλικίας των και της έλλειψης βασικών γνώσεων θα προσλάβουν στραβά τις θεολογικές και κοσμολογικές έννοιες που υποκρύπτουν οι μύθοι.

Αντίθετα ο Πλάτων συνέταξε τους λεγόμενους φιλοσοφικούς μύθους, οι οποίοι δεν προκαλούν βλάβη σε όποιον τους ακούει ακόμα και αν δεν είναι προετοιμασμένος για αυτό.

Εχουμε λοιπόν τους φιλοσοφικούς και τους ποιητικούς μύθους.

Ας δούμε τι μας λέει ο Ολυμπιόδωρος σχετικά με αυτό το θέμα στα Σχόλια του στον Γοργία του Πλάτωνα 46.5-6 :

«Μετά θα δούμε σε τι διαφέρουν οι μύθοι των φιλοσόφων από τους μύθους των ποητών. Λέμε ότι ο κάθε ένας πλεονεκτεί και μειονεκτεί έναντι του άλλου.

Ο ποιητικός έχει το πλεονέκτημα ότι το περιεχόμενο του είναι τέτοιο ώστε και αυτός που τυχαίνει να μην τον πιστεύει, να έρχεται σε μια κρυμμένη αλήθεια.

Ο ποιητικός μύθος λέγει τα πράγματα έτσι ώστε να μην μας αφήνει να μένουμε στην επιφάνεια, αλλά μας κάνει να αναζητούμε την κρυμμένη αλήθεια.

Αυτά που λέει δεν τα παραδέχεται ούτε και κάποιος που τα ακούει τυχαία αλλά προχωρεί στο κρυμμένο νόημα, έχει δε το ελάττωμα ότι εξαπατά όσους νέους ακούν.

Αυτά λοιπόν για τους ποιητικούς μύθους.

Οι φιλοσοφικοί μύθοι κάνουν το αντίθετο, δηλαδή ότι ακόμα και αν κάποιος παραμείνει στην επιφανειακή έννοια του μύθου, δεν βλάπτεται.

Διότι αν και αυτοί υποθέτουν τιμωρίες και ποταμούς κάτω από την γη, ακόμα και αν μείνουμε σε αυτά, στην επιφάνεια τους δηλαδή, δεν βλαπτόμαστε.

Εχουν όμως το μειονέκτημα ότι καθώς το επιφανειακό νόημα δεν βλάπτει, παραμένουμε εκεί και δεν αναζητούμε την αλήθεια.

Σε αυτά διαφέρουν οι μύθοι. Οι μύθοι λοιπόν έγιναν έτσι ώστε να μην μεταδίδουν σε όποιον τύχει τα δόγματα όπως ακριβώς στα ιερά, τα ιερατικά όργανα και τα μυστήρια είναι πίσω από παραπετάσματα, ώστε οι ανάξιοι να μην τύχει να τα δουν. Ετσι και εδώ οι μύθοι είναι προκαλύμματα των δογμάτων, για να μην είναι γυμνά και βατά σε όποιον θέλει»

Πώς όμως σχετίζονται οι μύθοι με την ψυχή μας ;

Ο Ολυμπιόδωρος συνεχίζει και μας εξηγεί :

«Οι φιλοσοφικοί μύθοι προσεγγίζουν τις τρεις ενέργειες της ψυχής.
Γιατί αν μεν ήμασταν μόνο νόες, χωρίς να έχουμε φανταστικό δεν θα χρειαζόμασταν μύθους, καθώς θα μιλάγαμε πάντα με τα νοητά.

Αν αντίθετα ήμασταν τελείως άλογοι και ζούσαμε κατά φαντασίαν και είχαμε μόνον αυτή στην οποία θα επροβάλλετο ο μύθος, θα ήταν αναγκαίο όλη την ζωή μας να ζούσαμε σαν ένα μύθο.

Επειδή δε έχουμε και νού και δόξα και φαντασία, οι αποδείξεις δόθηκαν στον νου – και λέει ο Πλάτων ότι «εάν θέλεις να ενεργείς κατά νου έχεις αποδείξεις θηρευθείσες με αδαμάντινους δεσμούς, εάν δε θέλεις να ενεργείς κατά δόξα έχεις τις μαρτυρίες ενδόξων προσώπων, εάν δε θέλεις να ενεργείς κατά φαντασία έχεις τους μύθους που την διεγείρουν ώστε από όλα αυτά να επωφελείται»

Βλέπουμε λοιπόν ότι οι μύθοι δρουν στην ψυχή μας και μάλιστα στην φαντασία.

Πρέπει να προσέξουμε ότι ο φιλοσοφικός όρος «φαντασία» δεν είναι όπως ακριβώς χρησιμοποιείται σήμερα στην καθομιλουμένη.

Το τι ακριβώς όμως είναι η φαντασία, πως σχετίζεται με αυτή και πως δρα ο μύθος, θα το εξετάσουμε σε επόμενη ανάρτηση.

πηγή: empedotimos.blogspot.gr

Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ - ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΥΣ, ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΒΑΛΕΡΙΟ

April 25, 2015, 8:28 am

≫ Next: ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

≪ Previous: ΠΕΡΙ ΣΥΜΒΟΛΩΝ - ΟΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ ΜΥΘΟΙ

$

0

0

"Θάνατος οὐδεὶς οὐδενὸς ἢ μόνον ἐμφάσει,
καθάπερ οὐδὲ γένεσις οὐδενὸς ἢ μόνον ἐμφάσει.
τὸ μὲν γὰρ ἐξ οὐσίας τραπὲν εἰς φύσιν ἔδοξε γένεσις,
τὸ δὲ ἐκ φύσεως εἰς οὐσίαν κατὰ ταὐτὰ θάνατος
οὔτε γιγνομένου κατ’ ἀλήθειάν τινος,
οὔτε φθειρομένου ποτέ, μόνον δὲ ἐμφανοῦς ὄντος
ἀοράτου τε ὕστερον τοῦ μὲν διὰ παχύτητα τῆς ὕλης,
τοῦ δὲ διὰ λεπτότητα τῆς οὐσίας, οὔσης μὲν αἰεὶ
τῆς αὐτῆς, κινήσει δὲ διαφερούσης καὶ στάσει.
τοῦτο γάρ που τὸ ἴδιον ἀνάγκῃ τῆς μεταβολῆς
οὐκ ἔξωθεν γινομένης ποθέν,
ἀλλὰ τοῦ μὲν ὅλου μεταβάλλοντος εἰς τὰ μέρη,
τῶν μερῶν δὲ εἰς τὸ ὅλον τρεπομένων ἑνότητι τοῦ παντός."

"Θάνατος δεν υπάρχει για κανέναν, παρά μόνο φαινομενικά,
ούτε γένεση υπάρχει για κανέναν, παρά μόνο φαινομενικά.
Η τροπή της ουσίας σε φύση θεωρείται γένεση,
ενώ η τροπή της φύσεως σε ουσία κατά τα αυτά θεωρείται θάνατος.
Ούτε γεννιέται αληθινά κάτι ούτε φθείρεται ποτέ,
μόνο τη μια γίνεται φανερό και ύστερα γίνεται αόρατο·
και το μεν πρώτο συμβαίνει λόγω παχύτητος της ύλης,
το δε δεύτερο λόγω λεπτότητος της ουσίας, η οποία είναι πάντα ίδια
και απλώς διαφέρει κατά την κίνηση και την στάση.
Διότι αυτό είναι αναγκαστικά το ίδιον της μεταβολής,
που δεν γίνεται από κάπου έξω,
αλλά το μεν όλον μεταβάλλεται στα μέρη,
τα δε μέρη στο όλον λόγω της ενότητος του παντός"

πηγή: empedotimos.blogspot.gr

ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

April 25, 2015, 10:55 pm

≫ Next: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΗΣΗ;

≪ Previous: Η ΖΩΗ ΚΑΙ Ο ΘΑΝΑΤΟΣ - ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ ΤΥΑΝΕΥΣ, ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΒΑΛΕΡΙΟ

$

0

0

Ο  Διόνυσος Ζαγρέας, γιος, κατά τον «ιερό λόγο» των ορφικών, του Δία μεταμορφωμένο σε όφη και της θεάς του Κάτω Κόσμου Περσεφόνης. Οι Τιτάνες,  που είχαν νικηθεί από το Δία κατά την Τιτανομαχία, βρήκαν ευκαιρία να εκδικηθούν το Δία σκοτώνοντας το γιο του που ήταν ακόμη νήπιο, ενώ έπαιζε με τα παιγνίδια του και τους πεσσούς  και  κοιτούσε τον εαυτό του στον καθρέπτη . Τον διαμέλισαν και κατασπάραξαν ,το μόνο που παραμένει άθικτο είναι η καρδιά του την οποία την παίρνει η θεά Αθηνά και με  τη βοήθεια του θεού Διός ο θεός Διόνυσος ξαναγεννιέται. Σύμφωνα με άλλη εκδοχή, τα μέλη του παιδιού τα μάζεψε ο Απόλλωνας και τα έθαψε στο ναό των Δελφών, κοντά στον τρίποδα της Πυθίας. Οι Τιτάνες  κατακεραυνώθηκαν από το Δία, και από τη στάχτη τους δημιουργήθηκαν οι άνθρωποι, γι΄αυτό έχουν μέσα τους  τη θηριώδη «τιτανική φύση» , αλλά έχουν και το θεϊκό στοιχείο αφού οι Τιτάνες είχαν φάει το Διόνυσο Ζαγρέα . Ο άνθρωπος, γεννημένος από την τέφρα των Τιτάνων είναι ένα κράμα καλού και κακού. Οφείλει να πληρώσει για τα εγκλήματα των θεοκτόνων προγόνων του, να εξαγνιστεί από τούτο το αμάρτημα και να ελευθερώσει τα καλά στοιχεία που έχει μέσα του αφιερώνοντας τον εαυτό του στον Διόνυσο.

Ο Διόνυσος ο Ζαγρέας είναι  η ανώτατη παντός πράγματος αρχή, επειδή «συνδύαζε μέσα του την αιθέρια πηγή ζωής, που του είχε μεταδώσει ο πατέρας του ο Δίας και την υποχθόνια  που  του είχε χορηγήσει η μητέρα του Περσεφόνη».Είναι ο πρωτότοκος θεός, πριν από το θάνατό του, όπως και μετά την ανάστασή του, συμμετέχει στην απόλυτη εξουσία του πατέρα του. Είναι η ψυχή του κόσμου και διασφαλίζει την διαιώνισή του, επειδή του καλού είναι η αρχή.Οι Τιτάνες που  συμβολίζουν τα ανθρώπινα ορμέμφυτα και πάθη  και  δεν αφήνουν την ψυχή να τελειωθεί  δεν μπορούν όμως να τον καταστρέψουν και να νικήσουν το Νου, το Λόγο  ούτε τον Διόνυσο-ψυχή .

Ο άνθρωπος πρέπει να απαλλαγεί από τα πάθη του, και την πλάνη του νού του που τον οδηγούν σε εσφαλμένες πράξεις και αδιέξοδα,  οι ψευδείς δοξασίες με τις οποίες έχει γαλουχηθεί μέσα στο κοινωνικό του περιβάλλον που ζεί και γεννιέται και προέρχονται κυρίως από θρησκευτικές και πολιτικές σκοπιμότητες. Ζεί καθηλωμένος μη έχοντας δυνατότητα να απαλλαγεί εύκολα από όλα αυτά, γιαυτό και η αποβολή όλων αυτών είναι μία οδυνηρή εμπειρία γι΄αυτόν, για να μπορέσει   να οδεύσει προς την κατάκτηση της σοφίας που είναι ο δρόμος της εξελικτικής του πορείας προς το ΦΩΣ. Έτσι ο Διόνυσος, είναι κάτοχος και φύλακας των μυστηρίων της ζωής και του θανάτου, το θείο πνεύμα σ’ εξέλιξη μέσα στο σύμπαν    και  η καρδιά του οποίου    πρέπει να αναζητηθεί με σκοπό  την αναγέννηση του ανθρώπινου πνεύματος και την εξάγνιση της ψυχής. Γι’ αυτό και  επονομάζεται και Ζαγρεύς, δηλαδή κυνηγός που «κυνηγάει» τις ψυχές και τις οδηγεί προς την έξοδο από το σώμα ώστε να φτάσουν στη θέωση, καθιστάμενος Λυτήριος ή Λυσεύς (αλλά και Ελευθερεύς).

Ο Ηράκλειτος  μας αποκαλύπτει  για το ΠΑΙΔΙ-ΔΙΟΝΥΣΟ « Αιών παίς εστι παίζων πεσσεύων παιδός η βασιλείη» «Ο αιών είναι παιδί που παίζει τοποθετώντας εδώ και εκεί τους πεσσούς. Η βασιλεία είναι του παιδιού.».Στον Αγρόν του Διόνυσου Ζαγρέος ,έρχονται και επανέρχονται οι ψυχές των θνητών, άλλοτε πάσχουσες και άλλοτε ποιούσες, μέχρι να αποκτήσουν ταυτότητα και αυτοσυνειδησία, πάντα όμως εν κινήσει, γι΄αυτό και το παιχνίδι των πεσσών. Παίζοντας ο Διόνυσος μέσα στον ΧΡΟΝΟ και τον ΧΩΡΟ , ορίζει την νομοθετική εξουσία του ΟΛΟΥ, γιατί υπάρχει μία αφανής ΝΟΜΟΤΕΛΕΙΑ, που επαναφέρει την ΤΑΞΗ και την οποία ο Διόνυσος επικαλείται να εφαρμόσει. Ο κόσμος θα είναι αιώνια νέος, όπως είναι και ο γυιός του Διός και της Σεμέλης, ο μεταξύ της Αθανασίας και της θνητότητας, ο οποίος έχει αναλάβει την φροντίδα των ψυχών των ελλόγων και νοήμονων όντων. Στη λατρεία του Διόνυσου Ζαγρέα θυσίαζαν ταύρους, επειδή άρεσε στο θεό να μεταμορφώνεται σε ταύρο. Οι μύστες τρώγοντας τις ωμές σάρκες του ταύρου πίστευαν πως αφομοίωναν τη σάρκα του ίδιου του θεού κι ότι έτσι έρχονταν σε απόλυτη επικοινωνία μαζί του. Κι ότι μετά το θάνατό τους θα τους αναγνώριζε ο Διόνυσος Ζαγρέας και χάρη σ’ αυτόν θα περνούσαν μέσα σ’ άλλα σώματα, επειδή οι ορφικοί πίστευαν στη μετεμψύχωση».

Σύμφωνα με ένα κείμενο του Ευριπίδη βλέπουμε πως επικαλούνταν τον Διόνυσο Ζαγρέα, «υπέρτατε της τάξης ρυθμιστή, σ’ εσένα προσφέρω αυτή τη θυσία κι αυτή τη σπονδή, σ’ εσένα, Δία ή Άδη, όπως προτιμάς. Δέξου την αναίμακτη τούτη θυσία, καρπούς κάθε λογής από τα ολόγιομά μας καλάθια. Συ, ανάμεσα στους θεούς τ’ ουρανού, στο χέρι σου κρατάς του Διός το σκήπτρο και συ στον υποχθόνιο κόσμο μοιράζεσαι το θρόνο με τον Άδη. Την ψυχή των ανθρώπων, που να μάθουν θέλουν τις δοκιμασίες της πρόσκαιρης ζωής τους, φώτισε, φανέρωσέ τους που θα έρχονται, ποιά είναι η ρίζα του κακού, ποιον από τους μακάριους θεούς με θυσίες πρέπει να εξευμενίσουν, τα βάσανά τους για να σταματήσουν».Ο Ηράκλειτος θεωρούσε πως ο Διόνυσος και ο Αδης είναι ένας και ο αυτός θεός, ενώ το συμπόσιο των νεκρών διατηρούσε για το ανθρώπινο γένος την ελπίδα της άλλης ζωής, εκεί όπου οι εκλεκτοί επαναλαμβάνουν την ιεροτελεστία της συνεύρεσης με τον Διόνυσο του Κάτω Κόσμου στον αέναο κύκλο της.

«ΤΑ ΑΝΘΕΣΤΗΡΙΑ» και  σύμφωνα με τον Θουκυδιδη, τα αρχαιότερα Διονύσια, γιορτάζονταν τον μήνα Ανθεστηριώνα .Η πομπή ξεκινούσε από το Φάληρο,  και κατευθυνόταν στο μεγάλο ιερό του θεού «εν Λίμναις», στη Γαργαρέττα (Κουκάκι) πίσω από του Λόφο του Φιλοπάππου. Κατά τη γιορτή των Ανθεστηρίων τελούνταν μυστήρια (άρρητα-ιερά) -που τα επέβλεπε ο άρχοντας-βασιλιάς- κατά τη διάρκεια της νύκτας στον αρχαίο ναό του Λιμναίου  Διονύσου στις Λίμνες (Ν.Δ. της Ακρόπολης), ο οποίος άνοιγε μόνο μια φορά τον χρόνο.

Στα Μεγάλα Διονύσια κατά την Εαρινή Ισημερία,   έχουμε τον συμβολισμό  του  θανάτου  του Διο­νύσου του Ζαγρέως και την εκ νέου γέν­νησή του, με την παρέμ­βαση της Θεάς Αθηνάς  της Σοφίας , από την φύση του Ολυ­μπίου Διός ως Διο­νύ­σου του Άνθιου, ο οποίος κατόπιν ανασταίνεται και  μεταμορ­φώνεται στον Διόνυσο τον Ελευ­θερέα, δηλαδή τον ελευ­θερωτή των αν­θρωπί­νων ψυχών εκ των δεσμών της ύλης  και τον κύκλο των ενσαρκώσεων. Η εαρινή ισημε­ρία αντι­προ­σω­πεύει τον θάνατο της τιτανικής φύσεως των αν­θρωπίνων ψυ­χών και την μεταμόρφωσή και την αναγέννησή της στις αληθινές αξίες του πνευ­ματικού κό­σμου .

Η μυσταγωγική έννοια της ζωής, στην Ελληνική πραγματεία,  νοείται ως παν το υπάρχον και όχι μόνο η ζωή των όντων  και ο θάνατος  στα Ελληνικά Μυστήρια είναι αλληγορία και εικονίζει την μεταμόρφωση, γιατί θάνατος στην Φύση, με την  έννοια της εξαφάνισης, δεν υπάρχει. Στα Ελευσίνια μυστήρια η εα­ρινή ιση­μερία συμ­βολιζό­ταν με την απε­λευθέρωση της Περσεφόνης από το βασίλειο του Πλού­τωνα . Την απελευθέρωσή της την πραγματοποιεί ο Διόνυσος ο Ελευ­θερέας , ο οποίος την με­ταφέ­ρει στον Όλυ­μπο όπου η Περσεφόνη με­ταμορ­φώνεται και αυτή σε ου­ράνια θεότητα .

Η περίοδος από την ΕΑΡΙΝΗ ΙΣΗΜΕΡΙΑ μέχρι το ΘΕΡΙΝΟ ΗΛΙΟΣΤΑΣΙΟ  ήταν ο χρό­νος  κατά τον οποίο ο μυημένος έπρεπε να  προσαρμοστεί  με την αναγεννώμενη φύση και τα υπέροχα  «χρώματα» των ανθών της  και να εναρμονίσει την συμπεριφορά του με τα «αρώματα» της, αφού τα αρώματα και τα χρώματα αυτής της εποχής αναπαριστούν την  ανθρώπινη ψυχή στην ηρωική πορεία της προς την ανάτασή της και το Ιερό Πνεύμα,  μακριά από το έρεβος που την έχει καθηλώσει.

Κατά το θερινό Ηλιοστάσιο δε, τελούσαν γιορτές εξέφραζαν την λα­τρεία τους προς την θεία δη­μιουρ­γία που έφθασε δια των εκδηλώ­σεων των Νόμων της και την ευ­γνωμοσύνη τους  προς τον Θεό Απόλλωνα, τον Θεό της αιωνίας νεότητας, ο οποίος, κατ’ αυτήν την ώρα του έτους, παρέδιδε την λύρα του στον Θείο Ορφέα για να κρούει τις χορδές της και να με­ταδίδει στις ψυχές των μυστών τους ήχους της ώστε να εναρμονίζουν τις πνευματικές τους δυνάμεις προς την πνευματική φύση του Θεού της αιωνίας νεότητας,  τρώγοντας  την τροφή που την αποκαλού­σαν αμ­βροσιακή και πίνοντας τον Διονυσιακό οίνο.

Ο Πλωτίνος στις Εννεάδες  εξηγεί και το συμβολισμό του καθρέπτη στον οποίο κοιτούσε ο Διόνυσος πρωτού διαμελιστεί. Λέει ότι οι ψυχές των ανθρώπων βλέποντας τα είδωλά τους στον καθρέπτη του Διονύσου κατέβηκαν κάτω στη γη χωρίς όμως να αποκοπούνε από το Όντως Ον. Ο καθρέπτης εδώ συμβολίζει δύο πράγματα α) τη σύνδεση της ψυχής με τους θεούς. Ετσι όπως το είδωλο φαίνεται στον καθρέπτη χωρίς όμως να είναι αποκομένο ,έτσι και η ψυχή υπάρχει στον άνθρωπο χωρίς να έχει αποσυνδεθεί από την πρωταρχική πηγή, και όχι μόνο αυτό, αλλά η ψυχή έχει ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά και ουσία με το θεούς παρ’ όλο που έχει ενσαρκωθεί σε ανθρώπινο σώμα. Η μόνη διαφορά της είναι ότι βρίσκεται σε χαμηλότερο συνειδησιακό επίπεδο από αυτό των θεών.
και β) τη στιγμή που η ψυχή εμφανίζεται στον άνθρωπο, όπως το είδωλο ενός ανθρώπου εμφανίζεται στον καθρέπτη όταν αυτός κοιτάζει στον καθρέπτη, έτσι και η ψυχή ενσαρκώνεται  στο έμβρυο όταν αρχίζει να χτυπάει η καρδιά του.

Μία άλλη ενδιαφέρουσα ερμηνεία μας δίνει ο Δαμάσκιος λέγοντας «όταν ο θεός Διόνυσος προέβαλε την αντανάκλαση του εαυτού του στον καθρέπτη, την ακολούθησε κι έτσι διεσκορπίσθη παντού στο Σύμπαν. Ο θεός Απόλλων τον περιεμάζεψε και τον επανέφερε πίσω στον ουρανό, διότι αυτός είναι ο εξαγνιστής θεός και σωτήρας του Διονύσου και γι’ αυτόν τον λόγο εορτάζεται ως ο «Διόνυσος Χορηγός» (Διονυσοδότης). Κι όπως η Κόρη, έτσι και η Ψυχή κατεβαίνει για να ενσαρκωθεί και, όπως ακριβώς ο Προμηθεύς και οι Τιτάνες, προσδένεται κι αυτή στο ανθρώπινο σώμα, απελευθερώνεται δε μόνο αφού αποκτήσει τη δύναμη του Ηρακλέους και περιμαζεύσει τον εαυτό της με τη βοήθεια του θεού Απόλλωνος και της θεάς Αθηνάς… δηλαδή μέσω των πραγματικώς εξαγνιστικών φιλοσοφιών.

Μετρώντας και συνειδητοποιώντας τον Χρόνο, τις Ωρες, τους Κοσμικούς ρυθμούς που συνεχώς επαναλαμβάνονται, ο άνθρωπος ο ίδιος μέσα σε μία αέναη κίνηση ,αντιλαμβάνεται τον Κόσμο που τον περιβάλλει, τον συναρμολογεί  τον αξιολογεί, και ενώνεται μαζί του , Ζώντας τον σαν μία  Εμπειρία Μοναδική σε μία Πορεία Ανελικτική.

Πώς αναταράσσονται μέσα στο απέραντο σύμπαν, πώς στριφογυρίζουν και αλληλοζητούνται αυτές οι αμέτρητες ψυχές που αναβρύζουν απ’ τη μεγάλη ψυχή του κόσμου! Πέφτουν από πλανήτη σε πλανήτη και κλαίνε μέσα στην άβυσσο την ξεχασμένη πατρίδα. Είναι τα δάκρυά σου Διόνυσε…. Ω μεγάλο Πνεύμα, ώ Θείε Λυτρωτή, ξαναπάρε τις κόρες σου στον φωτεινό σου κόλπο!

πηγή: iparea

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΗΣΗ;

April 26, 2015, 2:40 am

≫ Next: ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΟΦΑΣΗ, ΒΟΥΛΗΣΗ

≪ Previous: ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΟΥ ΔΙΟΝΥΣΟΥ

$

0

0

Ας αποσαφηνίσουμε ορθά τις δύο έννοιες, της ΒΟΥΛΗΣΗΣ και της ΘΕΛΗΣΗΣ, επειδή αγνοούμε τα ελληνικά φιλοσοφικά κείμενα και την ελληνική θεολογία. Ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος για τις επιλογές του. Είναι στην δικαιοδοσία του να επιλέξει το καλό ή το κακό, το ωραίο ή το άσχημο, το αληθές ή το ψευδές.

---

ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΟΦΑΣΗ, ΒΟΥΛΗΣΗ

April 27, 2015, 4:23 am

≫ Next: ΠΛΑΤΩΝ - ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΙΜΑΙΟΣ, Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

≪ Previous: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΤΙ ΘΕΛΗΣΗ;

$

0

0

  

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης αναζητά στα ομηρικά έπη τις ρίζες τής ελληνικής αντίληψης τού κόσμου

Πολλά χωρία, τόσο στην Ιλιάδα όσο και στην Οδύσσεια, παρουσιάζουν ρητά τούς δισταγμούς των ηρώων. Τούς δείχνουν τη στιγμή τής μάχης να αντιπαραθέτουν μέσα τους αντιφατικά πράγματα, αυτό, που θα ονομάσει αργότερα ο Πλάτων «διάλογο ψυχής με τον εαυτό της». Ο Όμηρος χρησιμοποιεί π.χ. την έκφραση «δίχα θυμόν  ἔχειν»,  προκειμένου να περιγράψει το πνεύμα τού ήρωα, που αμφιταλαντεύεται μεταξύ δυο αντιφατικών θέσεων (βλ. Οδ. π 73, που επαναλαβάνεται ελαφρώς παραλλαγμένο στην τ 524). Και η λήψη τής απόφασης συνδέεται άρρηκτα με μια ρητή ενδοσκόπηση, με τον έλεγχο των υπέρ και των κατά, των κινήτρων, που οδηγούν τον ήρωα στην πράξη ή στην αδράνεια. Όλα αυτά είναι απολύτως εμφανή σε όλη την έκταση των επών.

      Παρά ταύτα παρεμβάλλεται εδώ μια συζήτηση -δευτερεύουσα σίγουρα- που δεν θα ήθελα όμως να αποφύγω.Υποστηρίχτηκε(1), και συνεχίζει να υποστηρίζεται(2), ότι δεν θα μπορούσε να υπάρξει πραγματική απόφαση στον ελληνικό κόσμο, τουλάχιστον στα ομηρικά έπη, αλλά και πέραν αυτών, μέχρι τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη, διότι η αρχαία Ελλάδα αγνοεί την έννοια τής βούλησης.

Βέβαια, η λέξη βούλησις δεν απαντά στον Όμηρο -ούτε και πολύ αργότερα- για να υποδείξει την ψυχική ιδιότητα ή στάση που θα οδηγούσε στην επιλογή μεταξύ δύο πραγμάτων ή που θα στηρίξει την απόφαση. Γιατί όμως να συμπεράνουμε εξ αυτού την παντελή απουσία τής ίδιας τής έννοιας; Υφίσταται εν προκειμένω σύγχυση μεταξύ τής άγνοιας μιας λέξης ή τής μη θεματοποίησης μιας έννοιας από κάποια γλώσσα και τής απουσίας τής ίδιας τής έννοιας. Είναι σχεδόν σαν να υποστηρίζουμε, ότι οι Έλληνες δεν είχαν υποσυνείδητο, επειδή δεν υπάρχει λέξη, που να το ονοματίζει! Το ερώτημα που πρέπει να τεθεί είναι, γιατί μέχρι μια σχετικά ύστερη χρονολογία δεν θεματοποίησαν τη βούληση.

     Προσωπικά πιστεύω, ότι δεν αγνοούσαν καθόλου την έννοια, αλλά ότι γι’ αυτούς η βούληση δεν αποτελούσε πρόβλημα. Και ότι, πίσω από τη σύγχρονη θεματοποίηση τής έννοιας, στη ρίζα της, υποκρύπτεται κάτι άλλο.

     Θα πρέπει εδώ να ακολουθήσουμε μιαν άλλη θεωρητική γενεαλογία, την ιουδαϊκή και τη χριστιανική. Διότι από την εποχή ακριβώς τού χριστιανισμού, αλλά αναμφίβολα ήδη από τον ιουδαϊσμό, ο ανθρώπινος κόσμος κατατρύχεται από μια ουσιαστική ασθένεια: την ασθένεια τής βούλησης, η οποία έχει μια σαφή οντο-θεολογική καταγωγή αναπόσπαστη από την έννοια τού αμαρτήματος (σ.σ. βλ. Ο αέναος φαύλος κύκλος τής χριστιανικής υποταγής: Αμαρτία – Μετάνοια – Άφεση – Αμαρτία.) Οφείλουμε να πράξουμε κάτι, για το οποίο δεν είμαστε ίσως ικανοί, πράγμα, που αποτελεί σφάλμα. Αποδίδουμε επομένως στον εαυτό μας την αιτία αυτής τής ανικανότητας με τη μορφή τής κακής θέλησης ή τής ανεπαρκούς βούλησης.

     Στους Έλληνες όμως, δεν υπάρχει αμαρτία (ενοχή), άρα δεν μπορεί να υπάρξει και θεματοποίηση τής σχετικής με τη βούληση προβληματικής. Η ρίζα βρίσκεται εδώ, οι δε απολήξεις της φθάνουν σε όλη τη σύγχρονη λογοτεχνία, τουλάχιστον από τον Άμλετ μέχρι τον Αδόλφο τού Benjamin Constant και τούς μυθιστοριογράφους τού 19ου αιώνα. Ο λιπόψυχος ήρωας είναι γεμάτος ιδέες για να αλλάξει τον κόσμο, είναι όμως αργά για να τις υλοποιήσει, ίσως αύριο… Όλη αυτή η νεφελώδης θεματική απουσιάζει από το τεράστιο σώμα τής αρχαίας ελληνικής λογοτεχνίας, στην οποία βρίσκουμε τον εσωτερικό διάλογο, το δισταγμό, την αμφιβολία και τελικά την απόφαση για δράση ή παραίτηση, δεν βρίσκουμε όμως, παρά μόνο τελείως περιθωριακά, την πρόσθετη αυτή στιγμή τής ασθενούς βούλησης. Δεν πρόκειται, επομένως, για μη ανακάλυψη τής βούλησης από τούς Έλληνες, αλλά για μη ύπαρξη τής ασθένειας τής βούλησης, των «ασθενειών βούλησης», όπως έλεγαν τα εγχειρίδια ψυχιατρικής τού 19ου αιώνα(3), και τής βούλησης ως ασθένειας.

«Γένοιτό μοι κατά τό ρῆμα σου»…

     Η χριστιανική ηθική βασίζεται στα εφευρήματα τής ένοχης συνείδησης και τής ενοχής, που τελικά αναστέλλουν την ελεύθερη βούληση και επομένως την ίδια την ελεύθερη εξέλιξη τής ζωής. Η έλλειψη βούλησης εξαγιάζεται στο χριστιανισμό κατά τον Ευαγγελισμό, όταν άβουλη η Μαριάμ ακούει και δέχεται μοιρολατρικά αυτά, που τής ανακοινώνει ο Γαβριήλ, ψελλίζοντας: «Ἰδοῦ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατά τό ρῆμα σου»(Λουκ.1,38).

     Ως προς την ατομικότητα, δεν νομίζω, πως είναι αναγκαίο να επιμείνουμε. Αν και υπάρχει στα έπη ασύλληπτος αριθμός δευτερευόντων προσώπων ελάχιστα εξατομικευμένων ή εξατομικευμένων βάσει καθαρά εξωτερικών γνωρισμάτων, είναι απολύτως σαφές, ότι οι μεγάλοι ήρωες, αντιθέτως, αποτελούν πραγματικά πρόσωπα.

Ο Αχιλλέας φυσικά, αλλά και ο Αγαμέμνων, για τον οποίο διαφωνώ με το φίλο Vidal-Naquet, που βλέπει σ’ αυτόν αποκλειστικά την έκφραση μιας λειτουργίας(4). Κατά τη γνώμη μου, ο Αγαμέμνων αποτελεί μία τελείως ξεχωριστή προσωπικότητα, τής οποίας η περιγραφή αφήνει μάλιστα να διαφανεί μια πρώτη κριτική τού πολιτεύματος τής βασιλείας. Διότι, εντέλει, στην Ιλιάδα είναι απλώς ένα τεράστιο παράσιτο. Διατάζει βέβαια, οι διαταγές του όμως, διακρίνονται για τη μετριότητα τους. Δεν είναι ούτε γενναίος, ούτε ανδρείος (αναφέρεται όμως αριστεία τού Αγαμέμνονα, Iλ, Λ), ούτε επιδέξιος, και όμως πάντοτε αυτός παίρνει το καλύτερο μέρος τής λείας! [Βλ. τις κατηγορίες τού Αχιλλέα (Ιλ., Α, 149 κ.εξ.), τού Διομήδη (Ιλ. Ι, 33-49), τού Οδυσσέα (Ιλ. Ξ, 83-102)]. Αλλά ο Αγαμέμνων καθαυτός είναι πράγματι κάποιος, δεν είναι απλώς μια λειτουργία.

     Και άλλοι ομηρικοί ήρωες είναι επίσης πραγματικά πρόσωπα: ο Έκτωρ και η Ανδρομάχη είναι φανταστικά πρόσωπα. Η περίπτωση τής Ελένης είναι ακόμα πιο αινιγματική και συγκινητική. Νοσταλγεί βέβαια την πατρίδα της, αλλά δεν επιθυμεί και την καταστροφή τής Τροίας. Αν και αγαπά τον Μενέλαο και αντιπαθεί τον Πάρι, δέχεται παρά ταύτα να κάνει έρωτα μαζί του. Σαν να βρισκόμαστε σε μυθιστόρημα τού Choderlos de Laclos με τη διαφορά, ότι εδώ έχουμε επιπλέον την παρουσία τής Αφροδίτης (Iλ., Γ, 369-447). Ο Όμηρος έπλασε εδώ μια πολύ σύγχρονη προσωπικότητα, πολύ μυστηριώδη, συνεχώς αμφιταλαντευόμενη και αμφίθυμη, όπως σε όλα τα μεγάλα μυθιστορήματα. Γιατί εγκατέλειψε τον Μενέλαο; Αγαπά πραγματικά τον Πάρι; Στη συνέχεια τής ιστορίας, που δεν βρίσκεται όμως στην Ιλιάδα (Οδ., δ, 242-258 και Ευριπίδης, Εκάβη, 239-250), θα βοηθήσει τον Οδυσσέα, όταν αυτός εισέλθει στην Τροία…

     Σε σχέση με άλλες της ιδίας περιόδου, η αρχαία ελληνική ποίηση έδωσε ασυνήθιστα μεγάλη σημασία στο άτομο. Οι περιγραφές χαρακτήρων (π.χ. στα ομηρικά έπη) γίνονται με έμφαση στη λεπτομέρεια, τόσο ως προς την περιγραφή των εμφανισιακών γνωρισμάτων τους, όσο και των σκέψεων, των συναισθημάτων και των  αντιδράσεών τους.Σε έπη άλλων αρχαίων λαών, τα πρόσωπα απλώς σκιαγραφούνται και παραμένουν σκιώδη.

     Στην αρχαία Ελλάδα η στιγμή τής απόφασης προϋποθέτει βέβαια τη βούληση, η βούληση όμως αυτή δεν είναι αυτονομημένη, δεν αποτελεί χωριστή λειτουργία, που θα μπορούσε επομένως να βρίσκεται σε διαρκή απόσταση (σε σχέση με τη σκέψη και την πράξη), όπως συμβαίνει στον χριστιανικό κόσμο (ας αφήσουμε στην άκρη τούς Εβραίους). Θα το ήθελα, δυστυχώς όμως, δεν μπορώ. Ποιος θέλει πραγματικά; Ποιος ήταν σε θέση να θελήσει μια για πάντα και για όλο τον κόσμο; Μήπως ο θεός ως βούληση; Βούληση όμως ποιου πράγματος; Και ποιο μέρος τής βούλησης αυτής καταχωρείται στον άνθρωπο;

     Συναντάμε εδώ όλες τις απορίες γύρω από την ανθρώπινη ελευθερία βούλησης και τη συμφιλίωση της με τη θεία θέληση, την παντογνωσία και την παντοδυναμία τού θεού. Στο χριστιανισμό, ο άνθρωπος, εκπεσόν ον, αμαρτωλός, συγκρούεται συνεχώς -όχι με το θάνατο, αλλά- με τη δική του ανανεούμενη κατάπτωση, με την αδυναμία του να αποδειχθεί άξιος τού κανόνα, που δίνει νόημα στη ζωή του. Κανόνας, που ενσωματώνει άλλωστε, από την ίδια του τη φύση, την κατάπτωση αυτή, διότι πρόκειται για ανεφάρμοστο κανόνα, και κατά συνέπεια ο άνθρωπος παραμένει αναγκαστικά στην αθλιότητά του. Σαν να τού ζητούσαν να πετάξει πρώτα σαν πουλί και μετά να αποφασίσει· δεδομένου, ότι δεν μπορεί να πετάξει, είναι ένοχος. Έτσι είναι οι μεγάλες μονοθεϊστικές θρησκείες. Ήθελα όμως μόνο να δείξω, ότι η βούληση δεν παρουσιάζεται σαν το συγκεκριμένο προβλημα στους Έλληνες.

 ……………………………..

     Σημειώσεις 

     (1) Π.χ. ο Η. Frankel, Dichtung…, o οποίος γράφει: «Η “θέληση” αποτελεί ιδέα, που απουσιάζει καθαυτή από το πνευματικό στερέωμα τής αρχαϊκής και τής κλασικής Ελλάδας. (…) Γι΄ αυτό και δεν υπάρχει ουσιαστικό, που να δηλώνει τη “θέληση”…» (σ. 446, σημ. 2) Βλ. επίσης, Ε. R. Dodds. ό.π., σ. 32, που σημειώνει, ότι «ο ομηρικός άνθρωπος δεν γνωρίζει την έννοια τής θέλησης», προσθέτει όμως, ασκώντας στο σημείο αυτό κριτική στον Snell (Philologus, 85, 1929-1930): «φαίνεται κάπως τεχνητό να αρνηθούμε, ότι αυτό που περιγράφεται σε χωρία, όπως Iλ., Λ, 403 κ.εξ., ή Οδ., ε, 355 κ.εξ., είναι πράγματι έλλογες αποφάσεις, που πάρθηκαν μετά από έλεγχο των δυνατών εναλλακτικών λύσεων». Βλ. επίσης Η. Lloyd-Jones, The Justice of Zeus, Berkeley University Press 1971, σ. 9-10 (και ως προς τα όρια τής λεξικολογικής ανάλυσης, σ. 2-3 και 157-158) κ.ά..

     (2) Πρβλ. π.χ. J.-P. Vernant, Ebauches de la volonte dans la tragedie grecque, στο J.-P. Vernant / P. Vidal-Naquet, Mythe et tragedie en Grece ancienne, Paris, Maspero 1972, σ. 43-74, επανέκδ. στο Mythe et tragedie I, Paris, La Decouverte, σ. 43-74: «Σχηματίσαμε την πεποίθηση, ότι ο άνθρωπος αποφασίζει να δράσει “θεληματικά”, με τον ίδιο τρόπο, που διαπιστώνει, ότι διαθέτει χέρια και πόδια. Ακόμα κι εκεί, όπου ο πολιτισμός, όπως αυτός τής αρχαϊκής και τής κλασικής Ελλάδας, δεν περιέχει στο λεξιλόγιο του καμμία λέξη, που να αντιστοιχεί στον δικό μας όρο τής θέλησης, δεν διστάζουμε καθόλου να αποδώσουμε στους ανθρώπους τής εποχής αυτής, έστω και χωρίς να το γνωρίζουν, τη βουλητική λειτουργία, την οποία ωστόσο δεν κατονόμασαν» (σ. 44). Και στη σ. 73: «Στην Αθήνα τού 5ου αιώνα το άτομο εκδηλώθηκε, με τις ιδιαιτερότητες του, ως υποκείμενο δικαίου (…). Ούτε όμως το άτομο ούτε η εσωτερική του ζωή απέκτησαν επαρκές βάρος και αυτονομία, ώστε να θέσουν το υποκείμενο στο επίκεντρο αποφάσεων, από τις οποίες θα προέκυπταν οι πράξεις του».      (4) «Ορισμένα πρόσωπα ταυτίζονται με κάποιο στρατιωτικό ή πολιτικό λειτούργημα. (…) Το λειτούργημα τού Αγαμέμνονα είναι το βασιλικό λειτούργημα», Ρ. Vidal-Naquet, L΄ Iliade sans travesti, ό.π., σ. 53. Για το θέμα αυτό, βλ. επίσης, F. Robert, Homere, Paris, PUF 1950, σ. 214-271.

(5) Το παραπάνω άρθρο αποτελείται από αποσπάσματα τού βιβλίου τού Κορνήλιου Καστοριάδη: Η ελληνική ιδιαιτερότητα, τόμος Α΄, έκδ. Κριτική, Αθήνα, 2007. Ο τίτλος, οι  εικόνες και οι υπότιτλοι είναι τής «Ελεύθερης Έρευνας».

  (3) Les Maladies de la volonte (1833) είναι ο τίτλος μίας από τις γνωστότερες εργασίες τού  γάλλου ψυχολόγου Theodule Ribot.

πηγή: freeinquiry.gr

ΠΛΑΤΩΝ - ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΙΜΑΙΟΣ, Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

April 27, 2015, 12:04 pm

≫ Next: FINANCIAL TIMES - Η ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ! (ΒΙΒΛΙΟ)

≪ Previous: ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ - ΑΤΟΜΙΚΟΤΗΤΑ, ΑΠΟΦΑΣΗ, ΒΟΥΛΗΣΗ

$

0

0

Όταν καταγινόμασταν στην αρχή του βίου μας με τη ελληνική φιλοσοφία θεωρήσαμε οι περισσότεροί μας ότι πρόκειται για γνώση άσχετη με την πραγματικότητα. Αρχίζαμε τότε να κατανοούμε το πώς είναι φτιαγμένος ο κόσμος, σύμφωνα με την επιστήμη της αστροφυσικής και της αστρονομίας, υπολαμβάνοντας την πλατωνική φιλοσοφία ως κάτι το εξωπραγματικό και θεωρητικά φληναφήματα.

Ποιος να το φανταζόταν όμως ότι τελικά είχαμε αυτή τη γνώμη για τον Πλάτωνα, επειδή εμείς, η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων σήμερα, βρισκόμαστε ως δεσμώτες στο σπήλαιο του Πλάτωνα!!

Για τη μεγάλη μας άγνοια ένα μόνο έχουμε να σας επισημάνουμε:

Όλες οι τελευταίες επιστημονικές έρευνες σε παγκόσμιο επίπεδο, γίνονται πάνω στους διαλόγους του Πλάτωνα και την επιστημονική επεξεργασία που τους έχει κάνει ο νεοπλατωνικός Πρόκλος.

Επιβεβαιώνεται κατά γράμμα σύμφωνα με την επιστήμη η πλατωνική φιλοσοφία (θεωρία των ιδεών και δημιουργία του κόσμου) και αποτέλεσε τον οδηγό μαζί με τη αναλυτική φιλοσοφία του Πρόκλου για τις έρευνες στο CERN. Ολόκληρη η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα τα τελευταία 5 χρόνια υποκλίνεται στην ελληνική φιλοσοφία.

Στο βίντεο παρατίθεται ένα απόσπασμα από τον Τίμαιο του Πλάτωνα, στο οποίο αποκαλύπτεται με ποιητικό και συνάμα με φιλοσοφικό και επιστημονικό τρόπο, ο τρόπος που είναι φτιαγμένος ο κόσμος, τα όντα, ο άνθρωπος!!

Πρόκειται για επιστήμη, κοσμολογία και ουράνια ποιητική θεολογία.......

FINANCIAL TIMES - Η ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ! (ΒΙΒΛΙΟ)

April 28, 2015, 6:30 am

≫ Next: ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. ΚΑΡΑΒΙΔΑ

≪ Previous: ΠΛΑΤΩΝ - ΔΙΑΛΟΓΟΣ ΤΙΜΑΙΟΣ, Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

$

0

0

Το έπος των νυχτερινών ουρανών          αποκωδικοποιημένο

Στο εν λόγω βιβλίο, Η ΜΥΣΤΙΚΗ ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, των Φλόρενς και Κένεθ Γουντ, που εκδόθηκε το 2000 μετά από 40 χρόνια μελέτης, αποκαλύπτεται η αντιστοίχιση των γεγονότων και προσώπων του έπους με αιώνια αστρονομικά γεγονότα της χωρίς αρχή δημιουργίας του κόσμου. Η αντιστοίχιση των εν λόγω γεγονότων επιβεβαιώθηκε από την σύγχρονη επιστήμη της αστρονομίας με την βάσιμη πλέον ΟΛΟΓΡΑΦΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ. [Να σημειωθεί ότι και η Οδύσσεια, πέρα από το ότι αποτελεί και αυτή κωδικοποίηση επαναλαμβανόμενων κοσμογονικών γεγονότων, είναι μια περιγραφή του κόσμου της ψυχής, των αρετών και των παθών της, στο δρόμο προς την επιστροφή προς το ΕΝ, την απόλυτη θεότητα.]  
______________

«Διαρκούσης της δεκαετίας τον 1930, ή νεαρή κόρη ενός αγρότη από το Κάνσας των Η.Π.Α, περνούσε νύχτες ολόκληρες παρατηρώντας τις κινήσεις των πλανητών στο ουράνιο στερέωμα. Αργότερα ως δασκάλα στην Αγγλία συνδύασε την αφοσίωση της στην αστρονομία με την αγάπη της για τα Ομηρικά έπη. Αυτό την οδήγησε σε μία ανακάλυψη, πού θα είχε παρασιωπηθεί, εάν ή κόρη της, ή δρ. Φλόρενς Γούντ, δεν είχε αξιολογήσει τις σημειώσεις της μητέρας της το 1991.» 

Έτσι ξεκινά ο πρόλογος της παρουσίασης από τη μεγάλη εφημερίδα του Λονδίνου «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» του βιβλίου με τίτλο «Ή Μυστική Ιλιάδα», έργου του ζεύγους Κένεθ και Φλόρενς Γουντ, πού κυκλοφόρησε στην Μεγάλη Βρετανία πριν από λίγο καιρό. Ο λόγος αφορά στην Έντνα Λέι, μητέρα της δρ. Φλόρενς Γούντ, η οποία μετά από έρευνες σαράντα τουλάχιστον ετών κατέληξε στο συμπέρασμα, ότι ή Ιλιάδα έκτος από ηρωικό έπος είναι και το αρχαιότερο σύγγραμμα αστρονομίας στον κόσμο.

Κατά την άποψή της οι περιγραφόμενες στην Ιλιάδα μάχες μεταξύ Αχαιών και Τρώων αντικατοπτρίζουν τις τροχιές αστέρων και αστερισμών, που φαίνονται σαν να μάχονται για μια πρωτοκαθεδρική θέση στον ουράνιο θόλο. Στα πέντε από τα εννέα συνολικά κεφάλαια του βιβλίου, πού επιμελήθηκαν οι Γουντ, η ιστορική ακολουθία των γεγονότων του Τρωικού πολέμου συμβαδίζει κατά τρόπο παράδοξο (ίσως όμως όχι συμπτωματικό τελικά) με τις κινήσεις ουρανίων σωμάτων. Οι απλοί αστέρες εκλαμβανόμενοι ως πολεμιστές και οι αστερισμοί ως επιφανείς ήρωες ή τμήματα στρατού κινούνται με τέτοιο τρόπο, σαν να έχουν συγχρονισθεί μέσα στο γίγνεσθαι. 

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αποκτά αυτή η εκδοχή, εάν ληφθεί ύπ'όψιν το γεγονός ότι και ο υπεύθυνος του εκδοτικού οίκου Τζών Μιούρεϊ, πού εξέδωσε το έργο, σημειώνει με έμφαση, ότι «τα στοιχεία πού αναφέρονται περιγράφουν αστρικές κινήσεις χρονολογούμενες στην 9η χιλιετία π.Χ., πολύ πριν καταγραφεί η αστρονομία της Μεσοποταμίας και της Αιγύπτου».Συνεχίζει δε παρατηρώντας, ότι «ο Όμηρος υπήρξε πιθανότατα ο τελευταίος και ο πιο πλήρης ως προς τις γνώσεις του από μια μακρά παράδοση ραψωδών, πού είχαν απομνημονεύσει όσα γνώριζαν. Μετά το τέλος της ζωής του το Ελληνικό αλφάβητο διατήρησε τα έργα τους δια της καταγραφής. Εκείνο πού επίσης άλλαξε, ήταν η μελέτη του ουρανίου χάρτη, η οποία από απλή εμπειρική παρατήρηση εξελίχθηκε σε επιστήμη με την συνδρομή των μαθηματικών και τής γεωμετρίας. Έτσι ή αστρονομική υφή τής Ιλιάδας λησμονήθηκε».

Στην τελική επιμελημένη μορφή του το βιβλίο περιλαμβάνει έναν μακρύ κατάλογο 650 αστέρων και 45 αστερισμών, τους οποίους κατά τους συγγραφείς ο Όμηρος γνωρίζει και παρουσιάζει με ονόματα θεών και ηρώων. Οι κυριότεροι θεοί των αρχαίων Ελλήνων αντιστοιχούν στη Σελήνη (Ήρα) και στους ορατούς πλανήτες Αφροδίτη, Άρη, Δία, Ποσειδώνα και Κρόνο, ενώ ο Ερμής άλλοτε αντιστοιχεί στον ομώνυμο θεό και άλλοτε στον θεό Απόλλωνα.Περαιτέρω συγκρίσεις και συνθέσεις τής Εντνας Λέι είναι αξιοπρόσεκτες. Ως παραδείγματα αντιστοίχισης είναι η παράταξη του στρατού του Αχιλλέα, όπου ο ίδιος αντικατοπτρίζεται στον Μεγάλο Κύνα, οι Μυρμιδόνες αξιωματούχοι του σε πέριξ αυτού λαμπρά άστρα, ενώ ο Πάτροκλος και ο Αυτομέδων σχηματίζουν τον Μικρό Κύνα. Ομοίως σε άλλη φάση της πορείας των ουρανίων σωμάτων ο Έκτωρ (Ωρίων) αντιπαρατίθεται με τον Αχιλλέα (Μεγάλο Κύνα) και εν συνεχεία καταδιώκεται από τον τελευταίο και φονεύεται («πίπτοντας» προς τη Δύση) από την εκδικητική μανία του βασιλιά των Μυρμιδόνων για το θάνατο του Πάτροκλου, πού ως Μικρός Κύων δεν είναι πλέον ορατός.

Μάχη μεταξύ Ελλήνων (δεξιά) και Τρώων (αριστερά) που φορούν φρυγικούς σκούφους. Η μάχη διεξάγεται υπό την εποπτεία των θεών (κέντρο). Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη του Μιλάνου. Πηγή: Supplied

H επιλογή κάθε αστερισμού έγινε λόγω της ομοιότητάς του με τον τόπο από τον οποίο προέρχονταν οι στρατοί. Μερικά παραδείγματα:

• Οι Μυκήνες εκπροσωπούν τον αστερισμό του Λέοντος, η Σπάρτη τον αστερισμό του Σκορπιού και η Τροία τη Μεγάλη Άρκτο.

• Η πτώση της Τροίας αναφέρεται στην πτώση της Μεγάλης Άρκτου από τη θέση της σαν δείκτης του βορρά για να περάσει σήμερα ο βορράς στη Μικρή Άρκτο.

• Ο Αχιλλέας, ο μεγαλύτερος ήρωας της Ιλιάδας, είναι ο Σείριος, το λαμπρότερο άστρο του ουρανού.

• O Αγαμέμνων είναι ο αστραφτερός Βασιλίσκος, ή αλλιώς το Άλφα του αστερισμού του Λέοντος.

• O Μενέλαος εκπροσωπεί τον Αντάρη, που ονομάζεται και “καρδιά του Σκορπιού”.

• O Οδυσσέας είναι ο Αρκτούρος, το Άλφα (δηλαδή ο μεγαλύτερος αστέρας) του Βοώτη.

Κατά τον ίδιο τρόπο, και οι 73 αρχηγοί που κατονομάζονται στον Κατάλογο των Πλοίων τοποθετούνται στον ουράνιο αυτό χάρτη.

Οι συγκρούσεις μεταξύ Ελλήνων και Τρώων στη γη αντανακλούσαν αντίστοιχες συγκρούσεις και ανακατατάξεις στον ουρανό. Από την αρχέγονη ύλη ή Χάος, προέκυψε ο κόσμος (Ωραία Ελένη). Από την εικονογραφημένη Ιλιάδα του Ομήρου (493-508 μ.Χ.). Αμβροσιανή Βιβλιοθήκη του Μιλάνου. Πηγή: Supplied

Όμως και οι γεωδαιτικές σχέσεις των αρχαίων ελληνικών πόλεων έχουν ουράνιες αντιστοιχίες σύμφωνα με το εν λόγω σύγγραμμα. Παραδειγματικά: οι Ομηρικές τοποθεσίες και πόλεις της Βοιωτίας αντιστοιχούν κατά εκπληκτικό τρόπο στα αστέρια του Δράκοντος, όπως επίσης και ή Τροία με την ενδοχώρα ανατολικά της αντικατοπτρίζεται στον αστερισμό της Μεγάλης Άρκτου και ή Πύλος με τη λοιπή Μεσσηνία, όπου το βασίλειο του Νέστορος, στον αστερισμό του Αιγόκερω.

Το πλήθος των παραλληλισμών μεταξύ των αστρικών τροχιών και γήινης δραστηριότητος είναι οπωσδήποτε πολύ μεγάλο, για να αποδοθεί σε άπλες συμπτώσεις. Όπως εύστοχα παρατηρεί ο αρθρογράφος των «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» Κρίστιαν Τάιλερ, πού έκανε ειδικό αφιέρωμα στις στήλες της εφημερίδος (19/6/99) εν όψει τής εκδόσεως του βιβλίου, «όλο. φαίνονται πολύ τέλεια, για να είναι αληθινά. Οι συγγραφείς τής "Μυστικής Ιλιάδας"απορρίπτουν κάθε ένσταση ότι διαστρέβλωσαν το 'Ομηρικό υλικό, για να το κάνουν να ταιριάζει στις πεποιθήσεις τους. Κάθε τους υπόθεση εξετάστηκε με δάση τα δεδομένα του πρωτοτύπου κειμένου και βρέθηκε απολύτως ταιριαστή». Κατόπιν αυτών απομένει να μελετηθεί και να αξιολογηθεί ή θεωρία αυτή, ή οποία, εάν είναι ορθή» θα αποτελέσει το έναυσμα για την αναθεώρηση πολλών ιστορικών αλλά και αστρονομικών αξιωμάτων, όπως και του ιστορικού δόγματος ότι η επιστήμη της Αστρονομίας γεννήθηκε στη Βαβυλώνα και από εκεί την διδάχθηκαν οι Έλληνες φιλόσοφοι και επιστήμονες.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

"Τίποτε δεν είναι τυχαίο στον ουρανό και ό,τι συμβαίνει στον ουρανό συνδέεται άμεσα με τους λαούς της γης και τις λατρείες τους. Μήπως η Ιλιάδα εκτός από ιστορικό έπος είναι και ένα αστρονομικό εγχειρίδιο; Μήπως η μετάπτωση έφερε στον ουρανό της Ελλάδας έναν πολύ λαμπρό αστέρα, το λαμπρότερο απ’ όλους, τον Σείριο, και, για να τον τιμήσουμε, του δίνουμε το ρόλο του λαμπρότερου πολεμιστή της Ιλιάδας, του Αχιλλέα; Μήπως η μετάπτωση δε θα φέρει και την πτώση της Μεγάλης 'Αρκτου από τη θέση της σαν δείκτη του βορρά για να περάσει σήμερα ο βορράς στη Μικρή 'Αρκτο; Αυτό έγινε φυσικά, και γιατί να μην το συνδέσουμε και με την πτώση της Τροίας; Πώς γνωρίζει ο Έκτορας, στην αρχή σχεδόν της Ιλιάδας, ότι η Τροία θα πέσει; Μήπως καταγράφει ο Όμηρος τη μετάπτωση των ισημεριών με την πτώση της Τροίας;"

πηγές: financial times, youmagazine

ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. ΚΑΡΑΒΙΔΑ

April 29, 2015, 4:06 am

≫ Next: ΖΑΚΛΙΝ ΝΤΕ ΡΟΜΙΓΥ - Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

≪ Previous: FINANCIAL TIMES - Η ΙΛΙΑΔΑ ΤΟΥ ΟΜΗΡΟΥ, ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ! (ΒΙΒΛΙΟ)

$

0

0

Κωνσταντίνος Καραβίδας

“Τι σταμάτησε αυτά τα κινήματα ψυχής
που αξιώθηκε κι έφτασαν ως τις κοινότητες;
Ποιος καπάκωσε μια τέτοιου είδους αρετή…”

Οδυσσέας Ελύτης 
(Δημόσια και ιδιωτικά)

Ήταν ένα πρωινό Σαββάτου, όταν πήρα από το χέρι τον εγγονό μου να πάμε να ψωνίσουμε σε μια κλειστή δημοτική αγορά, η οποία έβριθε προϊόντων. 

Στους πάγκους τους οι μαγαζάτορες είχαν τοποθετήσει με τάξη την πραμάτεια τους. Έβρισκες εκεί όποιο είδος διατροφής επιθυμούσε η ψυχή σου. 

Η εικόνα αυτή της αγοράς, που –ομολογώ- είχα να την επισκεφθώ πολλά χρόνια, μου αναρρίπισε παιδικές μνήμες, όταν ο μακαρίτης ο πατέρας μου έβαζε στο τελευταίο χώρισμα της δικηγορικής του τσάντας τρία δίχτυα- τσάντες  ( τότε δεν υπήρχαν πλαστικές σακούλες) και με έπαιρνε μαζί του για να τον βοηθήσω, γεμίζοντας τες με καλούδια. 

Από μια διάθεση νοσταλγίας, που μας κατατρύχει για την παιδική μας ηλικία, ήθελα να αναβιώσω αυτές τις μνήμες και ταυτόχρονα να δείξω στον μικρό μου εγγονό ότι υπάρχει και μια άλλη όψη της ζωής και ένα άλλο είδος αγοράς, που έχει το χρώμα της εντοπιότητας και της λαϊκότητας και βρίσκεται έξω από τα γιγάντια supermarkets και τα ιλουστρασιόν υπόγεια γκαράζ τους.

Σε κάθε μας στάση για να ψωνίσουμε οι μαγαζάτορες του έπιαναν κουβέντα, τον ρωτούσαν πόσο χρονών είναι, τι ομάδα είναι, κ.α., ενώ συγχρόνως δεν παρέλειπαν να τον φιλέψουν με τα προϊόντα τους. Του έδιναν ένα κομματάκι φέτα, λίγα καρύδια, μια φέτα σαλάμι κ.τ.λ..

Ήταν μια αυθόρμητη και ανθρώπινη επαφή, που πολύ την χάρηκα και που οι δικές μου αγοραστικές συνήθειες την είχαν λίγο πολύ ξεχάσει και που ομολογώ ότι με συγκίνησε.

Θέλοντας να μεταδώσω στο μικρό τα αισθήματα μου για την πηγαία ευγένεια των ανθρώπων και πιστεύοντας ότι και αυτό τον άγγιξε, στο τέλος τον ρώτησα πως του φάνηκε αυτή η αγορά, που πρώτη φορά έβλεπε. Εκείνος -με ένα απροσδόκητο για μένα ύφος, που έδειχνε θυμό- μου απάντησε επι λέξει: Απαράδεκτη!

Αιφνιδιάστηκα από την απάντηση του και θέλοντας να καλμάρω την αντίδραση του τον ξαναρώτησα:

-«Γιατί το λες αυτό; Δεν είδες τι καλοί άνθρωποι που ήτανε οι μαγαζάτορες; Σε φιλέψανε κιόλας, δεν είσαι ευχαριστημένος ;»

- «Όχι», μου είπε «γιατί οι διάδρομοι της ήταν γεμάτοι βρομόνερα και μου λερώσανε τα παπούτσια μου!»

Τότε, συνειδητοποίησα τον ρόλο που έχουν ασκήσει στην αξιολόγηση του μικρού οι εσωτερικευμένες από τις επισκέψεις του στα supermarkets παραστάσεις του.










Με αφορμή αυτό το συμβάν άρχισα να σκέφτομαι και να βάζω τον εαυτό μου στο βάθρο του εισαγγελέα, αρθρώνοντας εντός μου μια αυτοκριτική διερώτηση που μου την ενέπνευσε το -αναφερόμενο στο βιβλίο του P. Rosanvallon(1) «Κοινωνία των ίσων»- παράδοξο του Bossuet, που λέει: 

«κάνουμε τον Θεό να γελάει με τους ανθρώπους, που ενώ διαμαρτύρονται για τις συνέπειες, αγαπούν τις αιτίες». 
                                                                                
Αυτό, με άλλα λόγια, σημαίνει ότι εμείς, τα νεωτερικά υποκείμενα -ενώ στις κατ’ ιδίαν συζητήσεις και παρέες μας- από το ένα μέρος δυσφορούμε για όλο αυτό το σύστημα σχέσεων που έχει εγκαθιδρύσει το καπιταλιστικό πρότυπο ζωής, από το άλλο μέρος με τις συμπεριφορές και πράξεις μας το ανατροφοδοτούμε και αναπαράγουμε τις αιτίες που δημιούργησαν τις συνέπειες του.

Συγκεκριμένα, εμείς οι Έλληνες με τις αγοραστικές μας συνήθειες και τις ετεροκατευθυνόμενες συμπεριφορές μας καταφέραμε να απαξιώσουμε και να κλείσουμε δημοτικές αγορές και να ελαχιστοποιήσουμε τις μικρής κλίμακας εγχώριες παραγωγικές μονάδες, εισάγοντας είδη διατροφής από το εξωτερικό και ότι αυτό συνεπάγεται από πλευράς εξάρτησης της οικονομίας και της σύνολης δομής μας από τα υπερεθνικά κέντρα.

Όταν ένας παραγωγός τυποποιημένων γαλακτοκομικών προϊόντων, που είχε το κατάστημα του στη συγκεκριμένη δημοτική αγορά, μου έδειξε την αναρτημένη στον τοίχο φωτογραφία του τσελιγκάτου του, μου είπε ότι «εμείς είμαστε από τον παππού μας κτηνοτρόφοι και παράγουμε μόνοι μας αγνά προϊόντα». Τότε, άθελα μου, ήρθε στη μνήμη μου όταν συγκέντρωνα και συνέτασσα την εργογραφία του Κ. Καραβίδα το «τσελιγκάτο», για όποιο μιλούσε με ιδιαίτερη ζέση ο συγγραφέας, καθώς και για το ρόλο της γεωοικονομίας στην ανάπτυξη της χώρας μας.
                                                                         
                                                                    
Για όσους δεν γνωρίζουν τον Κωνσταντίνο Καραβίδα(2)  (1890-1973) οφείλω να σημειώσω ότι ήταν, μαζί με τον Δημοσθένη Δανιηλίδη,(3) οι πρώτοι Έλληνες κοινωνιολόγοι που οραματίστηκαν έναν άλλο δρόμο ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας και ένα άλλο τρόπο ζωής της κοινωνίας. Ο πρώτος ήταν φύτρα της Ρουμελιώτικης γης και προσκυνητής των ορεινών της όγκων, στους οποίους αντηχούσαν ακόμα τα καριοφίλια της επανάστασης του ’21.

Ο Καραβίδας, απομακρυνόμενος από τις κρατούσες στο μεσοπόλεμο οικονομικο-φιλελεύθερες θεωρίες και δογματικές μαρξιστικές αναλύσεις, χάραξε με το πρόταγμα του ένα «τρίτο δρόμο» εξόδου της ελληνικής κοινωνίας και οικονομίας από την κρίση. Είδε ότι για τα δεδομένα της χώρας μας το κοινοτικό σύστημα, το οποίο διέπεται από κοινές αξίες και χαρακτηρίζεται από το αίσθημα του «εμείς»,  μπορεί αναδιαμορφούμενο να γίνει βιώσιμο. Στη συμμετοχική κουλτούρα της κοινότητας είδε να αποκαθίσταται η επαφή του ανθρώπου με τη φύση, τον εαυτό του και τους συνανθρώπους του, έχοντας ως ιστορικό προηγούμενο τις αγροτικές και αστεακές κοινότητες του ελληνικού παρελθόντος.

Για τον συγγραφέα της «Κοινοτικής Πολιτείας», Καραβίδα, η αυτοδιοίκηση δύναται να αποτελέσει μοχλό απογείωσης της οικονομίας και ενσάρκωση της ελευθερίας και δημοκρατίας. Θέσεις τις οποίες συναντάμε στις μεταγενέστερες ιδέες της κοινωνικής οικολογίας. Ο αγώνας του Κ. Καραβίδα για την αλλαγή των πραγμάτων στράφηκε εναντίον του συγκεντρωτικού-γραφειοκρατικού κράτους, το οποίο με το πελατειακό του σύστημα, τα προσαρτημένα στον κορμό του μεταπρατικά συμφέροντα και τα συνεργαζόμενα και με τους δύο παράγοντες διεθνή καπιταλιστικά κέντρα, απομύζησε τον εσωτερικό δυναμισμό της υπαίθρου και θρυμμάτισε τη σπονδυλική στήλη της ελληνικής οικονομίας, που ήτανε οι μικρομεσαίες παραγωγικές μονάδες και εμπορικές επιχειρήσεις. Και αυτό σε αντίθεση με κάποιες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, όπου το Κράτος με τα θεσμικά μέτρα που έλαβε, όπως π.χ. φορολογικές ελαφρύνσεις κ.α., στήριξε τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, οι οποίες -εξειδικεύοντας την παραγωγή τους και τεχνολογικά αναβαθμιζόμενες-  κατάφεραν να επιβιώσουν και επιβιώνοντας να επαυξήσουν την παραγωγική τους ικανότητα, αποβαίνοντας συμπληρωματικό σκέλος της οικονομίας.

Ο Κωνσταντίνος Καραβίδας διέβλεψε που οδηγούν την χώρα οι επείσακτοι, αναφομοίωτοι και κακοποιημένοι αστικοί θεσμοί, όπως είναι:

α) η αντιπροσωπευτική δημοκρατία, «ο δικηγορικός κοινοβουλευτισμός» -όπως την αποκαλούσε-, που καθιστά τους ανθρώπους αδιάφορους κι παθητικούς απέναντι στα «κοινά»

β) η μετατροπή της κοινότητας από κοινωνιολογική οντότητα σε διοικητική ενότητα-περιοχή και 

γ) ο οικονομικός φιλελευθερισμός ως τάση του διεθνούς κεφαλαίου να ομορφοποιήσει την οικονομία και να ομογενοποιήσει τον πολιτισμό λόγω της μονοπωλιακής του λειτουργίας και της κοινωνικής πόλωσης που προκαλεί.

Θέλοντας ο Κωνσταντίνος Καραβίδας να σταματήσει όλο αυτό το σύστημα των διαπλεκόμενων σχέσεων που διαμόρφωσε τρόπους ύπαρξης και κατανόησης του κοινωνικού πρόταξε ως αντίρροπη δύναμη τον «κοινοτικό του κανόνα». Αναφερόμενος στο κανονιστικό του πλαίσιο έλεγε ότι πρώτα από όλα η κοινότητα είναι «πνεύμα ζωής». Αυτό το πνεύμα ήθελε να το αναζωογονήσει, να το ανασύρει από τις καταχωνιασμένες μικρόψυχες γωνίες της ύπαρξη. Να το βγάλει στο φως, να το απομακρύνει από τον εφησυχασμό του. Να το απελευθερώσει από τον αυταρχικό μηχανισμό της κρατικο-διοικητικής αυτοδιοίκησης και από την αρπακτικότητα του καπιταλισμού και να το μετατρέψει σε κινητήρια δύναμη της οικονομίας και της πολιτικής, δίνοντας του πνοή και φτερά για να πετάξει.

Προκειμένου να δώσει ιστορικό βάθος, σταθερές βάσεις και ιστορική προοπτική στο εγχείρημα του, αντιμετώπισε την κοινότητα ως εκούσια συνένωση παραγωγών και την είδε ως αναπτυξιακό πόλο της οικονομίας. Την ονόμασε «περίπλοκο οικονομικό πολυώνυμο». Τοποθετημένη η κοινότητα στον εδαφικό της χώρο από το παρελθόν ήταν το θεμέλιο της ζωής, αναπαριστούσε με το σταθερό δίκτυο σχέσεων της την σύνθεση ελευθερίας, δημοκρατίας, ισοπολιτείας και ισοκατανομής πλούτου. Ως εσωτερική και εξωτερική σχέση επανενσωμάτωνε την φύση, την οικονομία και την κοινωνία και συγκροτούσε μια αυτοθεσμισμένη ενότητα.

Θέλοντας να αποφύγει οποιαδήποτε παρεξήγηση αναφορικά με την προέλευση της και να αποκλείσει παρανοήσεις θα πει ότι ο «κοινοτικός κανόνας» δεν έχει μεταφυσική προέλευση.  

«Ο συνθετικός αυτός κανόνας της κοινότητας των Ελλήνων δεν τους εδόθηκεν ποτέ κάπου σε κάποιο Σινά […] αλλά διεπλάσθη εδώ ο εν λόγω κανόνας […] δια μέσου της μακράς παράδοσης, σύμφωνα δηλαδή με τις άμεσες ασυγκάλυπτες και αμείλικτες καθημερινές οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές ανάγκες […] Ο κοινοτικός αυτός κανόνας τεκμηριώνεται κι εκ των υστέρων εκάστοτε και ασκείται, δοκιμάζεται και αδιάκοπα κυρούται εδώ ως κυριολεκτική σχέση ανθρώπου προς άνθρωπο […] με το […] κριτήριο της ανθρώπινης αξίας […] βήμα προς βήμα δια μέσου μιας αέναης αναπροσαρμοστικής κατ’ άτομον αξιολογήσεως μέσα στην συντροφική ομάδα […]» (Μακεδονικοί Ύμνοι 1922).

Όπως διαπιστώνεται από το ως άνω παράθεμα, ο Κ. Καραβίδας δεν θεωρεί την κοινότητα ως ένα κλειστό και στατικό μόρφωμα, που στηρίζει την ύπαρξη της στην «φυσική οικονομία» κατά Marx (Το Κεφάλαιο -3ος) -  δηλαδή στην αυτοκατανάλωση, όπου η πρόσοδος παραμένει σε είδος, όπως ήταν ο αυτάρκης αγροτικός οίκος, ο οποίος απείχε από την αγορά και την παραγωγική και ιστορική κίνηση της κοινωνίας. Αλλά, αντίθετα την θεωρεί ένα ανοιχτό και δυναμικό σύστημα που συμμετέχει στην αγορά και λαμβάνει μέρος στην αέναη και προχωρητική κίνηση της ιστορίας. Μέσα από το πνεύμα της συνεργασίας και συνεταιριστικής οργάνωσης της παραγωγής, η κοινότητα διαρκώς αναπροσαρμόζεται, σκοπώντας στην μεγιστοποίηση της συλλογικής ωφέλειας και σε ένα ανώτερο επίπεδο στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας και της συμμετοχής στη διεθνή αγορά, έχοντας πάντα ως σταθερό κριτήριο των επιδιώξεων της την αξία άνθρωπος και τον εξανθρωπισμό της εργασίας.

Υποθέτω, ότι ο Κ. Καραβίδας, όταν συνέθετε το κοινοτικό του πρόταγμα, θα είχε υπόψη του τόσο το έργο του P. Kropotkin «Αγροί, εργοστάσια και εργαστήρια» (1899), όπου μιλούσε για το ιδεώδες της αυτοργάνωσης της βασισμένης πάνω στην αλληλεγγύη και την συνεργασία. Όσο, επίσης, και το έργο του F. Tönnies «Κοινότητα και κοινωνία», καθώς και των νεότερων Γερμανών κοινοτιστών, όπως του Gustav Landauer, με τον οποίο έχω ασχοληθεί σε ένα άλλο μου άρθρο.

Το πρόταγμα Καραβίδα είναι απόρροια των κοινωνικό-πολιτικών ανησυχιών της ταραγμένης και αβέβαιης εποχής του μεσοπολέμου. Εκείνο που γίνεται εμφανές τόσο στο έργο του Καραβίδα, όσο και του Landauer, είναι ότι και οι δύο διαπνέονται από τις ίδιες κοινωνικές ανησυχίες για ένα κόσμο εσωτερικά διχασμένο και αποπροσανατολισμένο, ανίκανο να διακρίνει τις δυνάμεις που λανθάνουν εντός του, επικαλούνται σε βοήθεια το «πνεύμα του παρελθόντος» -όπως έλεγε ο Marx - και δανείζονται από αυτό τα ερείσματα της σκέψης τους. 

Όταν στις αρχές του 20ου αιώνα στη Γερμανία ο Landauer και οι ομοϊδεάτες του συγκροτούσαν τον όμιλο «Νέα Κοινότητα» (Neue Gemeinschaft) για να συζητήσουν τις δυνατότητες αναβίωσης του συντροφικού και συνεργατικού πνεύματος, ο Καραβίδας με τον Ντίνο Μαλούχο εκδίδανε στο μεσοπόλεμο για την διάδοση των κοινοτικών τους ιδεών το περιοδικό «Κοινότητα». Στη σύλληψη του Καραβίδα η κοινότητα ήταν μια ιστορική κληρονομιά. 

Η επαναφορά στη ζωή του συντροφικού και αλληλέγγυου πνεύματος της θεωρείτο για τον Κ. Καραβίδα προϋπόθεση για την αλλαγή των σχέσεων και ιδιαίτερα για την ανάπτυξη της οικονομίας. Επεκτεινόμενη στο σύνολο των κοινωνιακών σχέσεων η κοινότητα εκλαμβανόταν ως μήτρα σύλληψης ενός νέου οικονομικού και πολιτικού δυναμισμού. 

Ο Κ. Καραβίδας για να θεμελιώσει το πρόταγμα του συγκέντρωσε από τις επιτόπιες έρευνες του στην αγροτική ύπαιθρο ένα τεράστιο εμπειρικό υλικό, το οποίο αποτέλεσε πρωτογενές υλικό για τις εργασίες των νεότερων επιστημόνων. 

Έδειξε με τα ευρήματα του το δρόμο που οδηγεί στην αυτογενή και αυτοδύναμη ανάπτυξη της χώρας και σε μια άλλη πολιτική που επέχει το αυτεξούσιο της ζωής.

Οι πολυδύναμοι θεσμοί της κοινότητας ήταν αυτοί που της επέτρεπαν να υπερβεί τις αντιφάσεις και να αναχθεί σε ισότιμο θεσμικό φορέα της αγοράς. 

Ο Κ. Καραβίδας προσπάθησε –αλλά δεν το πέτυχε - να κάνει πράξη αυτό που έλεγε ο Γάλλος σοσιαλιστής Jean Jaurès για τους σοσιαλιστές: 

«Οι σοσιαλιστές από την εστία των προγόνων τους κρατούν την φλόγα και οι συντηρητικοί τις στάχτες». 

                                                                      










Τη φλόγα θέλησε να μεταλαμπαδεύσει στην κοινωνία της εποχής του ενσταλάζοντας στα πνεύματα και στη συνείδηση ένα άλλο περιεχόμενο ζωής, το οποίο από τη φύση του αντιμάχεται τον ατομικιστικό ωφελιμισμό, την αποσυνθετική ειδίκευση της μισθωτής εργασίας και το ανώνυμο μετοχικό κεφάλαιο του τραπεζικού- τοκογλυφικού συστήματος.

Με τα έργα του «Δημοκρατία και Αυτοδιοίκησις εν Ελλάδι» (1930) και «Αγροτικά μελέτη συγκριτική» (1931) έθεσε τα θεμέλια του κεντρόφυγου και αναπτυξιακού του οράματος. Επιχείρησε να απεγκλωβίσει την αυτοδιοίκηση από το σφιχτό εναγκαλισμό της με το Κράτος. Θέλησε να την κάνει κύτταρο της δημοκρατίας και πρώτη ύλη για τον μετασχηματισμό της παραγωγικής βάσης της οικονομίας, έτσι ώστε να την απεξαρτήσει, όπως έλεγε, από την «ατλαντική κεφαλαιοκρατική οικονομία». Προς την κατεύθυνση αυτή επεξεργάστηκε μια δέσμη συνεκτικών προτάσεων, ένα θεωρητικό ολοκλήρωμα, την «Κοινοτική Πολιτεία» (1935).

Ο ριζοσπαστισμός της σκέψης του έθεσε σε αμφισβήτηση τους κυρίαρχους θεσμούς και τις πρακτικές τους που κάνουν τους πολίτες αδιάφορους για τα κοινά και εξαρτημένη τη ζωή τους από το πολιτικό «ρουσφέτι». Η αναστροφή αυτής της πορείας συνεπαγόταν την μετατόπιση του κέντρου βάρους λήψης και υλοποίησης των αποφάσεων από τα «άνω», το κράτος, προς τα «κάτω», την αυτενεργούσα και συναποφασίζουσα συλλογική δύναμη. 

Οι πράξεις της οποίας δίνουν κοινωνικό, πολιτικό και οικονομικό περιεχόμενο στην ελευθερία και τη δημοκρατία. Και όπως σημείωνε στο «Δημοκρατία και Αυτοδιοίκησις» «[…] η ελευθερία δεν είναι κάτι που χορηγείται και οργανώνεται μηχανικά εκ των άνω, με κάποιο εγκεφαλικό τέχνασμα, είναι κάτι που –εν μέτρω- υπάρχει (και) δεν μπορεί να μείνει κενή λέξη». Για να αποκτήσει ιστορικό νόημα η ελευθερία και οικονομική διάσταση η δημοκρατία, απαιτούσε ένα ποιοτικό άλμα που είναι η δημιουργία ενός ελεύθερου και ισότιμου συνεταιρισμού παραγώγων και η ισοκατανομή του παραγόμενου συλλογικού πλούτου.

Ο Κ.Καραβίδας, στην προσπάθεια του να εμπραγματώσει το αυτοδιαχειριστικό όραμα του και θεωρώντας ότι η γεωοικονομία είναι ο πρωταρχικός παράγοντας πλούτου της Ελλάδας, προτρέπει -ως στέλεχος της Αγροτικής Τράπεζας- τους μικροκαλλιεργητές ιδιοκτήτες γης να εγκαταλείψουν τις παλαιές μεθόδους καλλιέργειας και τους παραδοσιακούς οικογενειακούς τρόπους εργασίας, τον παλαιοτεχνικό τους οικότυπο και να ενώσουν για το κοινό τους συμφέρον τις δυνάμεις τους. Η συλλογική δύναμη για τον συγγραφέα είναι ανώτερη από πλευράς ποιότητας, ποσότητας και έντασης και αποτελεσματικότερη από ότι το άθροισμα των επιμέρους οικογενειακών κλήρων. Η συγκρότηση τους σε συνεταιριστικές ενότητες, μη εξαιρουμένων και των συνεταιριστικών τραπεζών, προσφέρει ασύγκριτα αποτελέσματα. 

Το βάρος των καλλιεργειών, όπως έλεγε, πρέπει να πέσει σε καλλιέργειες «επιδεκτικές εντατικής εκμεταλλεύσεως και μεγάλης αποδόσεως με καθαρόν κέρδος». Η «εκποίκιλση» των παραγόμενων προϊόντων, η αξιοποίηση των πλουτοπαραγωγικών πηγών της χώρας και του πλούσιου υπεδάφους της, η ανάπτυξη ανταλλακτικών σχέσεων με τις όμορες και οργανωμένες πάνω σε συνεργατική βάση Βαλκανικές χώρες ήταν μερικά από τα βασικά μέτρα για την οικοδόμηση της ζωής πάνω σε νέες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές βάσεις.

Ξεκινώντας τη σκέψη του από το τοπικό, μέσα από αναβαθμούς, μεταβαίνει στο εθνικό και το Βαλκανικό και φθάνει στο διεθνές, που είναι η συμμετοχή και η ένταξη των παραγόμενων προϊόντων στη διεθνή αγορά, στο χώρο της οποίας μπορεί να εξισορροπηθεί η συνεργασία με τον υγιή ανταγωνισμό.  Οι θέσεις του για τις ανταλλαγές προϊόντων με τις Βαλκανικές χώρες είχαν και ένα άλλο νόημα. Προεικόνιζαν μια γεωφυσικά ολοκληρωμένη και γεωπολιτκά σπονδυλώμενη οικονομία. 

Η ανθρωπογεωγραγική ενοποίηση του Βαλκανικού χώρου δημιουργούσε τις προϋποθέσεις μιας πραγματικής αδελφοσύνης των λαών σε μια περιοχή, η οποία ήταν το μήλον της έριδος και παραμένει το σημείο ανταγωνισμού των Μεγάλων Δυνάμεων και των εθνικισμών.

Ο «τρίτος δρόμος» που χάραξε με την σκέψη του ο Καραβίδας και ο οποίος θα έφερνε ανάπτυξη και ευημερία στη χώρα και ειρηνική συνύπαρξη των λαών της Βαλκανικής, περιττό να λεχθεί ότι αγνοήθηκε. Οι παρατρεχάμενοι της πολιτικής εξουσίας, «αστοί» οικονομολόγοι θεώρησαν τον Κ. Καραβίδα ουτοπιστή, γιατί εκινείτο πέραν των συνόρων των αστικών θεσμών και της «αστικής» πραγματικότητας. –Ποιάς αστικής πραγματικότητας; Αυτής του εμπορομεσιτικού κεφαλαίου και του εξαρτημένου από τον εξωτερικό δανεισμό κράτους, που για άλλη μια φορά, το 1932, το οδήγησε σε πτώχευση. – Επίσης, οι «αστοί» οικονομολόγοι αντιμετώπισαν τους αγρότες ως μια απολίτιστη και αμελητέα μάζα, η οποία δεν ήταν για τίποτε άλλο ικανή παρά μόνο για να παρέχει την ψήφο της για την νομιμοποίηση της εξουσίας. 

Δεν είναι τυχαίο ότι στον ελληνικό πολιτικό σχηματισμό εκτός από το μικρό και βραχύβιο Αγροτικό Κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου, το οποίο δεν συμμετείχε στις εκλογές του 1928 και απορροφήθηκε από τον Βενιζελισμό, τελικά δεν υπήρχε αγροτικό κόμμα στην Ελλάδα. Την ίδια αδιαφορία για τα αγροτικά στρώματα έδειξαν με το δικό τους τρόπο και οι δογματικοί μαρξιστές, οι οποίοι κινούμενοι στη σφαίρα των ψευδαισθήσεων, όπως ο Γ. Σκληρός στο έργο του «Τα σύγχρονα προβλήματα του Ελληνισμού» (1919) είδε στην έλευση του Ε. Βενιζέλου τον «ολοκληρωμένο ηγέτη της αστικής τάξης» σε μία κοινωνία, όπως η ελληνική, που για λόγους ιστορικούς και αντικειμενικούς στη οποία δεν μπόρεσε να δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί κοινωνικά, ιδεολογικά, πολιτικά και οικονομικά αστική τάξη και αντίστοιχα ένα οργανωμένο και συνειδητοποιημένο προλεταριάτο. Ο Σκληρός, ευελπιστώντας ότι θα υπάρξει με τον Βενιζέλο αυτό που δεν υπήρχε ή που υπήρξε ως ισχνή κοινωνική παρουσία, φαντασιώθηκε «ταξική πάλη» και «ταξικές συγκρούσεις», οι οποίες θα οδηγούσαν την χώρα στην εθνική ολοκλήρωση της. Κάτω από αυτό το σκεπτικό αντιμετώπισε τα αγροτικά στρώματα ως καθυστερημένα υπολείμματα προκαπιταλιστικών μορφών σχέσεων που όφειλαν δια μαγείας να προλεταριοποιηθούν.















Οι εσωκομματικοί ανταγωνισμοί,  που συγκλόνισαν το Κομμουνιστικό Κόμμα στην δεκαετία του 1920, είχαν ως αποτέλεσμα τις δυσφημιστικές επιθέσεις εναντίον των ομοϊδεατών τους. Από αυτές δεν γλίτωσε ο Γ. Σκληρός, όταν ο Γ. Κορδάτος στο άρθρο του «Ο Γ. Σκληρός και το έργο του», που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Νέα Επιθεώρηση (1929), τον αποκάλεσε «απολογητή του Βενιζελισμού» και «σοσιαλπατριώτη» που έπρεπε να πεταχτεί «στην κοπριά της ιστορίας». 
Και από το άλλο μέρος η περιφρόνηση των «αστών» θεωρητικών για τους «άξεστους» αγρότες  και η αδυναμία  των μαρξιστών να δουν τα αγροτικά στρώματα ως κοινωνικούς συμμάχους τους και ως κινητήρια  δύναμη της κοινωνίας και της οικονομίας, είχε ως αποτέλεσμα να τα εγκατέλειψαν στην μοίρα τους. Λεηλατημένα τα άφησαν να γίνουν  βορά στο πελατειακό κράτος και αθύρματα στα χέρια εξωγενών συμφερόντων.
                                                                              

Κάτω από αυτές τις συνθήκες δρομολογήθηκαν οι διαδικασίες δημογραφικής αποψίλωσης και κοινωνικο-οικονομικής αφαίμαξης της αγροτικής υπαίθρου και αντίστοιχα η πορεία γιγάντωσης των πόλεων με προεξάρχουσα την πρωτεύουσα και την ένταξη των νεοπαγών αντιπαραγωγικών μικροαστών στο τομέα των υπηρεσιών, ως μετακινούμενων κοινωνικών παρασίτων.

Με βάση αυτά τα δεδομένα δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς πως δομήθηκε η πολιτική και οικονομική πυραμίδα της εξουσίας στην Ελλάδα. ‘Όπως, επίσης, μπορεί να εξηγήσει το πώς φθάσαμε έως εδώ  και γιατί οι αντιθέσεις δεν μπόρεσαν να φθάσουν στην ωρίμανση τους, αλλά αναλώθηκαν σε θνησιγενείς διεκδικήσεις μικροσυμφερόντων και σε χωρίς αντίκρισμα διαμαρτυρίες. Οι ιδέες του Καραβίδα μπορούν ίσως να αποτελέσουν, στην συγκυρία που βιώνουμε, αφορμή προβληματισμών και συναγωγής συμπερασμάτων. 

Πάντως, ο Καραβίδας, ζώντας σε ηθική μοναξιά που του επέτρεψε να κάνει τη σκέψη του γόνιμη, θέλησε με το έργο του μέσα στο διχασμένο τοπίου του μεσοπολέμου να δείξει ότι οι υποβιβασμένοι και παραγνωρισμένοι κοινοτικοί θεσμοί ως συναισθηματικοί δεσμοί και συμμετοχικοί και συνεργατικοί θεσμοί αποτελούν πηγή παραγωγής νοήματος και η αναζωογόνηση του θεμελιακού τους υποστρώματος είναι σε θέση να δώσει απαντήσεις και λύσεις στα αδιέξοδα της ελληνικής κοινωνίας.

πηγή: sotirisbotas.blogspot.gr/

ΖΑΚΛΙΝ ΝΤΕ ΡΟΜΙΓΥ - Η ΑΝΑΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΕΨΗ

April 30, 2015, 12:37 pm

≫ Next: ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ - ΑΠΛΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΝΑ ΔΙΩΞΕΤΕ ΤΟΥΣ ΦΟΒΟΥΣ ΣΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΕΛΕΓΞΕΤΕ ΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΣΑΣ

≪ Previous: ΕΞ ΑΦΟΡΜΗΣ Ο ΤΡΙΤΟΣ ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Δ. ΚΑΡΑΒΙΔΑ

$

0

0

Ίσως φαίνεται περίεργο να μιλάμε για τη γέννηση ίσων νόμωνσαν ανακάλυψη, όπου μπορούμε να την αποδώσουμε σε κάποιο συγκεκριμένο λαό και σε συγκεκριμένη χρονολογία. Γιατί, a priori, κάθε ομάδα ανθρώπων, όποια κι αν είναι, δεν μπορεί να επιβιώσει παρά μόνο αν τα μέλη της υπακούουν σε ορισμένο αριθμό κανόνων που διέπουν τη συμπεριφορά τους. Και όσα γνωρίζουμε για την αρχαία Ελλάδα λαμπρύνουν αυτό το αξίωμα. Πρέπει επίσης να γνωρίζουμε τη φύση αυτών των κανόνων.

Μπορεί να είναι θρησκευτικοί: στην περίπτωση αυτή συνδέονται συχνά με θεϊκούς χρησμούς και μεταδίδονται με ιερατική παράδοση. Μπορεί να είναι και οικογενειακοί: έτσι ο Ε. Benvemste (στο Le vocabulaire des institutions indo-europeennes, σ. 103) προσδιορίζει την έννοια Θέμις[1] της ομηρικής εποχής λέγοντας: «Στο έπος, με τη λέξηθέμιςεννοούμε τις προ­διαγραφές που ορίζουν τα δικαιώματα και τα καθήκοντα του καθενός υπό την εξουσία που ασκεί ο αρχηγός του γένους, είτε στην καθημερινή ζωή μέσα στο οικιακό περιβάλλον, είτε στις εξαιρετικές περιπτώσεις: συμμαχία, γάμος, μάχη. Τέτοιοι κανόνες μπορούν επίσης να ισχύουν στις σχέσεις μεταξύ διαφορετικών οικογενειών και στις σχέσεις με το μονάρχη: στην περίπτωση αυτή αποκτούν ήδη πολιτική σημασία Και όμως οι κανόνες αυτοί δεν είναι καθόλου νόμοι. Καθώς δεν έχουν συχνά άλλο λόγο ύπαρξης, εκτός από τη σιωπηρή παραδοχή εκείνων που τους τηρούν, οι κανόνες δεν έχουν την αξίωση να είναι έγκυροι, για ένα Κράτος στο σύνολο του, ούτε γνωστοί σε όλους, ούτε κυρίαρχοι από μόνοι τους.

Η αρχαία Ελλάδα παρουσιάζει όμως το μοναδικό πλεονέκτημα να μας καθιστά θεατές στη μεταλλαγή των κανόνων αυτού του είδους, σε πραγματικούς νόμους: παρακολουθούμε στα γεγονότα, στο λεξιλόγιο, τη γένεση μιας έννοιας στην οποία θα στηριχτεί αργότερα ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός μας.

Η ομηρική εποχή δεν γνώριζε νόμους: γνώριζε μόνο τους κανόνες που αναφέραμε προηγουμένως. Η εξουσία βρίσκεται στα χέρια των βασιλέων. Η κοινωνία είναι φεουδαρχική. Η δικαιοσύνη αποδίδεται μέσα στην οικογένεια ή με αντίλογο και διαιτησία. Αν και χωρίς αμφιβολία, η κατάσταση αυτή εξελίχτηκε ικανοποιητικά από τη Μυκηναϊκή εποχή ως τις αρχές του 8ου αιώνα (πιθανή χρονολογική τοποθέτηση του Ομήρου) η εξέλιξη αυτή βαρύνει λιγότερο σε σχέση με τις μεγάλες αλλαγές που θα γνωρίσουν οι δύο επόμενοι αιώνες.

Από την αρχή του 8ου αιώνα βλέπουμε να οργανώνονται οι πόλεις: η εξάπλωση των αποικιών μας δίνει τη μαρτυρία.

Δυστυχώς δεν έχουμε επαρκείς πληροφορίες για την ίδρυση αυτών των πόλεων. Είναι όμως αναμφισβήτητο ότι μια τέτοια γέννηση χρειάστηκε να συνοδευτεί από μία πρώτη κοινή εφαρμογή των εθίμων και από μια πρώτη συναίνεση για το ρόλο που αντιστοιχεί στον καθένα. Είναι εκείνο που συνειδητοποίησε ο Πλάτων όταν, με την εξιδανικευμένη μέθοδό του, επικαλείται, στο 3ο βιβλίο των Νόμων (681 be), τον τρόπο με τον οποίον οι αντιπρόσωποι εξετάζουν τα έθιμα των διαφόρων ομάδων, ώστε να διακρίνουν όσα αξίζουν να διατηρηθούν στο όνομα του κοινού συμφέροντος.

Κυρίως όμως στις πόλεις αυτές συμβαίνει να εξαφανίζεται γρήγορα το μοναρχικό καθεστώς. Τη θέση του καταλαμβάνουν αριστοκρατικά καθεστώτα και τότε έγινε δυνατή η δημιουργία μιας πραγματικής πολιτικής ζωής. Αυτή η συμμετοχή στην εξουσία απαιτούσε φυσικά την επεξεργασία κοινών κανόνων, που θα καθόριζαν τα δικαιώματα και τις αρμοδιότητες του καθενός. Ο νόμος εμφανίζεται λοιπόν όταν, με τη μία ή την άλλη μορφή, οι πολίτες αποκτούν πρόσβαση στην πολιτική ζωή.

Την ίδια όμως εποχή, μία κεφαλαιώδης εφεύρεση πρόκειται να διευκολύνει την επεξεργασία αυτών των κοινών κανόνων: η εφεύρεση αυτή ήταν η γραφή.

Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται ακριβώς για εφεύρεση. Οι Έλληνες της Μυκηναϊκής Εποχής είχαν χρησιμοποιήσει τη συλλαβική γραφή που διαβάζουμε τελευταία στις πινακίδες, στις οποίες έχει διατηρηθεί. Αλλά αυτή η γραφή χάθηκε στο ναυάγιο του μυκηναϊκού πολιτισμού με την άφιξη νέων πληθυσμών. Αργότερα έμελλε ν’ αντικατασταθεί από το αλφάβητο το οποίον οι Έλληνες χρησιμοποιούν και σήμερα. Οι πρώτες γνωστές μαρτυρίες για τη χρήση αυτού του αλφάβητου ανάγονται στα μέσα του 8ου αιώνα. Η γραφή λοιπόν θα απέβαινε πολύ σύντομα, μέσον πολιτικής χειραφέτησης: με τη γραφή γινόταν, μια για πάντα και για τη χρήση όλων, εύκολος ο καθορισμός των κανόνων, που αντιστοιχούσαν ως τότε μόνο σε αόριστες παραδόσεις υποκείμενες, είτε στο απόκρυφο, είτε σε αυθαίρετες ερμηνείες. Ο πολιτικός νόμος δεν μπόρεσε ν’ αποκτήσει υπόσταση, παρά μόνο από την ημέρα που καταχωρήθηκε σε γραπτό κείμενο.

Και εδώ ακόμα ο Πλάτων μπορεί να χρησιμεύσει ως μαρτυρία, καθώς στο 3ο βιβλίο των Νόμων, δεν παραλείπει να επιμένει στο ρόλο που η γραφή. Στην αρχή, λέει, οι άνθρωποι δεν είχαν διόλου νόμους. Και εξηγεί: «Εκείνη την εποχή δεν είχαν ανάγκη από νομοθέτες και οι νόμοι δεν αποτελούσαν γενικό φαινόμενο. Οι άνθρωποι που ζούσαν τότε δεν ήξεραν να γράφουν αλλά όλοι ζούσαν σύμφωνα με τα έθιμα και τους πατροπαράδοτους νόμους, όπως θα λέγαμε σήμερα (680 α)[2]Και ο Ευριπίδης, υμνώντας στις Ικέτιδες την αθηναϊκή δημοκρατία, είναι εξ ίσου σαφής όταν υπογραμμίζει στο στίχο 432: Όταν όμως οι νόμοι είναι γραμμένοι, φτωχός και πλούσιος στέκουν πάντοτε ίσοι![3]

Πράγματι, η πολιτική χειραφέτηση, που υποβοήθησε το σχηματισμό των πόλεων, και η διάδοση της γραφής, που έδωσε στους κανόνες υπόσταση αντικειμενική και κοινή για όλους, δημιούργησαν πολύ γρήγορα ένα νομοθετικό έργο. Στο σημείο αυτό η παράδοση δεν είναι απόλυτα βέβαιη και πολλοί θρύλοι εμπλέκονται σε πολλά νέα πολιτικά δόγματα. Ωστόσο, η Ελλάδα διατηρούσε την ανάμνηση μιας σειράς από μεγάλους «νομοθέτες» που έδωσαν σε διάφορες πόλεις σύνταγμα. Επιφανέστερος είναι εκείνος για τον οποίο γνωρίζουμε τα λιγότερα, δηλαδή ο Λυκούργος που συνέταξε τη νομοθεσία της Σπάρτης. Οπωσδήποτε, η μεγάλη – ρήτρα – της Σπάρτης, δηλαδή ο συνταγματικός νόμος της πόλης, φαίνεται να ανάγεται στα μέσα του 8ου αιώνα. Και άλλοι νομοθέτες έμειναν ονομαστοί στην Ελλάδα, όπως ο Ζάλευκος, νομοθέτης των Λοκρών, ο οποίος τοποθετείσαι στο 660 περίπου και ο Χαρώνδας ο νομοθέτης της Κατάνης γύρω στο 630. Υπήρξε στην Ελλάδα ένα γενικό κίνημα. Και οι πόλεις που δεν διέθεταν αρμόδιο πρόσωπο καλού σαν από αλλού κάποιον, για να θεσπίσει νόμους. Η Θήβα π.χ. φαίνεται ότι κάλεσε τον Κορίνθιο Φιλόλαο[4]. Όσο για την Αθήνα, η παράδοση αναφέρει όχι γνώρισε διαδοχικά δύο νομοθέτες: τον Δράκοντα, έναν ευγενή Αθηναίο στο τέλος του 7ου αιώνα, και τον Σόλωνα, τον περιφημότερο όλων, που έζησε στις αρχές του 6ου αιώνα και εγκαινιάζει την κλασική εποχή, που έμελλε να γίνει η εποχή της αθηναϊκής δημοκρατίας.

Mε την εμφάνιση της; δημοκρατίας, ο νόμος παίρνει στην Αθήνα το νόημα που θα αποτελέσει πρωτοτυπία στην ελληνική σκέψη. Περισσότερο από κάποιες γενικές αρχές, καθορισμένες στο όνομα μιας θεϊκής αποκάλυψης, κυρίως τους απλούς πρακτικούς κανόνες, που ορίζουν ποινές για ορισμένα αδικήματα, οι νόμοι στο δημοκρατικό πολίτευμα, θα ρυθμίσουν με γενική συναίνεση, τις διάφορες όψεις της κοινής ζωής. Το κύρος τους θα αντικαταστήσει την ατομική ή την ομαδική κυριαρχία, που από τότε θεωρείται ύβρις.

Ο νόμος αντιτάσσεται στην αυθαιρεσία. Και εδώ εμφανίζεται η σχετική αδυναμία του Σόλωνα. Διότι, αφού στην πατρίδα του έπαιξε το ρόλο του διαιτητή μεταξύ φτωχών και πλουσίων και πρόσφερε μια σειρά νόμους, χαραγμένους σε ξύλο, δεν έδωσε στον εαυτό του την ικανοποίηση ότι πεθαίνοντας άφηνε την Αθήνα σε έννομη τάξη: ένα χρόνο πριν από το θάνατο του Σόλωνα και παρ’ όλες τις προσπάθειες του, ο Πεισίστρατος κατέλαβε την εξουσία στην Αθήνα, που γνώρισε και αυτή την τυραννία ύστερα από πολλές ελληνικές πόλεις. Οι Αθηναίοι θα γίνουν πάλι υπεύθυνοι της πολιτικής ζωής τους, μετά την ανατροπή της τυραννίας και με έναν καινούργιο νομοθέτη, σαφώς δημοκρατικότερο από τον Σόλωνα. Το σύνταγμα που καθιέρωσε ο Κλεισθένης διέλυσε το πλαίσιο με τις οικογενειακές κάστες, κατάργησε την εξουσία των μεγάλων οικογενειών και διαχωρίζοντας το λαό της Αθήνας σε φυλές, εγκαθίδρυσε το σύνταγμα με το οποίο θα κυβερνηθεί η κλασική Αθήνα: με τη Βουλή των Πεντακοσίων και τη Συνέλευση του Δήμου. Από τότε ο νόμος, θεμέλιο και αποτέλεσμα της δημοκρατίας, γίνεται πολιτικός νόμος, γίνεται ο νόμος.

Αυτό επιβεβαιώνει η εξέταση του λεξιλογίου. Γιατί η λέξη νόμος αρχίζει να εφαρμόζεται στον πολιτικό τομέα από εκείνη την εποχή.

Αρχικά δεν υπήρχε βέβαια καμιά λέξη που να υποδηλώνει κάτι, του οποίου την ύπαρξη κανείς δεν είχε προβλέψει. Και όμως η λέξη νόμος υπήρχε. Και αν δεν συναντάται στον Όμηρο[5] συναντάται σύντομα στη συνέχεια (στους, Ησίοδο, Αρχίλοχο, Θέογνι, Αλκαίο κ.α…). Μέσα όμως από τις ποικίλες έννοιες του[6] δεν προκύπτει καμιά έννοια πολιτική. Μπορεί να εφαρμοστεί στο τραγούδι και στη μουσική η ακόμα να υποδηλώνει μια ιεροτελεστία, μερικές φορές κάποια συνήθεια, άλλοτε ένα ηθικό αξίωμα. Συνδέεται προφανώς με τη ρίζα της λέξηςνέμωπου σημαίνει μοιράζω (αν και η σημασιολογική σχέση με το νέμω μερικές φορές καθορίζεται δύσκολα) και γενικά υποδεικνύει κάθε είδους κανόνα σε όλους τους τομείς.

Εξ άλλου, όταν άρχισαν να συντάσσουν τους νόμους δεν κατέφυγαν στη λέξη νόμος. Ο συνταγματικός νόμος της Σπάρτης ονομάζεται ρήτρα και η λέξη συνδέεται με το ρήμα λέγω. Επρόκειτο για σχέση εντιμότητας (όπως στην Οδύσσεια, ξ, 393, όπου η λέξη προσδιορίζει μια συμφωνία) ή για ένα λόγο ιερό[7]; Δεν έχει και τόση σημασία αφού η χρήση αυτή δεν συναντάται αλλού. Στην Αθήνα, το όνομα που δόθηκε αρχικά στους νόμους ήταν η λέξη Θεσμός, λέξη που παράγεται από το ρήμα τίθημι – θέτω[8]. Και το πέρασμα από τη λέξη θεσμός στη λέξη νόμος είναι από τα πιο αποκαλυπτικά.

Πράγματι, η λέξη Θεσμός (που υπάρχει ήδη στον Όμηρο), χρησιμοποιείται για τους νόμους του Δράκοντα. Και ο ίδιος ο Σόλων αποκαλεί τους δικούς του νόμους θεσμούς. Στο περίφημο απόσπασμα 24,  όταν δηλώνει υπερήφανα ότι συνέταξε νόμους ίσους και για τον καλό και για τον κακό (στίχοι 18-20), χρησιμοποιεί τη λέξη θεσμοί. Προκύπτει το ερώτημα αν μεταχειρίζεται τη λέξη νόμος στο ίδιο ποίημα όταν, στους στίχους 15-16, λέει: «αυτό το κατόρθωσα με τη δύναμη του νόμου ενώνοντας τον καταναγκασμό και τη δικαιοσύνη Ο πάπυρος του κειμένου του Αριστοτέλη (στον οποίο περιέχεται το κείμενο αυτό) λέει πράγματι: κράζει νόμου (με τη δύναμη του νόμου). Αντίθετα, τα χειρόγραφα του Πλούταρχου και του Αίλιου Αριστείδη[9] λένε κράτει homou (με τη δύναμη του ανθρώπου) και πρέπει να εννοηθεί: αυτό το πραγματοποίησα με το κύρος μου ενώνοντας σε ένα τον καταναγκασμό και τη δικαιοσύνη . Οι εκδότες και οι σχολιαστές αμφιβάλλουν[10]. Μας είναι αρκετό να αναγνωρίσουμε ότι, ακόμα και αν το κείμενο είχε εδώ τη λέξη. νόμου, η έννοια δεν θα ήταν ακόμα εντελώς πολιτική: Θα υποδήλωνε, με μια ηθική και αφηρημένη μορφή, την ολοκάθαρη ιδέα ενός κανόνα, μιας τάξης που εισάγεται στη ζωή του ανθρώπου.

Ο Σόλων δεν χρησιμοποιεί τη λέξη νόμος με την έννοια του νόμου μιας πόλης. Αν και ορίζει την τάξη που επικρατεί έτσι ως ευνομία, είναι φανερό ότι δεν πρέπει να συνδεθεί η λέξη αυτή με τον νόμο[11].

Αντίθετα, εκ των υστέρων οι θεσμοί αυτοί θα φέρουν το όνομα νόμοι με την έννοια που έχουν ήδη στον Ηρόδοτο. Από ποτέ χρονολογείται η νέα χρήση, και πού υπάρχει το πρώτο αποδεικτικό στοιχείο της;

Η αναζήτηση είναι διασκεδαστική και η επιβεβαίωση δύσκολη. Συναντώνται χρήσεις όπου η λέξη είναι δυνατόν να υποδηλώνει νόμους, πιθανότερο όμως είναι να υπονοεί τα τρέχοντα έθιμα σε διάφορες χώρες (όπως στον Αρχίλοχο, απ. 230 Bude) ή ακόμα τρόπους ζωής (όπως στον Θέογνι, 290), δηλαδή κανόνες αρχής (στο αυτό 54). Αργότερα, προς τις αρχές του 5ου αιώνα, πληθαίνουν τα αβέβαια παραδείγματα. Στο 2ο Πύθειον του Πίνδαρου (στ «6> γύρω στο 475, η λέξη νόμος υποδηλώνει ένα είδος συντάγματος (μοναρχικό, δημοκρατικό, αριστοκρατικό). Στο πρώτο (στ. 62), το 470, τίθεται το ερώτημα αν πρόκειται για νόμους με την ακριβή έννοια της λέξης ή για μια τάξη πραγμάτων που ερμηνεύεται στα έθιμα. Η έννοια της νομοθεσίας γενικά επιβεβαιώνεται ήδη από τότε σε δύο ωραία αποσπάσματα του Ηράκλειτου. Το ένα λέει ότι όλοι οι ανθρώπινοι νόμοι αντλούν τη δύναμή τους από ένα θείο νόμο (απ. 114)[12], και το άλλο ότι οι πολίτες οφείλουν να μάχονται για τους νόμους τους, όσο και για τα οχυρά τους (απ. 44). Τα παραδείγματα αυτά, ακόμα αβέβαια[13], διατυπώνονται όλα έξω από τον αθηναϊκό χώρο – όπως οι τρείς επιγραφές που ανακάλυψε ο Μ. Ostwald, όπου χρησιμοποιείται η λέξη νόμος για να υποδηλώσει νόμους (μεταξύ 465 και 455)[14].

 Αντίθετα, υπάρχουν πολλά παραδείγματα στον Αισχύλο που, (χωρίς να είναι καθοριστικά γιατί αποκλείεται στη δική του σκηνική πραγματικότητα η ιδέα των γραπτών νόμων) αναφέρονται σαφέστατα στην εξοικείωση με τον γραπτό νόμο στον κόσμο που ζει ο ποιητής. Η πρώτη ασφαλής μαρτυρία του νόμου με πολιτική έννοια, – κατά τον Μ. Ostwald – βρίσκεται στις Ικέτιδες, που ο μελετητής χρονολογεί με σωστή προσέγγιση μεταξύ 464-463. Είναι οι στίχοι 387-391: «Αν του Αίγυπτου οι γιοί σ’ εξουσιάζουν σύμφωνα με της χώρας σου τους νόμους, οι συγγενείς σας λέγοντας πως είναι οι πιο στενοί, σ’ αυτούς ποιος θα θελήσει ν’ αντισταθεί; Γιατί εσύ βέβαια πρέπει να φέρεις αποδείξεις πως δεν έχουν αυτοί απάνω σου καμιά εξουσία αν της πατρίδας σου έτσι οι νόμοι ορίζουν»[15]. Είναι πιθανόν να πρόκειται για κάποιο έθιμο, αλλά το ύφος υπονοεί την εξοικείωση με νομοθετικά κείμενα. Εξ άλλου, η ατμόσφαιρα δικαστικής κρίσης δίνει βαρύτητα στα δύο εδάφια των Ευμενίδων, όπου ο Αισχύλος γράφει, το 458, ότι ο νόμος απαγορεύει στο δολοφόνο να μιλήσει πριν εξαγνιστεί (448) η όχι κάποιος άνθρωπος είναι κατά τον νόμο» ικέτης της προστασίας του Απόλλωνα (576). Φυσικά εδώ πρόκειται για έθιμα θρησκευτικά. Ο αντίλογος όμως φαίνεται να μιμείται τις δικαστικές αγορεύσεις της εποχής. Και το γεγονός ότι τα παραδείγματα γίνονται όλο και περισσότερα[16] δείχνει ότι η συνήθεια να ανατρέχουν στον νόμο ήταν βαθιά ριζωμένη εκείνη την εποχή.

Μπορούμε λοιπόν να χρονολογήσουμε με βεβαιότητα την καινούργια χρήση από το τέλος του 6ου ή την αρχή του 5ου αιώνα. Και επειδή η λέξη θεσμός εξαφανίζεται διά μιας την ίδια εποχή[17] επιτρέπεται να σκεφτούμε ότι η ξαφνική επικράτηση της λέξης νόμος συνδέεται με την έλευση της δημοκρατίας. Είναι προφανές ότι αυτή η χρήση αρχίζει μια δεδομένη στιγμή, μεταξύ Πεισίστρατου και Περικλή. Θα ήταν ελκυστικό να σκεφτούμε ότι σχετίζεται με τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη. Η υπόθεση αυτή, που παρουσιάζουν σημαντικοί ελληνιστές[18], υποστηρίχτηκε με σθένος στο πρόσφατο βιβλίο του Ostwald Nomos and the beginnings of the Athenian democracy. Κατ’ αυτόν, η λέξη νόμος μαζί με τη λέξη ισονομία εισήχθησαν στην αθηναϊκή πολιτική ζωή με τον Κλεισθένη, το 507-506.

Η λέξη αυτή δεν πρόκειται να φύγει ποτέ πια. Και είναι αξιοσημείωτη η διαπίστωση όχι αυτή η λεκτική αλλαγή εκφράζεται περίλαμπρα στους ίδιους όρους που υποδηλώνουν ορισμένους δικαστικούς άρχοντες. Από τα μέσα του 7ου αιώνα υπήρχε στην Αθήνα το συμβούλιο των έξι «θεσμοθετών», επιφορτισμένων να μεταγράψουν τα θέσμια και να τα διατηρήσουν για την εκδίκαση των διαφορών. Το συμβούλιο αυτό επέζησε και ο Αριστοτέλης περιγράφει το ρόλο του κατά τον 4ο αιώνα. Όταν όμως, προς το τέλος του 5ου αιώνα, οι μετριοπαθείς πήραν την εξουσία στην Αθήνα και αποφάσισαν να προβούν σε αναθεώρηση των νόμων, συγκρότησαν ένα καινούργιο συμβούλιο, το συμβούλιο των «νομοθετών».Η αντίθεση αντανακλά την ανανέωση του λεξιλογίου που εκείνη την εποχή ήταν ριζωμένα στα ήθη.

Ίσως η διαφορά της αξίας των δύο λέξεων αποδίδει αυτή την αλλαγή. Για τον Μ. Ostwald, η λέξη θεσμός υπονοεί ότι ο νόμος έχει καθιερωθεί από ένα νομοθέτη που είναι πάνω και ξεχωριστά από τους άλλους. Η διάβαση από το θεσμό στον νόμο σημειώνεται τη στιγμή που απορρίπτεται η έννοια των νόμων οι οποίοι επιβάλλονταν εκ των έξω[19] Σε κάθε περίπτωση, είναι αναμφισβήτητο ότι η αλλαγή αυτή ανταποκρίνεται στην επιθυμία να σηματοδοτηθεί η είσοδος- σε μία καινούργια εποχή πιο εκσυγχρονισμένη και πιο θετική. Και δεν είναι απερισκεψία να υποθέσουμε ότι ο θρίαμβος της νεαρής αθηναϊκής δημοκρατίας, επί τη περσικής εισβολής, συνέβαλε στην εδραίωση του νέου λεξιλογίου και των νέων ιδεών. Πράγματι, οι Έλληνες υπήρξαν λίγο η πολύ "φιλελεύθεροι": και αν το σύνταγμά τους ήταν ολιγαρχικό είτε δημοκρατικό, ενώνονταν στην αντίθεση κατά του βαρβαρικού δεσποτισμού. Έτσι ώστε το μίσος τους κατά της τυραννίας ενισχύθηκε από μία πολιτιστική αντίθεση, προ την οποία μέχρι τότε δεν είχαν ιδιαίτερη ευαισθησία.

            Ο νόμος – και ακριβέστερα ο γραπτός νόμος – έγινε τότε το ίδιο το σύμβολο αυτής της διπλής αντίθεσης: ενσάρκωνε για τους Έλληνες τον αγώνα κατά της τυραννίας και το δημοκρατικό ιδεώδες, αλλά και τον αγώνα κατά των βαρβάρων και το ιδεώδες μιας εξευγενισμένης ζωής.

Αυτές οι δυο αντιθέσεις ερμηνεύονται ταυτόχρονα σε ένα περίφημο απόσπασμα του Ηρόδοτου.

Ήδη πριν από τον Ηρόδοτο, στους Πέρσες του Αισχύλου, μια τραγωδία που παίχτηκε οκτώ μόνο χρονιά μετά τη Σαλαμίνα, η αντίθεση μεταξύ της ελληνικής ελευθερίας και της περσικής υποδούλωσης ήταν σαφής. Όσον αφορά τους Αθηναίους, ο κορυφαίος εκπλήσσει τη σύζυγο του Δαρείου όταν εκείνη τον ερωτά: Ποιός ο αρχηγός που διαφεντεύει το στρατό τους;». Και εκείνος της δίνει την υπερήφανη απάντηση: «Δεν είναι δούλοι μήδε υπήκοοι σε κανέναν» (241-242)[20]. Ο Αισχύλος όμως δεν μιλούσε ακόμα για τον νόμο. Αντίθετα, ο Ηρόδοτος επαναλαμβάνει την ίδια αντίθεση στην Ιστορία του δίνοντας ως κλειδί την έννοια του νόμου: στο 7ο βιβλίο του, ο Δαρείος εκπλήσσεται (όπως και η γυναίκα του στους Πέρσες) όταν αναλογίζεται ότι οι Έλληνες (στην περίπτωση αυτή οι Σπαρτιάτες, όχι οι Αθηναίοι) ενδέχεται να τολμήσουν να στραφούν εναντίον του: «Πώς είναι δυνατόν να αντισταθούν εις τόσον πολυάριθμον στρατόν, εάν βέβαια είναι όλοι τους εξ ίσου ελεύθεροι και δεν εξουσιάζονται από ένα μόνον;»[21] Και αποσαφηνίζοντας τη σκέψη του παρατηρεί: Εάν δηλαδή είναι υπό την εξουσίαν ενός μόνον προσώπου, όπως συνηθίζομεν ημείς, τότε φοβούμενοι τον ένα αυτόν είναι δυνατόν να φανούν γενναίοι και παρά το φυσικόν τους και αναγκαζόμενοι από την μάστιγα είναι δυνατόν να βαδίσουν κατά πολυαριθμοτέρου εχθρού, έστω και αν είναι αυτοί ολιγότεροι. Αν όμως αφεθούν ελεύθεροι, ούτε το πρώτον ούτε το δεύτερον θα κάνουν». 

Σε αυτή την έκπληξη του βαρβάρου, ο Δημάρατος απαντά με τον νόμο: «Διότι αν και είναι ελεύθεροι, εν τούτοις δεν είναι εις όλα ελεύθεροι. Από πάνω τους δηλαδή στέκει ένας κύριος, ο νόμος, και αυτόν τον φοβούνται πολύ περισσότερο ακόμα απ’ ό, τι φοβούνται σένα οι δικοί σου. Και φυσικά κάνουν ό, τι προστάζει εκείνος. Και τους προστάζει πάντοτε το ίδιο, δεν τους επιτρέπει δηλαδή να φύγουν από το πεδίον της μάχης, οσοιδήποτε και αν είναι οι εχθροί»[22] . Ο νόμος είναι λοιπόν συγχρόνως το συμπλήρωμα της ελευθερίας και ο εγγυητής της Και ο συνδυασμός αυτός χαρακτηρίζει την Ελλάδα.

Τα μεταγενέστερα κείμενα φτάνουν σπάνια την ίδια σταθερότητα στη διατύπωση. Αρκούνται να επιβεβαιώνουν γενικά την απόρριψη της απολυταρχίας. Μπορούμε όμως να διακρίνουμε πως ξέρουν, σε κάθε ευκαιρία, να θυμίζουν ότι ο νόμος πρέπει να θεωρείται ίδιον της Ελλάδας, Έτσι, στον Ευριπίδη, όταν ο Ιάσων αναπτύσσει επιχειρήματα επιδέξιου σοφιστή για ν αποδείξει ότι δεν οφείλει τίποτα στη Μήδεια, αναλύει τα πλεονεκτήματα που αυτή απέκτησε ακολουθώντας τον: Πρώτον ζεις στην Ελλάδα κι όχι σε βάρβαρη χώρα. Τι είναι δίκαιο έμαθες, σύμφωνα ζεις τους νόμους, όχι όπως αρέσει στους ισχυρούς»[23]. Ομοίως και στον Ορέστη, όταν ο Μενέλαος απολογείται ότι έγινε βάρβαρος ζώντας με τους βαρβάρους και υπενθυμίζει ότι είναι ελληνική ιδιότης να τιμάς το γένος σου, ο γέρο Τυνδάρεω του απαντά υπερήφανα (στ. 487): Ναι, αλλά να σέβεσαι και τους νόμους!»[24]

Οπωσδήποτε, όταν τα κείμενα επικαλούνται τον νόμο ως το αντίθετο της τυραννίας, είναι αυτονόητο ότι υπονοούν ταυτόχρονα και την αντίθεση προς τους βαρβάρους τυράννους. Και η αντίθεση παρουσιάζεται συχνά.

Ο νεαρός Δίας στον Προμηθέα είναι ένας τύραννος[25] Αν και είναι θεός οι κριτικές που διατυπώνονται εναντίον του αντιπαραθέτουν την αυθαιρεσία του στην έννοια των γνωστών και σταθερών νόμων: «Το ξέρω πως είναι τραχύς κι ό, τι κάνει το νομίζει για δίκιο» (σ 198), κι ο Δίας νόμους καινούριους διαφεντεύει παράνομα» (159)[26]. Τέλος, «στους παλιούς θεούς ανέντροπα τη φαντασμένη του εξουσία να δείχνει (416-417)[27].

Εάν η έννοια των γραπτών νόμων δεν μπορεί να διατυπωθεί εδώ σε όλη  της την ένταση, υπάρχει αντίθετα στο θέατρο του Ευριπίδη, ο οποίος, όπως ξέρουμε, δεν αποφεύγει τους υπαινιγμούς στην πολιτική της εποχής του.

Στην τραγωδία του Ικέτιδες, που γράφτηκε λίγο μετά το 424, ο Ευριπίδης αντιπαραθέτει τον Αθηναίο Θησέα προς έναν κήρυκα των Θηβών. Και ο Θησέας επαίρεται ότι η τυραννία είναι σε αυτόν άγνωστη: "Και πρώτα, ξένε, αφέντη εδώ ζητώντας έκανες λάθος. Λεύτερη ΄ναι η πόλη κι ένας μονάχα δεν την κυβερνάει. Κυρίαρχος ο λαός…" (στ 403-405).[28] Ο κήρυκας τότε του απαντάει με μια αυστηρή κριτική της δημοκρατίας, καθεστώς στο οποίον, κατ’ αυτόν κυριαρχούν ταυτόχρονα η μηχανορραφία και η άγνοια. Έτσι έχουμε μια τυπική αντιπαράθεση, όπου οι αξίες των δύο καθεστώτων προβάλλονται διαδοχικά. Τι βρίσκει όμως ο Θησέας για να επικρίνει την τυραννία; Τι βρίσκει για να εξάρει τη δημοκρατία; Τον νόμο και ακριβέστερα το γραπτό νόμο: Χειρότερο κακό από το μονάρχη δε βρίσκεις σε μια πόλη. Πρώτα πρώτα νόμοι κοινοί για όλους δεν υπάρχουν, ένας εξουσιάζει κι έχει νόμο τη θέλησή του. ισότητα καμιά. Όταν όμως οι νόμοι είναι γραμμένοι, φτωχός και πλούσιος στέκουν πάντοτε ίσοι» (429 κ.σ.). Η κριτική της τυραννίας και το εγκώμιο της δημοκρατίας συνεχίζονται σε 25 στίχους, οι οποίοι συγκεντρώνουν μια ολόκληρη σειρά από επιχειρήματα που άλλα κείμενα προετοίμασαν Για αφετηρία, ο Ευριπίδης έχει θέσει ως αξίωμα τον νόμο. Η λέξη νόμος επαναλαμβάνεται χαρακτηριστικά σε τρεις διαδοχικούς στίχους. Και το καθεστώς που αντιτίθεται στην τυραννία καθορίζεται στην αρχή της φράσης και στην αρχή των στίχων με αυτή τη βασική προϋπόθεση: όταν όμως οι νόμοι είναι γραμμένοι…»[29]. Πριν από την ισότητα, πριν από την ελευθερία, στο αξίωμα και των δύο εννοιών βρίσκεται ο νόμος.

Και ο Σοφοκλής, που δεν εφαρμόζει όσο ο Ευριπίδης τον πολιτικό υπαινιγμό, βάζει εν τούτοις τον Θησέα να λέει και αυτός ότι, η Αθήνα είναι η πόλη όπου τίποτα δεν γίνεται χωρίς τον νόμο (Οιδίπους επί Κολωνώ, στ. 914).

Θα μπορούσαμε να παραθέσουμε και άλλα αρκετά παραδείγματα περισσότερο ή λιγότερο σαφή από την αφθονία που μας παρέχει ο 4ος αιώνας. Υπάρχουν ωραιότατα στον Κατά Μειδίου λόγο του Δημοσθένη, όπως η περικοπή (188): «Γιατί ορκιστήκατε, Αθηναίοι, ότι θα υπακούτε τους νόμους. Χάρη στους νόμους έχετε όλοι τα ίδια δικαιώματα. Χάρη στους νό­μους έχετε τ αγαθά που έχετε»[30]. Υπάρχουν σαφέστατα παραδείγματα και στον Αισχίνη που διακηρύσσει στον Κατά Τιμάρχου (4) και επαναλαμβάνει στον Κατά Κτησιφώντος (6): Γνωρίζετε πολύ καλά ότι εις όλον τον κόσμον τρία είναι τα πολιτεύματα: το δικτατορικόν, το ολιγαρχικόν και το δημοκρατικόν. Εις το δικτατορικόν πολίτευμα, ως και εις το ολιγαρχικόν, κυβερνώνται αι πολιτείαι κατά τας διαθέσεις των κατεχόντων την εξουσίαν, ενώ αι λαοκρατούμεναι πολιτείαι κυβερνώνται κατά την ισχύουσαν νομοθεσίαν». Στον πρώτο από αυτούς τους δύο λόγους συνεχίζει: Καλώς γνωρίζετε ότι και τους πολίτες και το πολίτευμα των λαοκρατιών εξασφαλίζουν οι νόμοι, ενώ τους μονάρχες και τους ασκούντας ολιγαρχίαν η καχυποψία και η ένοπλος σωματοφυλακή. Τελικά, λίγο αργότερα δηλώ­νει: «Ημείς δε, οι έχοντες κράτος δικαίου και ισότητος …» (5: έννομον πολι­τείαν)[31].

Ασφαλώς, όλοι οι συγγραφείς του 4ου αιώνα δεν είδαν τα πράγματα με τόσο απλό τρόπο. Εάν, για τους δημοκράτες, ο νόμος διέκρινε το καθεστώς τους, σε αντίθεση με τα άλλα, και, για ορισμένους, τους Έλληνες σε αντίθεση προς τους βαρβάρους, διέκρινε επίσης τους ανθρώπους σε σχέση με τα ζώα[32].

Εν τούτοις, ο νόμος δεν έπαψε ποτέ να φέρει στην ίδια τη σύστασή του τα σημάδια από τις συνθήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκε. Ακόμα και ο Πλάτων, που δεν είχε αδυναμία ούτε στην αθηναϊκή δημοκρατία, ούτε στην ισότητα που επέβαλλαν οι νόμοι της, θα ξανάβρισκε και αυτός, όταν συλλογιζόταν την τυραννία, διατυπώσεις που δεν αποδοκίμασε ο Θησέας των Ικέτιδων. Το βλέπουμε στην 7η και στην 8η επιστολή του. Σε αυτή την τελευταία, στο 354 b c. δείχνει πώς ο Λυκούργος μεταμόρφωσε την τυραννία σε ένα βασίλειο προορισμένο να συνεχιστεί: γιατί, όπως λέει, ο νόμος ήταν βασιλιάς στους ανθρώπους, όχι οι άνθρωποι, οι οποίοι γίνονταν τύραννοι των νόμων. Στην 7η επιστολή, στο 334 c, κάνει μία επίσημη προειδοποίηση: «Μην υποδουλώσετε τη Σικελία, ούτε άλλη χώρα, στην κυριαρχία ανθρώπων – αυτή είναι η δική μου συμβουλή – αλλά σε νόμους»[33].

Από τον Δημάρατο του Ηρόδοτου ως τον Πλάτωνα της 7ης επιστολής, περνώντας από τον Θησέα του Ευριπίδη, η παράδοση είναι η ίδια. Υπάρχει σε αυτή μία οξεία αίσθηση του κοινού νόμου, τον οποίον οι πολίτες είχαν την ικανότητα να δώσουν στον εαυτό τους, και από τον οποίον ανέμεναν ταυτόχρονα την ευταξία και την ελευθερία.

Για εκείνους, ήδη, η ελευθερία προσδιοριζόταν ως υπακοή στους νόμους.

Αυτή η εξωθρησκευτική και δημοκρατική άποψη ίσου νόμου, που αντιστοιχούσε στις συνθήκες της ανακάλυψής του και ερμηνευόταν στην επιλογή του λεξιλογίου, δεν ήταν εν τούτοις χωρίς δυσκολίες. Είχε αφαιρεθεί κάθε λέξη που υπονοούσε επιβεβλημένη απόφαση, διαταγή κάποιου σε άλλον. Η λέξη όμως που υιοθετήθηκε και της οποίας οι εφαρμογές, όπως αναφέραμε προηγούμενα, ήταν πολυποίκιλες, προσφερόταν για διαφορετικούς επίσης συνδυασμούς, καθώς περιείχε μια λανθάνουσα διφορούμενη έννοια και πιθανές αποκλίσεις.

Ο νόμος συμφιλιώνει πράγματι το αφηρημένο ιδεώδες της ευταξίας με τις απλές πρακτικές συνήθειες.

Υπάρχει ένας θείος νόμος που ρυθμίζει με ποιον τρόπο συμμετέχει το κάθε τι στην τάξη του σύμπαντος. Κατά τον Ησίοδο, σύμφωνα με τον νόμο αυτό, αν τα ζώα αλληλοσπαράσσονται, οι άνθρωποι χουν λάβει δωρεά τη δικαιοσύνη και ανταμείβονται, όταν ξέρουν να συμμορφώνονται. Η τάξη, ο κανόνας, η ευρυθμία που διέπουν το σύνολο του σύμπαντος είναι αυτό για το οποίον οι άνθρωποι θα καυχηθούν επειδή πέτυχαν να κυριαρχήσει στις πόλεις τους. Επίσης ο Θέογνις μιλάει (54) περιφρονητικά γι’ αυτούς που κάποτε (όπως στην Οδύσσεια ο Κύκλωπας)[34] γνώριζαν ούτε δίκαιο ούτε νόμους. Ο «νόμος» αντιπροσωπεύει έτσι ένα ιδεώδες πολιτισμού. Είναι ο κανόνας καθ’ εαυτός, το αξίωμα της τάξης, και οι άνθρωποι τον χάρισαν στον εαυτό τους, όπως ο Δίας τον χάρισε στον κόσμο.

Αλλά στην άλλη άκρη του σημασιολογικού πεδίου ο νόμος υπενθυμίζει με ποιο τρόπο τα πράγματα εξελίσσονται στην πράξη με τη δύναμη της συνήθειας. Αυτό εξηγεί γιατί κατ’ αρχήν μιλούν για νόμο εκεί όπου οι παραδόσεις είναι περισσότερο καθιερωμένες, δηλαδή στον τομέα των θρησκευτικών τελετουργιών. Ο Ησίοδος μιλάει για θείο νόμο. αλλά μιλάει επίσης και για θυσίες που προσφέρονται σύμφωνα με τη συνήθεια (Θεογονία, 417). Και αυτή η έννοια θα διατηρηθεί σε όλη τη διαδρομή του ελληνισμού. Θα μιλήσουν επίσης για τον τρόπο συμπεριφοράς, για έθιμα που υπόκεινται σε κριτική και που οπωσδήποτε ποικίλουν από λαό σε λαό. Σε αυτή την περίπτωση, ο νόμος είναι λιγότερο σεβαστός, λιγότερο δικαιωμένος, λιγότερο ρυθμιστικός, από όσο ήταν σεβαστός, δικαιωμένος και ρυθμιστικός στην πρώτη περίπτωση.

Ο πολιτικός νόμος, ο νόμος με την έννοια που θα μας απασχολήσει εδώ, βρίσκεται στο σημείο επαφής των δύο αυτών εννοιών. Καθορίζει, μια για πάντα, στο όνομα ενός ιδεώδους για την τάξη. τις παραδόσεις και τα έθιμα στα οποία τα μέλη μιας συγκεκριμένης ομάδας αποδέχονται να συμμορφώνονται. Η κανονιστική αξία του βασίζεται στη συνήθεια[35] και επιβεβαιώνεται από αυτή[36].

Η λέξη νόμος περιέκλειε, λοιπόν, μέσα της μια ένταση ανάμεσα στις δύο αυτές αξίες – ρυθμιστική και θετική – από την οποία, όπως θα δούμε στη συνέχεια, θα προκύψουν πολλά προβλήματα. Ερμήνευε όμως, με τον ίδιο τρόπο, την επιδίωξη να αναγνωριστεί μια ανθρώπινη τάξη και να δοθεί απόλυτη αξία στην καθημερινή συμπεριφορά, που θα αποτελέσει την υπερηφάνεια των Ελλήνων σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας και, σε κάποιο μέτρο, θα περάσει ολοζώντανη ως την εποχή μας.

---

[1] Ελληνικά στο γαλλικό κείμενο, όπως και όλες οι λέξεις οι οποίες σημειώνονται εφεξής με πλάγια στοιχεία. Με πλάγια και οι τίτλοι των έργων.

 [2] Πλάτων, Νόμοι, μετ. Γ. Κουσουνέλος., «Κάκτος». Από την αυτή μετάφραση και τα παραθέματα που ακολουθούν. (Σ.μ.)

[3] Ευριπίδης, Ικέτιδες, μετ. Τάσος Ρούσσος, «Κάκτος». (Σ.μ.). Βλ. επόμενες σελίδες 29-30.

[4] Η χάση αυτή, ιδιαίτερα χαρακτηριστική στους Έλληνες, η οποία τους ώθησε να διατυπώσουν το γρηγορότερο γραπτώς τους κανόνες ενός σαφούς δικαίου, εξηγεί το εύλογο ερώτημα, αν είχαν εφαρμόσει ποτέ εθιμικό δίκαιο. (Βλ, π.χ. Ed. Meyer, Gesch. d. Alt, II, σ. 573, και Hirzel, Themis…, σ. 359).

[5] Στη ραψωδία, α της Οδύσσειας, στ. 3, πολλών δ’ ανθρώπων ίδεν άστεα και νόον έγνω», ο Ζηνόδοτος διάβαζε νόμον αντί νόον. Πολλοί μελετητές, όπως ο Wilamowitz και ο Hirzel, υπερασπίσθηκαν τη λέξη νόμον, αλλά η μοναδικότητα αυτή δεν επιβεβαιώνεται (Ehrenberg) και σήμερα έχει σχεδόν απορριψθεί.

[6] Ο Ostwald διακρίνει 13!.

[7] Πιθανόν να υπάρχει εδώ η ιδέα ενός κελεύσματος: ο Σιμωνίδης, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος (βιβλίο 7, 28), έλεγε όχι οι Σπαρτιάτες πέθαιναν «τοις κείνων ρήμασι πειθόμενοι» και φαίνεται ότι υπάρχει απήχηση στους δύο όρους.

[8] Από αυτό επίσης παράγεται η λέξη θέμις που σημαίνει δικαιοσύνη στην αρχική και θεία μορφή της. Ο Ε. Benveniste (Le vocabulaire des institutions indo-europeennes, o. 102-103) υπενθυμίζει τη σχέση της λέξης θέμις με τη λέξη θεμέλιο και επιμένει ότι η λέξη σημαίνει το οικογενειακό δίκαιο σε αντίθεση με τη λέξη δίκη που είναι το δίκαιο μεταξύ των οικογενειών της φυλής.

[9] Αίλιος Αριστείδης. Ρήτορας από την Μυσία (126-189 μ.Χ.). Σπούδασε σοφιστική στην Πέργαμο και στην Αθήνα με δάσκαλο τον Ηρώδη τον Αττικό. (Σ.μ.)

[10] Στους υπερασπιστές της λέξης, νόμου πρέπει ν’ αναφέρουμε τον Stier Ισ. 230» και τον Gigante (σ. 321, οι οποίοι επιμένουν στην υψηλή έννοια που δόθηκε τότε στη λέξη νόμος, που προσδιορίζει ένα ηθικό και θρησκευτικό ιδεώδες. Στους υπερασπιστές της λέξης homou είναι οι Ehrenberg (σ. ! 16) και Heimmann.

[11] Η λέξη ευνομία προέρχεται από το ρήμα ευ νεμεσθαι δηλαδή, με την ευρύτερη έννοια, να διοικείσαι καλά. Αυτό επισήμαναν ο Hirzel και ο Ehrenberg, ύστερα ο Itier και τέλος μελέτησε λεπτομερώς το θέμα ο Martin Ostwald σ. 62-137. Κατά τον Μ. Gigante, η λέξη υποδηλώνει την πολιτική αντανάκλαση ενός θείου νόμου.

[12] Κατά τον Μ. Ostwald, σ. 27. πρόκειται για ήθη.

[13] Ο Ostwald έχει επιφυλάξεις αλλά ο Hemimann. σ. 71. είναι λιγότερο αυστηρός

[14] Ostwald:, σ. 43-47.

[15] Ικέτιδες, μετ. Ε. Χαιζηανέστη, I. Ζαχαρόπουλος (Σ.μ.)

[16] Μπορούμε ν’ αναφέρουμε τους «καινούργιους νόμους» η τους «δικούς του νόμους» με τους οποίους ο νεαρός Δίας διαφεντεύει στον Προμηθέα. 158 και 415.

[17] Η λέξη χάνεται το 450

[18] Hirzel, Schroeder. Heinimann.

[19] Για τον Hirzel (θέμις..), η διαφορά βρίσκεται στην εξάπλωση: ο θεσμός είναι το θεμελιώδες αξίωμα των διαφόρων νόμων ή πρακτικών εθίμων. Ο θεσμός γίνεται νόμος όταν ο κανόνας γίνεται συνήθεια.

[20] Την αντίθεση αυτή θα ερμηνεύσουν πολλά νεώτερα κείμενα με ακόμα περισσότερη ένταση. Έτσι, στην Ελένη, ο Ευριπίδης γράφει: «Οι βάρβαροι είναι όλοι σκλάβοι εκτός από έναν · (276) και στην Ιφιγένεια εν Αυλίδι: Το σωστό, να κυβερνούν Έλληνες βαρβάρους κι όχι βάρβαροι χους Έλληνες, γιατί οι βάρβαροι είναι δούλοι κι οι Έλληνες ελεύθεροι» 11399-1401). Δεν χρησιμοποιεί όμως τη λέξη νόμος. Πέρσαι, μετ. Τάσος Ρούσσος, «Κάκτος».

[21] Ηρόδοτος, βιβλ. 7ο, 104 κ.σ., μετ. Ευαγ. Πανέτσος, «I. Ζαχαροπουλος». Από το ίδιο και τα άλλα εδάφια. (Σ.μ.)

[22] Για τη διατύπωση νόμο δεσπότη βλ., σ. 70

[23] Μήδεια, 534-538, μετ. Γ. Γιατρομανωλάκη. Καρδαμίτσα Μήδεια, 534-538: νόμοις τε χρήσθαι

[24] Ορέστης, 486-487. μετ. Γιάννη Τσαρούχη, «Καστανιώιης». (Σ.μ.)Ανάλογες σκέψεις αλλά λιγότερο σαφείς βρίσκουμε στην Ελένη. 276 και στιςΤρωάδες, 932.

[25] Η ίδια λέξη χρησιμοποιείται δέκα φορές. Το έργο πρέπει, χωρίς αμφιβολία, να σχετίζεται με την πολιτική κατάσταση στη Σικελία, Ίσως γράφτηκε και παρουσιάστηκε σιη Γέ. Αντίθετα, ο βασιλιάς στις Ικέτιδες, όταν ζητάει τη συμβουλή του λαού, παρουσιάζει έναν άρχοντα συνταγματικό και, κατά μια έννοια, δημοκρατικό.

[26] Προμηθεύς Δεσμώτης, μετ Τάσος Ρούσσος, «Κάκτος», (Σ.μ.)

[27] Στο αρχαίο κείμενο η λέξη είναι αθέσμως (ο. 159), (Σ.μ.)

[28] Ικέτιδες, μετ. Τάσος Ρούσσος, «Κάκτος». (Σ.μ.).

[29] Ο Μ. Ostwald επιμένει στο βιβλίο του (σ. 43-47) όχι η λέξη νόμος δεν αφορά αναγκαστικά χο γραπτό νόμο και όχι η φύση ενός νόμου δεν αλλάζει είτε γραπτός είναι είτε όχι. Το απόσπασμα του Ευριπίδη δείχνει καλά όχι αν η νομική διαφορά είναι ασθενής, η πολιτική διαφορά είναι σημαντική. Ίδιον του ελληνικού νόμου είναι ο γραπτός νόμος αν και υπήρχαν και άγραφοι. Ο Ηρόδοτος λέει όχι η κυριαρχία του νόμου είναι χαρακτηριστικό των Ελλήνων, ενώ υπήρχαν και νόμοι των βαρβάρων.

[30] Βλ. σ. 138. Κατά Μειδίου, μετ. Νίκης Καλαμαρά-Φιλιππουπολίτη, «I. Ζαχαρόπουλος». (Σ.μ.)

[31] Κατά Κτησιφώντος, Κατά Τιμάρχου, μετ. Η. Ηλιού, Γ. Κορδάτου, «I. Ζαχαρόπουλος». (Σ.μ.).

[32] Βλ. σ. 161.

[33] Σε αυχές τις δύο διατυπώσεις συναντάμε την ίδια ηχώ στα κείμενα του Πίνδαρου και του Ηρόδοτου.

Μετ. Η. Κορμπέτη, «Εποπτεία . (Σ.μ.).

[34] Ραψωδία ι, 214. Στην Οδύσσεια η λέξη είναι Θέμιστας και όχι νόμους.

[35] Ehrenberg σ. 104: με τη δημιουργία της νομικής παράδοσης, αναπτύσσεται μία αυθεντία με ρυθμιστικό χαρακτήρα

[36] Αριστοτέλης: Πολιτικά II 1269α, 20: «Και τούτο διότι ο νόμος ουδεμίαν άλλην δύναμιν έχει διά να πείθει πλην του έθους» (Μετ. Π. Λεκατσά)..

πηγή: Εκηβόλος